Crisis in Europa, spanningen tussen mensen en de gevolgen van corona. Ook in 2023 wordt veel van ons gevraagd. Hoe gaan we daarmee om? Hoe blijven we gezond?

Gezondheid is meer dan de afwezigheid van ziekte en klachten. Elementen als veerkracht, zingeving en zelfmanagement staan steeds meer centraal.

Deze serie video’s gaat in op wat iemand veerkracht geeft. Wat betekent dat in de praktijk? Hoe houd jij regie over je leven? Wat zijn tips om veerkrachtig te blijven?

We vragen het aan Hans Peter Jung (huisarts), Paul Loomans (coach en trainer), Karen van Ruiten (Alles is Gezondheid) en Machteld Huber (grondlegger Positieve Gezondheid),

Zo houdt Hans Peter Jung zichzelf veerkrachtig door de natuur in te gaan, te reflecteren en daar nieuwe energie op te doen. Bekijk video:

Bij ‘tijdsurfer’ Paul Loomans draait veerkracht om de goede balans vinden in je energie. Energie geven én terug laten komen. Ga goed om met tijd en neem rust als vertrekpunt. Bekijk video:

Voor Karen van Ruiten gaat veerkracht over ‘flow’. Het soepel heen en weer kunnen bewegen tussen werk en thuis, binnen en buiten én meegaan met de beweging in jezelf. Bekijk video:

Machteld Huber ziet veerkracht als het vermogen om te gaan met de uitdagingen in het leven. Zonder jezelf kwijt te raken en ook om ervan te leren. Bekijk video:

Anoek Meijer werkt voor de gezondste coalitie van Nederland, de HANNN (Healthy Ageing Network Northern Netherlands) en met de Gezonde Huiskamer trekt ze de wijken in om life style checks te doen en via het spinnenweb van Positieve Gezondheid advies te geven aan bewoners. Stap voor stap kan heel Noord Nederland zo aan de gezondheid werken. Een mooi streven. Wat zijn de ervaringen en leermomenten? We spraken Anoek die tijdens het jaarcongres in Amersfoort met haar Gezonde Huiskamer aanwezig was.

Waarom is jullie mobiele Gezonde Huiskamer in het leven geroepen?
‘We zijn een paar jaar geleden begonnen, vooral omdat ze wilden kijken wat het verschil is tussen bepaalde blue zones en hoe wij hier in Noord Nederland leven. Tegelijkertijd met onze start is ook een bus in Portugal en in Denemarken begonnen om van de gebieden kunnen vergelijken hoe wij eten hoe wij bewegen etc. Dat was eigenlijk zo’n groot succes dat we de Gezonde Huiskamer door zijn blijven gaan.’

Wat kun je als wijkbewoner doen als je jullie ‘huiskamer’ binnenstapt?
‘Wij doen een paar fysieke testjes, we meten bijvoorbeeld iemands knijpkracht, gewicht, bmi, lengte, buikomvang en daarnaast nemen we een vragenlijst af gericht op Positieve Gezondheid. Die vragen gaan ook over aspecten als sociale contacten en je gelukkig voelen. Bij onze Positieve Gezondheidstafel kunnen mensen het spinnenweb invullen, zodat ze kunnen zien waaraan ze willen werken.’

Wat gebeurt er daarna? Verwijzen jullie, indien relevant, door naar lokaal aanbod?
‘Wij staan bij locaties of evenementen, waar we mee samenwerken en we proberen ook altijd samenwerking aan te gaan in de wijk waar we staan. Met lokale organisaties op het gebied van gezondheid en welzijn. Huisartsen, buurthuizen, etc. dat kan eigenlijk van alles zijn. We zorgen ervoor dat we de sociale kaart bij ons in de bus hebben. Zelf bieden we geen concreet gezondheidsprogramma dat je kunt volgen, wij maken mensen bewust van hun gezondheid en sporen ze aan stappen te zetten om die te verbeteren. Daarom is samenwerking belangrijk.’

Jullie zijn al een enige tijd ‘onderweg’. Heb je een voorbeeld van wat je meemaakt?
‘Ik vind het interessant om in zo een wijk écht met mensen te praten. Laatst had ik bijvoorbeeld een dame van 96, die net haar tweede man was verloren. Het was bomvol, er stond een wachtrij voor een test, maar ik heb met haar een mooi gesprek gehad over hoe ze zich voelde. Op een gegeven moment was ze in tranen en toen zei ze: ‘Ja, maar jij moet opschieten.’ Ik gaf aan dat ik aandacht voor haar op dat moment belangrijk vond en heb rustig het gesprek met haar voortgezet. Ze vond het zo fijn had niet het idee dat ze druk voelde. Er is ook een mevrouw die ons echt opzoekt. Ze is al vier keer geweest om te kijken hoe het met haar gaat. Het leuke is, dat ze mij herkent, zich op haar gemak voelt en dat we zien hoe ze vordert. Op een locatie waar we wat langer aanwezig waren, kwam iemand er via de tests en het spinnenweb achter, dat hij meer moest gaan bewegen. Later zocht hij ons weer op om zijn nieuwe wandelschoenen te laten zien. Hij was komen wandelen. Mooi toch? Zelf heb ik ontdekt in wat voor mooie omgeving we eigenlijk wonen. Daar ben ik bewuster van gaan genieten.’

Jullie hebben ook met een gemeente een pilot gedaan met het belonen van bewoners die een leefstijlcheck lieten afnemen. Wat heb je daar ervaren en geleerd?
‘We hebben met een gemeente via de coronagelden aan het verbeteren van de leefstijl van inwoners gewerkt. Ze wilden mensen weer activeren na de coronaperiode waarin mensen minder zijn gaan sporten en bewegen en daarnaast wilden ze lokale ondernemers helpen. Zo is de waardebon ontstaan. Wij konden via de gezondheidscheck inwoners laten zien waar ze stonden en wat punten waren om te verbeteren en dan kregen zij na de check een bon van 100 euro om te besteden bij lokale ondernemers, bijvoorbeeld aan een sportabonnement. Een goed idee, maar er wed misbruik van gemaakt. Sommige mensen kwamen meerdere keren de test doen om die bonnen te incasseren. Door de drukte moesten mensen soms wel drie uur in de rij staan. Die beloning is een goede trigger voor de doelgroep die we graag zien, dus we gaan er wel mee aan de slag om het idee aan te scherpen. We kunnen die beloning bijvoorbeeld in delen toekennen zodat we bewoners nog stimuleren stappen te zetten en terug te komen.’

Wat gebeurt er (internationaal) met de data?
‘Voor een bepaalde periode hebben we data verzameld, maar wij moeten dan iedereen om toestemming vragen, dus daar zit wel een administratie achter. We doen het nu voor de inwoners zelf dus wordt de data niet bewaard. Maar het is wel waardevolle data natuurlijk in de toekomst zou het mooi zijn die bij te houden. Wij zijn momenteel bezig met de koppeling met Positieve Gezondheid en PLUK (digitale ondersteuning bij lokaal doorverwijzen) en dan wordt de data ook opgeslagen.’

Wat zijn jouw wensen voor de toekomst van de Gezonde Huiskamer?
‘We willen de mooie samenwerkingen in de wijken voortzetten want je ziet echt dat mensen terugkomen en er echt mee bezig zijn. Ook het vergroten van kennis over Positieve Gezondheid en het ontwikkelen van persoonlijke gezondheidsomgevingen (PGO’s) is belangrijk. Zo kunnen mensen zelf daar ook actief met hun gezondheid bezig en daar ontlast je ook de huisarts bijvoorbeeld mee. Als bijvoorbeeld naar voren komt dat iemand naar welzijn kan of naar een wandelclub, dan hoef diegene niet voor het probleem naar de huisarts. We laten zien wat er in de buurt te doen is. We willen verder met Positieve Gezondheid in de Gezonde Huiskamer en PLUK, de concrete vertaling van Positieve Gezondheid introduceren.

Samenwerken

De Gezonde Huiskamer kan ingezet worden bij evenementen, maar ook als een laagdrempelige manier om in gesprek te gaan met bewoners van dorpen en wijken.
Neem contact op.

‘Via de Academie voor Zelfherstel laat ik mensen zien dat ze zelf iets kunnen doen, naast naar een dokter gaan en medicijnen slikken. Met eigen regie is veel winst te behalen.’ De woorden van Pascale Bruinen, die een carrièreswitch maakte van officier van justitie naar schrijver, spreker en coach, gespecialiseerd in gezondheidsbevordering. Ze zet instrumenten als meditaties, visualisaties en affirmaties in om overtuigingen van mensen zo positief mogelijk te maken. Wico Mulder, netwerkadviseur mentale gezondheid, bezocht haar voor een Gezond Gesprek.

Je had een heel ander vak en hebt de beweging gemaakt van het hoofd naar het hart. Kun je uitleggen hoe en waarom?
‘Als ik terugkijk, heb ik twee heftige dingen meegemaakt die van invloed waren op die keuze. Toen ik mijn vader verloor, heb ik een intense spirituele ervaring gehad en die gebeurtenis heeft veel in beweging gezet, waaronder mijn eindeloze fascinatie voor de kracht van de menselijke geest. (zie: het jaar van de uil). Jaren later had ik plotseling iets groots in mijn buik, waarvan artsen niet wisten of dat goed- of kwaadaardig was. Ik heb mij toen voorgenomen niet het pad op te gaan van stress en angst en ben mijzelf via visualisaties gaan inprenten dat de operatie goed zou verlopen, dat ik geen pijn zou hebben en dat ik spoedig zou herstellen. De echte operatie verliep prima en het was goedaardig en tot verbijstering van arts en verplegend personeel had ik helemaal geen pijn. Achteraf realiseerde ik me dat daar veel meer gebeurd was en omdat ik dat wilde begrijpen, ben ik de wetenschappelijke literatuur ingedoken. Dit heeft geresulteerd in mijn boek ‘Zelfherstel van binnenuit’.

Zie je een urgentie in het delen van deze wetenschap, deze kennis?
‘Die urgentie zie ik zeker, omdat het zo ontzettend democratisch is. Iedereen zou dit kunnen, iedereen kan hier iets aan hebben. We hebben allemaal een natuurlijke apotheek in ons en je kunt leren hoe je die aanzet. Het is zelfherstellend vermogen, van binnenuit via de kracht van de geest. Het leven is niet 100% maakbaar, maar we kunnen zelf veel meer dan we denken. En wat ik interessant vind is om te verkennen waar je wél invloed op hebt en die eigen regie te nemen.’

Waarom?
‘Omdat het zo ontzettend veel kan opleveren. Uit de wetenschap blijkt, dat de overtuigingen over jouw gezondheid, herstel, verouderingsproces of de werking van een medicijn sturend zijn. Dat zijn biologische selffulfilling prophecies. Onze focus gaat automatisch naar het negatieve, naar het reageren op en vermijden van gevaar. Wij worden aangetrokken door alarmerende berichten en hoe vaker de hersenen hetzelfde te horen krijgen, hoe meer ze dat gaan geloven. Dus als wij zelf het heft in handen willen nemen en het beter willen maken, dan zullen wij de focus actief moeten verleggen naar het positieve en dat moet je zelf doen, want de maatschappij doet dat niet voor je.’

Dat zelfherstellend vermogen kan van binnenuit fysiek en mentaal veel betekenen. Kun je dat nader toelichten?
‘Ik denk dat veel mensen op zoek zijn buiten zichzelf naar oplossingen, maar het gaat erom wat je met je eigen hersenen kunt. Hoe mooi is het, dat onze hersenen een natuurlijk aanpassingsvermogen hebben. Onderzoek laat zien dat als je regelmatig mediteert, je angstcentrum krimpt en je een dikkere prefrontale cortex krijgt. Hierdoor kun je beter focussen en relativeren. Bovendien zorgt meditatie ervoor dat je veerkracht en weerbaarheid ontwikkelt en ontdekt wat jij zelf echt wilt.’

‘We zien ook dat bij ons in de westerse wereld vooral de linkerhersenhelft overheerst. En hoe groter die disbalans tussen je hersenhelften wordt, hoe meer je de realiteit duaal gaat ervaren. Afgescheiden, en dat werkt gevoelens van eenzaamheid, angst en depressie in de hand. Als je regelmatig mediteert gaan die hersenhelften beter samenwerken, waardoor je beleving van de realiteit wordt zoals die eigenlijk is; alles is met alles verbonden. Je kunt zo gevoelens van angst, depressie, isolatie en eenzaamheid dempen op een natuurlijke manier.’

Is de belofte van ‘zelfherstellend vermogen’ niet iets waardoor mensen zich schuldig kunnen voelen als ze toch ziek(er) worden?
‘Er zijn geen garanties en het is niet zo dat je dwang moet voelen om positief te zijn. Iedereen is anders, heeft een ander levensverhaal en eigen “bagage”. Het is niet de bedoeling dat mensen zich schuldig voelen als het niet lukt. Wat we weten is dat als je probeert je overtuigingen zo positief mogelijk te maken je hersenen op een bepaald moment een positief verwachtingspatroon krijgen en dat zorgt voor positieve biologische effecten.’

Ons zorgsysteem is gefocust op ziekte in plaats van op gezondheid. Daar ligt ook de missie van ons netwerk, raakt dat ook aan de missie van jouw academie?
‘Zeker. Een transitie krijg je niet alleen voor elkaar, we hebben elkaar nodig. Met academie voor zelfherstel zoek ik daarom nadrukkelijk samenwerking en verbinding met organisaties en de reguliere gezondheidszorg. Het is en en, niet of of. Voor sommige aandoeningen moet je zo snel mogelijk bij de reguliere gezondheidszorg zijn, maar er is daarnaast zoveel wat je zelf kunt doen. Dat blijf ik delen.’

Kun je een voorbeeld geven van de verbinding die je maakt?
‘Naast mijn boek, dat gelukkig door steeds meer zorgprofessionals wordt gelezen en zelfs wordt ‘voorgeschreven’ aan hun patiënten, draag ik het gedachtegoed uit via lezingen, trainingen, workshops, coaching en gastlessen. Ik leg de verbinding tussen zelfherstel en bijvoorbeeld de Nederlandse Zorgautoriteit of Fit for surgery, waar ze mensen voorbereiden op operaties. Daarnaast heb ik verbinding gezocht met de Toon Hermans huizen voor mensen met kanker en hun naasten. Voor hen zijn visualisaties gericht op het afweersysteem erg zinvol. Waarom laten we mensen niet standaard voor een operatie een kwartier een visualisatie beluisteren? Er is zo veel winst te behalen.’

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat dit common sense wordt, wat kan het gedachtengoed verder helpen?
‘Om aandacht te vragen voor het gedachtengoed, blijf ik zoeken naar hoe en wie elkaar kunnen versterken. Ik zou graag in verbinding komen met mensen met een sleutelpositie in bijvoorbeeld een chirurgisch centrum die een pilot zouden willen doen met inzet van visualisaties voorafgaand aan operaties. Ik ben ervan overtuigd dat er een omslagpunt komt in de beweging die gaande is. Ik ben steeds hoopvoller. En ja, wat houdt dat tegen? Ik denk een kennisachterstand. Veel professionals hebben al moeite bij te blijven in het eigen vakgebied. Het begint ook natuurlijk bij de zorgopleidingen. Daar zit dit gedachtengoed nog  niet in.’

We willen via sociaal emotioneel leren kinderen in het onderwijs leren contact maken en woorden geven aan gevoelens en emoties. Denk jij dat dit gedachtengoed daarin goed is te integreren?
‘Jazeker! Ik zou graag willen dat het vanaf de kleuters door het hele onderwijssysteem ingevoerd zou worden, want door bijvoorbeeld mediteren gaan mensen zich meer verbonden voelen en dat zorgt voor vermindering van eenzaamheid en uitsluiting van andersdenkenden. Mensen die regelmatig mediteren worden veel altruïstischer en dat hebben we nodig in onze maatschappij. Iedereen wil gezien en gehoord worden. Via die meditatie en ademhalingsoefeningen veranderen je hersenen die kant op. Hoe mooi is dat! We moesten eigenlijk op onze knieën vallen van dankbaarheid dat wij dat kunnen.’

Je wil met dit verhaal niet te zweverig overkomen. Is dat ook iets wat er een beetje aan kleeft en wat bijvoorbeeld artsen of stoere pubers tegenhoudt hiervoor open te staan?
‘Dat is eigenlijk de missie van mijn boek. Omdat ik zelf heel erg wars was van zweverigheid weet ik bij uitstek hoe je ‘die mensen’ kunt bereiken. Naar mijn idee via de wetenschap en daarom heb ik de vertaalslag gemaakt naar wat wij praktisch hebben aan al die onderzoeken. Er is geen speld tussen te krijgen. Dat hoor ik ook terug, zelfs van mensen van de oude stempel. Het gaat ook om de manier waarop je het brengt. Vergeet die goeroes op bergtoppen. Ik benader het heel basic. Het is hersentraining, geestelijke hygiëne en net zo elementair als onder de douche gaan. Even een paar minuten voor jezelf om te ontspannen, meer zelfvertrouwen te krijgen, veerkracht te ontwikkelen en te weten wat je echt wil. Ik kan gerust zeggen dat ik zonder die meditaties nooit mijn carrièreswitch had aangedurfd. Dat heeft mij de kracht en vooral ook het vertrouwen gegeven. Ik ben ervan overtuigd dat we samen, met gelijkgestemden, de nodige en urgente transformatie van de zorg voor elkaar krijgen.’

Op 3 november 2022 organiseerde Alles is Gezondheid-iPH een jaarcongres en livecast op het centrale thema is Onderstroom.

Aanwezig geweest op het jaarcongres? Vul hier de bezoekersenquête in:

We kijken dan naar de (leef)wereld van gedachten en gevoelens die minder zichtbaar zijn. Naar wat iedereen onbewust wel voelt en ervaart, maar niet altijd doordringt tot stelsels, structuren en systemen.

De vraag is hoe we hiervan een samenhangend geheel maken en daarbij de beweging stimuleren naar een gezonder Nederland. Met minder spanning, meer verbindingen, nieuwe gevoelens en ander gedrag. De kloof overbruggen dus. Ook bij jezelf.

We halen de onderstroom naar boven met voorbeelden, verhalen en ervaringen (#hoedan). Daarbij kwamen de bekende Alles is Gezondheid-iPH thema’s aan bod zoals Positieve Gezondheid, groen en gezondheid, mentale gezondheid, regio’s en wijken, gezond werkgeverschap en leefomgeving.

Onderstroom: Spoken Word

Spoken Word over de Onderstroom door arts, inspirator en vernieuwer Mia Wessels.

Onderstroom: Livecast

Met Mia Wessels, Tim ’S Jongers (Wiardi Beckman Stichting), Grace Brok en Finn (Wijk voor Elkaar, Buurtgeluk), Karen van Ruiten (Alles is Gezondheid) en Lea Bouwmeester (specialist gezondheidszorg).

Interviews met sprekers

• Tim ’S Jongers (auteur, Wiardi Beckman Stichting) over de kloof én brug tussen de systeemwereld en de leefwereld van (kwetsbare) bewoners.
• Najla Edriouch alias ‘Psycholoog Najla’ over het verbeteren van je eigen leven, behoeften van jongeren, social media en (innerlijke) verbondenheid.
• René Cuperus (Atlas van Afgehaakt Nederland) over waarom Nederland een ‘gezondheidsdemocratie’ dreigt te worden. Wie haken er af, waar en waarom?

Primeur: Toolkit Natuur voor Gezondheid

Ga naar hier naar het platform met praktische hulpmiddelen voor professionals in de (eerstelijns) gezondheidszorg, welzijns- en sportsector die meer willen doen met de inzet van de natuur voor een gezonder leven. Verrijk jezelf met inspiratie, tips, materialen, advies en voorbeelden.

Foto’s van het jaarcongres

Op 20 september 2022 organiseerden Alles is Gezondheid en iPH voor de derde keer de landelijke Praktijkdag Positieve Gezondheid bij de KNVB Campus in Zeist.<

Doel was om uitleg te geven, praktijkervaringen te delen en een handreiking te bieden hoe te werken met Positieve Gezondheid.

Bekijk hier het programma en de sprekers.

Lees hier een kort verslag van de dag

Bekijk hier de slides van de presentaties:

• Presentatie Machteld Huber
• Presentatie PG en emotie
• Presentatie PG en werkgeverschap
• Presentatie PG en de regio
• Presentatie PG en de wijk
• Presentatie PG en onderwijs

Bekijk hier de clip van Laila

Vul hier de deelnemers-enquête in

Positieve Gezondheid biedt een brede kijk op gezondheid. Het gaat niet om wat mensen mankeren, of niet kunnen, maar om veerkracht en om wat het leven van mensen betekenisvol maakt.

Duurzame inzetbaarheid

Medewerkers die worden aangesproken op hun veerkracht, oprechte aandacht krijgen en verbinding maken voelen zich gehoord en gezien. Dat maakt ze productiever, ze halen meer voldoening uit hun werk en ze voelen zich sterker verbonden met de organisatie.

Gezond menselijk kapitaal

Met het concept Positieve Gezondheid kun je als werkgever concreet aan de slag om ervoor te zorgen dat werknemers gezond en vitaal werken en leven. Waarom en hoe, dat lees je in Positief Gezond Werkgeverschap; een publicatie van iPH, CAOP en Alles is Gezondheid vol met relevante voorbeelden, tips, leerervaringen en tools.

Meer weten over dit onderwerp? Meedenken of doen? Neem contact op met Piet Vessies of Lisanne Kiestra.

Sinds dinsdag 25 januari 2022 stelt ZonMw de subsidieoproep open voor het aanvragen van een kennisvoucher Positieve Gezondheid. Hierbij werken Alles is Gezondheid, Institute for Positive Health (iPH) en ZonMw in opdracht van VWS samen aan het verspreiden van goede voorbeelden op het gebied van Positieve Gezondheid.

Hierin stellen wij professionals werkzaam in de zorg en ondersteuningsorganisaties, gemeenten en provincies in staat om op een laagdrempelige manier gebruik te maken van opgedane ervaring elders in het land. Want ervaring delen is kennis vermenigvuldigen. In de regio constateren wij een toenemende behoefte om te leren van elkaar en kennis uit te wisselen over implementatie in de praktijk.

Kennisvoucher

Kennisvouchers zijn een beproefd middel voor kennisdeling tussen professionals. Een geselecteerde groep ervaren professionals wordt gefaciliteerd om andere professionals te helpen in een vergelijkbare situatie.

De voorbeelden hebben betrekking op samenwerking op provinciaal, gemeentelijk, of wijkniveau. Met een kennisvoucher kan een expert worden ingehuurd betrokken bij de organisatie uit een goed voorbeeld. Dankzij deze expert krijg je ondersteuning bij de implementatie van een positieve gezondheid aanpak in de eigen wijk, gemeente of provincie. Als organisatie maak je zelf ook tijd en geld vrij om de implementatie tot een succes te maken.

Kennisvoucher aanvragen

De aanvraagprocedure is laagdrempelig op basis van High Trust volgens het principe “wie het eerst komt wie het eerst maalt”. Hiervoor dient de aanvrager een aanvraagformulier in waarin de motivatie voor de keuze voor het voorbeeld wordt toegelicht. Per goed voorbeeld worden maximaal twee aanvragen gehonoreerd. Op dinsdag 25 januari is de voucherregeling door ZonMw opengesteld en kan er een aanvraag worden ingediend.

Van iedere deelnemer en expert wordt aan het einde van het traject deelname aan een eindevaluatie verwacht.

Vraag een Kennisvoucher aan bij een van deze voorbeelden

Alles is Gezondheid en Institute for Positive Health hebben met zorg 11 goede voorbeelden geselecteerd waarin het thema Positieve Gezondheid succesvol wordt toegepast. Hieronder de 11 voorbeelden met elk eigen expertise op het gebied van Positieve Gezondheid. Wij houden het aantal aanvragen nauwlettend bij. Het kan zijn dat er al zodanig veel aanvragen bij een goed voorbeeld zijn gedaan, dat reageren niet meer mogelijk is. Deze hebben we aangemerkt als VOL.

1. Positieve Gezondheid in beleid, praktijk, onderzoek & onderwijs – Netwerk Positieve Gezondheid Noordelijke Maasvallei, Chantal Walg VOL
2. Positieve Gezondheid in de wijk – Indekerngezond VOL
3. Positieve Gezondheid in de regio & de wijk – Alliantie Positieve Gezondheid Zuid Holland Noord en Wijzer in de Wijk VOL
4. Positieve Gezondheid in het onderwijs – Utrecht Vitaliteitslab VOL
5. Positieve Gezondheid in netwerk – Noordkop Gezond voor Elkaar VOL
6. Positieve Gezondheid op de werkvloer – VVT organisatie Omring VOL
7. Positieve Gezondheid in regionaal netwerk (nazorg bij ziekte) – Huis aan het Water VOL
8. Positieve Gezondheid in het onderwijs – Jos Clout VOL
9. Positieve Gezondheid voor een Kansrijke Start – Trendbreuk VOL
10. Positieve Gezondheid in de wijk – WIJKR8CHT VOL
11. Positieve Gezondheid en Leefomgeving – Louis Bolk Instituut VOL

Meer weten?

Wil je meer weten over de kennisvouchers of of de expertise binnen een goed voorbeeld aansluit op je kennisvraag? Neem dan contact op met Margriet de Jager of Merel Spijkerman van programma Alles is Gezondheid.

Voor meer informatie over de goede voorbeelden verwijzen we naar de contactgegevens vermeld bij ieder voorbeeld onderaan de pagina.

Voor vragen omtrent het formulier en administratieve zaken kunnen aanvragers bij ZonMw terecht. Neem dan contact op met Riëtte van Spanje via spanje@zonmw.nl.

De sector zorg en welzijn staat voor grote uitdagingen. De zorgvraag neemt toe en de behoefte aan meer instroom en meer rendement voor beroepsopleidingen is groot. Onder welke omstandigheden is de uitwisseling tussen het beroepsonderwijs en de arbeidsmarkt optimaal?

Dat bespreken Hoogleraar Marc van der Meer en Hans Timmerman in de longread ‘Wendbaar opleiden voor de toekomst’ in opdracht van het Onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW).

In de longread blikken de hoogleraren terug op recente beleidsadviezen op het terrein van zorg en welzijn. Ze gaan dieper in op beroepsontwikkeling, de levensloop van werkenden en de belangrijkste opleidingsroutes. Ze geven daarbij concrete voorbeelden op landelijk en lokaal niveau. Tot slot sluiten ze af met vijf praktische aanbevelingen.

Een daarvan is de volgende, gericht op het gedachtegoed van Positieve Gezondheid:

“Opleidingen moeten zich meer richten op een stelsel van positieve gezondheidszorg en het ondersteunen van het functioneren en de zelfredzaamheid van burgers, cliënten en zorgvragers. De verbetering van de kwaliteit van leven en het terugdringen van de gezondheidsverschillen zijn kernelementen in deze toekomstagenda. Aangezien de ondersteuningsbehoefte van burgers hierbij het uitgangspunt vormt zullen (aankomend) professionals op alle niveaus meer aandacht moeten geven aan het versterken van samenwerking zowel met het professionele netwerk rond de cliënt als met het informele netwerk van de cliënt, steeds gericht op het blijven leren en –
ontwikkelen.”

Lees de longread Wendbaar opleiden voor de toekomst. 

Het Louis Bolk Instituut heeft een model en werkmethode ontwikkeld voor verbetering van gezondheid door interventies in de Leefomgeving. Het model is gebaseerd op de zes domeinen van Positieve Gezondheid en kan worden ingezet om behoeften en kwaliteiten van bewoners in kaart te brengen.
Voordelen: het model verheldert bij wie de regie moet liggen, maakt zichtbaar waar samenwerkings- en synergiemogelijkheden liggen, biedt structuur, fungeert ook als een afvinklijstje en leidt tot een gezamenlijk gedragen verbeterplan.

Daarnaast is er een app ontwikkeld voor de inventarisatie van onder meer de ervaren gezondheid door wijkbewoners. Model en app maken onderdeel uit van een breed pakket van beschikbare Bolk-tools voor Positieve Gezondheid en Leefomgeving (zie figuur).

Wat levert het op?

Het model biedt een integrale benadering van zowel gezondheid, leefomgeving als betrokkenen. Het vormt het uitgangspunt voor een verbetertraject waarbij alle betrokkenen een rol blijven spelen.
Het Louis Bolk Instituut heeft er veel ervaring mee opgedaan in bestaande of nieuwe stadswijken, maar ook in het landelijk gebied bij spanningen tussen intensieve veehouders en omwonenden. Ook bij andere thema’s die spelen in de Leefomgeving (plaatsing windturbines, geluidhinder) kan het uitkomst bieden.

Voor wie?

Gemeentes, GGD’s, wooncoöperaties, etc. De meeste toepassingen zijn tot dusver in buurten en wijken, maar ook op bijvoorbeeld St Eustatius. Ook in het kader van de nieuwe Omgevingswet zijn er veel toepassingsmogelijkheden. Door de flexibele keuze voor schaalgroottes kan het model op elk niveau (micro, meso, macro) worden gebruikt.

Kennisvoucher aanvragen?

Vraag een kennisvoucher voor de toepassing van het Bolk-model aan, als je gezondheid wilt verbeteren vanuit de leefomgeving!

Het Bolk-model is mede aan de hand van een Gezonde Wijk project van ZonMw Preventie ontwikkeld in Amsterdam Zuidoost.

Contact

Meer weten over dit voorbeeld? Neem dan contact op met Sjef Staps via s.staps@louisbolk.nl.

Meer weten?
Handleiding Integrale Wijkaanpak op basis van Positieve Gezondheid en Leefomgeving.

Zet met Positieve Gezondheid de wijk aan!

Eind 2020 heeft stichting ‘MFC Harderwijk’ het initiatief genomen voor het doorontwikkelen van zalencentrum de Kiekmure naar een wijkcentrum op basis van Positieve Gezondheid. Organisaties op gebied van ontmoeten, cultuur, zorg en welzijn gaan onder één dak samenwerken om de kwaliteit van leven en gevoel van welbevinden voor de wijkbewoners van deze (kwetsbare) wijk te vergroten. WIJKR8CHT heeft een domeinoverstijgende en uitvoeringsgerichte werkwijze ontwikkeld die Design Thinking combineert met Positieve Gezondheid. Het ontwikkelen van maatschappelijk vastgoed, de publieke ruimte of andere wijkprojecten wordt in deze aanpak ingezet als vliegwiel voor het versnellen van het efficiënter organiseren van zorg, welzijn en de sociale leefomgeving van de wijkbewoners.

WIJKR8CHT werkt vanuit de filosofie dat mensen de sleutel vormen tot een succesvol project. Of het nu de professionals zijn die werkzaam zijn in de wijk, het ambtelijke apparaat, lokale ondernemers of betrokken wijkbewoners; samen kennen zij het DNA van de wijk van binnenuit. Zij kennen de bestaande sociale netwerken, de krachten, de kansen maar ook de ontbrekende schakels en de ‘onzichtbare’ vragen die leven in de wijk. Design thinking helpt om complexe processen tastbaar en inzichtelijk te maken. Hierdoor creëer je een speelveld voor wijkbewoners, professionals en gemeente om met elkaar samen te werken aan de veerkracht van de wijk en, wellicht nog belangrijker, aan de veerkracht van de individuele wijkbewoners zelf.

Praktijkcase “De Kiekmure”

De Kiekmure is een zalencentrum in de wijk Stadsdennen in Harderwijk. De wijk kent veel uitdagingen en de werkdruk voor zorg- en welzijnsorganisaties neemt toe. Om deze druk het hoofd te bieden zien de betrokken organisaties het samenwerken onder één dak en op basis van Positieve Gezondheid als een robuuste manier om in de toekomst de bewoners nog kwalitatieve diensten, faciliteiten en ondersteuning te kunnen bieden. Al in een vroeg stadium van de conceptontwikkelingsfase voor de nieuwbouw hebben ruim 20 wijkorganisaties en -verenigingen zich verbonden aan het project.

Het concept voor de Kiekmure op basis van Gezondheid en het daar uit vloeiende plan voor de uitbreiding van het gebouw kunnen rekenen op een breed draagvlak. Deze zijn tot stand gekomen in samenspraak met buurtbewoners, wijkorganisaties (cultuur, welzijn & zorg), verenigingsleven, stichting MFC Harderwijk (beheer) én de verschillende domeinen binnen de gemeente. Alle belanghebbenden zijn vanaf het begin meegenomen in de vraag wat eenieder nodig heeft om de wijk beter te maken.

Voor wie?

WIJKR8CHT helpt gemeenten, corporaties, gebiedsontwikkelaars of maatschappelijke organisaties om op een uitvoeringsgerichte wijze complexe projecten te initiëren en/of uit te voeren met een domeinoverstijgend karakter. Het stelt de bewoner centraal zonder de collectieve belangen uit het oog te verliezen.

Kennisvoucher aanvragen?

Ontdek ook de kracht van ‘jouw’ wijk en vraag een kennisvoucher aan bij dit voorbeeld. WIJKR8CHT wandelt graag een keer door jouw wijk om samen te bespreken wat WIJKR8CHT voor je kan betekenen.

Contact

Voor vragen bij dit voorbeeld neem je contact op met Peter Bisschop via peter@ontroerendgoed.nl.

Meer weten van onze praktijkcase?
KiekmureDichterbij.nl

Bijlage: brochure Positieve Gezondheid in de wijk – WIJKR8CHT