Ieder kind verdient de best mogelijke start van zijn of haar leven en een optimale kans op een goede toekomst

De Veenkoloniën (Drenthe) en Zuid-Limburg zijn twee regio’s met grote gezondheidsachterstanden.

Binnen Trendbreuk slaan de 16 Zuid-Limburgse gemeenten, provincie, zorgverzekeraars, kennisinstituten, maatschappelijke instellingen en het bedrijfsleven sinds enkele jaren de handen in elkaar om gezondheidsverschillen te verkleinen.

De eerste 1000 dagen van een kind zijn cruciaal voor een goede start en goede gezondheid op latere leeftijd. Daarom zet Zuid-Limburg in op het bevorderen van een kansrijke start. Dat gebeurt door het beschikbaar maken van bewezen interventies. Ook gaan partijen in het medische en sociale domein intensiever met elkaar samenwerken in de geboortezorg.

Zuid-Limburg kampt al heel lang met een zeer hardnekkige gezondheidsachterstand. Inwoners van Zuid-Limburg leven korter en minder jaren in goede gezondheid. Niet alleen ontstaat deze achterstand al in het prille begin van het leven maar deze achterstand wordt te vaak van generatie op generatie doorgegeven. In Zuid-Limburg zijn de krachten gebundeld in het programma: Trendbreuk.

Binnen Goede Start in de Veenkoloniën werken 11 gemeenten met vergelijkbare partners al ruim 10 jaar samen aan de doelstelling gezondheidsverschillen te verkleinen.

Impology begeleidt als (onderdeel van het) programmabureau de regio’s De Veenkoloniën en Zuid-Limburg op basis van Positieve Gezondheid bij het vormgeven van deze samenwerking en de realisatie ervan.

Positieve Gezondheid is gekozen als gezamenlijke taal voor een betere verbinding binnen het team en voor het goede gesprek met de gezinnen. De partnerorganisaties worden gestimuleerd en ondersteund om interventies in te zetten die aansluiten bij het gedachtengoed van positieve gezondheid.

Meer weten?
Bekijk in onderstaande video de rol van Positieve Gezondheid bij het verkleinen van gezondheidsverschillen.

Lees meer:
Combinatie van e-learning, reflectiesessies en intervisie PG voor de partners.

Kennisvoucher aanvragen

Vraag een kennisvoucher aan bij dit voorbeeld wanneer je:

• Positieve Gezondheid als gezamenlijke taal wilt inzetten voor een team rondom het gezin.
• Een keten wilt bouwen van signaleren, verkennen en het aanbieden van steun op maat aan het gezin.
• Partnerorganisaties wilt ondersteunen in een transitie naar Positieve Gezondheid.

Contact

Vragen bij dit voorbeeld? Neem dan contact op met Paul Asbreuk via Paul.Asbreuk@ggdzl.nl.

De LIVECAST: TRUSTED NETWORKS met Alex Jadad, Machteld Huber, Daan Bultje & Peter Bennemeer gaat over vertrouwen in netwerksamenwerking en biedt handvatten die voor iedereen relevant en toepasbaar zijn. Op deze pagina kun je de uitzending van 10 november 2021 terugkijken en tref je links aan naar sprekers en tips om verder te lezen. Ook verwijzen we naar de speciale livestream tijdens onze Livecast: Redefining Health op 9 november, waarin Alex Jadad en Machteld Huber samen in gesprek gingen over Trusted Networks. Voel je vrij de video’s en informatie te delen met je netwerk.

Bekijk hier de volledige liveregistratie vanuit Landgoed Zonneoord in Ede.

Sprekers

De uitzending duurt circa 90 minuten met: Alex Jadad (Canadees-Colombiaanse arts, filosoof, leraar, onderzoeker en innovator), Machteld Huber (iPH, grondlegger gedachtegoed Positieve Gezondheid), Daan Bultje (Healthy Ageing Network Noord NL), Peter Bennemeer (voormalig bestuurder ziekenhuis Bernhoven, auteur) en presentator Marianne van den Anker (NPO).

Thema: Trusted Networks

Tien jaar geleden publiceerden Machteld Huber, André Knottnerus, Henk Smid, Alex Jadad en vele anderen, in de British Medical Journal, een nieuw concept van gezondheid waarin veerkracht en eigen regie centraal staan. In Nederland is dit verder ontwikkeld in Positieve Gezondheid; in Canada door Alex Jadad in Trusted Networks.

Kun je vertrouwen bewust inzetten als onderlegger voor samenwerkingen? Samen met Institute for Positive Health gingen we op zoek naar het antwoord op deze vraag. De zoektocht startte bij het boek Trusted Networks door Alex Jadad, die ons bracht bij het punt van samenwerking bewust organiseren vanuit vertrouwen. We zochten naar Nederlandse praktijkvoorbeelden van ‘Trusted Networks’. Hoe leid je een organisatie door een grote transformatie? Hoe transformeren we het zorgsysteem naar een systeem waarbinnen gezondheid centraal staat en hoe kunnen we netwerksamenwerkingen opbouwen op basis van vertrouwen en blijvend positieve impact genereren?

Speciale livestream met Alex Jadad en Machteld Huber

Deze livestream is uitgezonden tijdens de Livecast: Rediscovering Health op 9 november, met  Alex Jadad. Alex is auteur van het boek ‘Trusted networks for Health & Care’ en verantwoordelijk voor de stelselherziening van de zorg in Colombia. Ook stond hij 10 jaar geleden met Machteld Huber (iPH) aan de wieg van de beweging van Positieve Gezondheid. Machteld pakte dit op met het bekende spinnenweb en Alex ging er mee aan de slag in  een netwerkbenadering. Nu leggen we de verbinding weer en zien dat beide uitwerkingen nodig zijn.

Meer weten?

• Bekijk de video over het ontstaan van Positieve Gezondheid en de ontwikkeling afgelopen 10 jaar.
• Ga naar de Kennisbank Positieve Gezondheid.
• Impressie  iPH-conferentie ‘Health as the ability to adapt and self-manage

Er zijn steeds meer scholen die aan de slag willen met het implementeren van het gedachtengoed van positief (gezond) onderwijs. Het is belangrijk dat kinderen weerbaar en flexibel worden om met grote veranderingen om te kunnen gaan. Positief gezond onderwijs is geen doel maar een middel waarbij de verbinding wordt gezocht met ketenpartners. Jos Clout biedt begeleiding bij het toepassen van het gedachtegoed Positieve Gezondheid in het onderwijs.

In 2019 startte Jos met een speciaal programma voor kinderen van 10-11 jaar op ‘zijn’ basisschool de Zonnewijzer in Roermond, waarvan hij directeur is. Met het idee om de reparaties die aan de ‘achterkant’ worden uitgevoerd, proberen aan de voorkant al te verhelpen.

Als eerste stap maakt Jos de kinderen en hun directe omgeving bekend met het begrip Positieve Gezondheid. Daarna is er een netwerk gevormd van ketenpartners, en er werd een activiteitenplan opgesteld. Om het traject ingebed te krijgen moest er draagvlak komen door het betrekken van de juiste mensen en instanties. Dan komen de kinderen aan bod die het Spinnenweb invulden. Op school zijn de workshops en naschoolse activiteiten met de ketenpartners ingezet. Het traject is nu afgerond en er is ervaren op welke wijze Positieve Gezondheid een plek kan krijgen in het reguliere onderwijs.

Voor wie?

Voor alle scholen en ketenpartners die de uitdaging durven aangaan om tot actie over te gaan.

Kennisvoucher aanvragen

Wil je aan de slag met Positieve Gezondheid op een (basis)school? Vraag dan een kennisvoucher aan bij dit voorbeeld. Jos Clout heeft zijn gedachten omgezet in een schoolprogramma en begeleid je bij het implementeren van kernelementen die bijdragen aan een succesvolle implementatie.

Contact

Meer weten over dit voorbeeld? Neem dan contact op met Jos Clout via josclout@swalmenroer.nl.

In de regio Zaanstreek-Waterland zijn veel spelers actief op het gebied van nazorg voor mensen die getroffen zijn door kanker. Zij vormen een divers palet van aanbod, uiteenlopend van diëtisten en fysiotherapeuten tot inloophuizen en geestelijk verzorgers. Voor de patiënt is het moeilijk daarin de juiste weg te vinden en ook professionals weten elkaar vaak niet gemakkelijk te vinden.

Met hulp van ZonMw is Stichting Huis aan het Water in 2019 een project gestart gericht op samenwerking in de regio.

Positieve Gezondheid wordt gebruikt als een manier om eenzelfde taal te spreken. Tussen organisaties en domeinen zijn bruggen geslagen. Het heeft geleid tot het besluit een overkoepelend en onafhankelijk baken in de regio op te richten dat als doel heeft aanwezige hulp en ondersteuning beter vindbaar te maken. Aan deze ‘Wegwijzer bij Kanker’ wordt momenteel gewerkt, met financiële ondersteuning van o.a. ZonMw en KWF. Ook binnen de Wegwijzer bij Kanker biedt Positieve Gezondheid een herkenbare structuur.

Voor wie?

De voucher is bedoeld voor iedereen die op regionaal niveau verbeteringen in de samenwerking wil doorvoeren, waarbij de patiënt en hun naasten centraal blijven staan. Vraag de voucher aan als je wil leren van de ervaringen van anderen en daardoor zelf sneller vooruit wil komen.

Kennisvoucher aanvragen

Via de kennisvoucher deelt de Stichting Huis aan het Water de ‘lessons learned’. Daarbij gaan ze in op vragen als:

• Hoe krijg je een regionale samenwerking van de grond, ook als er verschillende belangen zijn?
• Hoe zet je Positieve Gezondheid zodanig in dat je makkelijker met elkaar in gesprek komt?
• Met welke 20% inspanning bereik je 80% resultaat bij regionale ontwikkeling?

Met inzet van de voucher ontvang je advies en ondersteuning van professionals die de processen waarmee je zelf werkt uit eigen ervaring kennen. Je ontvangt hulp op maat om de juiste interventies te doen om resultaten te boeken. Creatief, vernieuwend en effectief.

Contact

Voor vragen over dit voorbeeld, neem contact op met Michel Daenen via michel.daenen@stichtinghuisaanhetwater.nl.

Busreis op Wereldkankerdag 2020 in het teken van Positieve Gezondheid

Liveuitzending Wereld Kanker Dag aan de hand van Positieve Gezondheid

VVT organisatie Omring heeft in 2017 Positieve Gezondheid in haar visie opgenomen. Vanuit de visie zijn drie ambities geformuleerd. Als eerste op het gebied van medewerkers vitaliteit, ten tweede in relatie tot het contact tussen medewerkers en cliënten, en als derde ambitie in relatie tot de burgers in het werkgebied.
Vanuit de Omring visie en de ambities heeft Positieve Gezondheid binnen de organisatie handen en voeten kunnen krijgen. Deze kapstok is nodig en geeft houvast om richting te geven aan al wat plaatsvindt binnen een organisatie. 

Resultaten

Vanuit de eerste ambitie op het gebied van de medewerkersvitaliteit is er vanuit Positieve Gezondheid een programma ontwikkeld met als doel het bevorderen van de medewerkersvitaliteit. Meer dan 30% van de medewerkers maakt hier gebruik van en medewerkers geven in enquêtes en onderzoeken aan dat dit als zeer positief wordt ervaren.

Resultaten vanuit de tweede ambitie: er zijn trainingen voor medewerkers georganiseerd en er zijn diverse voorlichting bijeenkomsten gegeven voor hoger- en middenkader. In het werkproces van methodisch werken is Positieve Gezondheid opgenomen. Er is een projectenscan ontwikkeld voor bestaande projecten samen met Vilans en is er een checklist ontwikkeld voor nieuwe projecten. Deze scan is om te toetsen in hoeverre een project in lijn met Positieve Gezondheid is. De checklist wordt als uitgangspunt gebruikt voor de nieuwe projecten.

Resultaten van de derde ambitie is dat Omring participeert in het netwerk Noordkop Gezond voor Elkaar. In dit netwerk zijn een regio-beeld, een route kaart en actielijnen geformuleerd. Vanuit deze actielijnen zijn actiegroepen opgericht met als doel in lijn met het thema SMART doelen te realiseren.

Voor wie?

Dit traject acteert op micro niveau. Het is er vooral op gericht handen en voeten te geven aan de visie van Positieve Gezondheid binnen de eigen organisatie. Daarnaast participeert Omring in diverse netwerken waaronder Noordkop Gezond voor Elkaar en het programma Gezond Texel in 2030.

Kennisvoucher aanvragen

• Vraag een kennisvoucher bij dit voorbeeld aan als je:
  Als organisatie wil starten met het handen en voeten geven van Positieve Gezondheid met betrekking tot medewerkers vitaliteit, relatie medewerkers cliënten, als leidraad in projecten.

De inzet van de uren kunnen afhankelijk van de vraag door verschillende personen met passende expertise worden ingevuld.

Contact

Voor meer informatie over dit voorbeeld neem je contact op met Kirsha de Vries via Kirsha.devries@omring.nl.

Netwerk Noordkop Gezond voor Elkaar is een samenwerkingsverband van organisaties in de Kop van Noord-Holland. Het netwerk is opgericht in 2018 door de GGD Hollands Noorden, HKN Huisartsen, Omring en ZONH. In totaal hebben 23 organisaties zich aan het netwerk verbonden. Noordkop Gezond voor Elkaar verbindt organisaties in de Kop van Noord-Holland vanuit het gedachtengoed van Positieve Gezondheid. Samen wordt er gewerkt aan een Positief Gezonde Regio in 2033 voor alle inwoners.

In 2020 is een regiobeeld opgesteld, waarna de ontwikkeling van de Routekaart Gezondheid 2033 is gestart. In de Routekaart staan vier urgente thema’s centraal: een “Gezonde leefomgeving”, “Meedoen naar vermogen”, “Gezond opgroeien” en “Gezond ouder worden”. Hierbij wordt uitgegaan van een brede visie op gezondheid: Positieve Gezondheid.
Er is voor gekozen om met kleine, concrete stappen de beweging naar een Positief Gezonde Regio in gang te zetten. Dit wordt gerealiseerd door binnen drie actielijnen te werken aan de vier hierboven genoemde thema’s. Binnen de actielijnen worden haalbare en meetbare doelen gesteld. Op dit moment (oktober 2021) worden de actielijnen verder uitgewerkt.

De scholingsstructuur is kenmerkend voor het netwerk. In 2019 zijn zes trainers Positieve Gezondheid vanuit het netwerk opgeleid door iPH. Vanuit het netwerk worden sindsdien trainingen en workshops georganiseerd in de regio, waarbij gebruik wordt gemaakt van een eigen ‘trainerspool’. Hiermee is er kennis, ervaring en menskracht in de regio om de professionals te trainen en begeleiden in het werken vanuit Positieve Gezondheid.

• De opgebouwde contacten hebben ervoor gezorgd dat er met de gemeenten in de regio aan tafel wordt gezeten rondom het opstellen van een regionaal preventieakkoord.
• Meerdere organisaties in de regio hebben één of meerdere medewerkers getraind in Positieve Gezondheid en zijn hier intern mee verder gegaan. De onderlinge contacten vanuit het netwerk maken dat organisaties samenwerking opzoeken en elkaar versterken. Dit wordt verder uitgebouwd door de succesverhalen en ‘lessons learned’ te delen via de website en linkedin-pagina.

Impressie ondertekening intentieverklaring Noordkop Gezond voor Elkaar

Voor wie?

• Het netwerk acteert op macro niveau. Door de organisaties in de regio te verbinden, kennisdeling en ontwikkeling te stimuleren op het onderwerp Positieve Gezondheid.
• Binnen de Routekaart Gezondheid wordt macro niveau met meso –en micro niveau verbonden. Door concrete projecten of activiteiten te verbinden aan een van de drie actielijnen worden gezamenlijk resultaten behaald.

Kennisvoucher aanvragen

• Vraag een kennisvoucher aan wanneer je als beginnend netwerk wil leren van de ervaringen van Noordkop gezond voor Elkaar. Bijvoorbeeld hoe je een netwerk opstart, organisaties aan je verbindt en gezamenlijk door ontwikkelt.
• Als je meer wilt weten over het in eigen beheer organiseren van trainingen Positieve Gezondheid (samen met een eigen trainerspool).
• Als je meer wil weten over de samenwerking met Gemeenten, bijvoorbeeld rondom een Regionaal Preventieakkoord.

Contact

Voor meer informatie over dit voorbeeld neem je contact op via info@noordkopgezondvoorelkaar.nl.

Lees het artikel over de oprichting van netwerk ‘Noordkop Gezond voor Elkaar’, het 14e regionetwerk van Alles is Gezondheid.

Indekerngezond is een ontmoetingsplek in de wijk Leidsche Rijn in Utrecht, gerund door 35 vrijwilligers uit de wijk. Bij Indekerngezond wordt Positieve Gezondheid uitgedragen door middel van trainingen en workshops. Een diverse groep heeft al deelgenomen aan de trainingen en workshops: huisartsen, sociaal werkers, docenten, hulpverleners in de GGZ, managers in de kinderopvang, ZZP’ers en allerlei andere (zorg)professionals.

Als een bezoeker bij Indekerngezond binnenkomt treffen ze altijd een vrijwilliger aan die erop getraind is Positieve Gezondheid uit te dragen. Bezoekers kunnen aan de hand van zes dimensies de Spinnenwebtool invullen. Aan de hand daarvan wordt het gesprek aangegaan met mensen over hoe ze zelf invloed kunnen uitoefenen op hun gezondheid, wat ze graag willen en wat daarin een eerste stap kan zijn.

Indekerngezond is trots op de betrokkenheid van de 35 vrijwilligers uit de wijk. Ze zijn vooral gegroeid omdat mensen niet het gevoel hebben het voor een baas of organisatie te doen, maar dat ze gezamenlijk iets opbouwen voor de wijk waar ze wonen.

Voor wie?

De kennis en kunde die is opgedaan bij het opzetten van Indekerngezond in Leidsche Rijn is op meerdere niveaus in te zetten.
Micro: het bouwen van een community op een plek, in een gebouw, waar mensen wat voor elkaar kunnen betekenen.
Meso: Het bouwen aan een wijkplatform/wijkinitiatief. Positieve Gezondheid uitdragen in de wijk, onder andere door samenwerking met andere partijen in de wijk.
Macro: We werken op regionaal en landelijk niveau om regionale trainingen te geven. Ook zijn we ambassadeur om samen met het Institute for Positive Health (iPH) het gedachtegoed van Positieve Gezondheid uit te dragen.

Kennisvoucher aanvragen

• Vraag een kennisvoucher bij dit voorbeeld aan als je:
  Ook vanuit inwoners een initiatief wil starten dat zij van begin af aan opbouwen.
• Inwoners wil betrekken en zelfmanagement wil laten toepassen in gezamenlijk iets opbouwen rondom Positieve Gezondheid.
• In een wijk of stad naast (zorg)professionals, inwoners wil betrekken in het uitdragen van Positieve Gezondheid.

Contact

Voor vragen over dit voorbeeld neem je contact op met Janine van der Duin via janinevanderduin@indekerngezond.nl.

Op 10 juni 2021 organiseerde Alles is Gezondheid met de Alliantie Kinderarmoede en het platform WEL in Flevoland een webinar over de vraag hoe we door publiek-private samenwerking kunnen bijdragen aan preventie, gezondheid en welzijn.

TERUGKIJKEN

BEKIJK DE SLIDES

Programma

In de wereld van gezondheid en welzijn kom je ze steeds vaker tegen: publiek-private allianties, collectieven, partnerschappen, lokale coalities en regionetwerken die over grenzen heen kijken en de handen ineen slaan om een maatschappelijke uitdaging aan te pakken.

Doelen lopen uiteen van leefstijlverandering op scholen, bevorderen van beweging, tegengaan van eenzaamheid, implementeren van fitcoins tot het terugdringen van kinderarmoede en het mobiliseren van hele regio’s om de beweging te maken naar een gezonder, vitaler en socialer leven.

Factoren die bepalen of deze samenwerkingsverbanden succesvol zijn en netwerken een duurzaam bestaan op weten te bouwen zijn talrijk. Zoals:

• Waarom is zo’n netwerk überhaupt nodig (toegevoegde waarde)?
• Lukt het de netwerkpartners om af te zien van eigen belangen?
• Hoe krijg je de private kant actief betrokken?
• Hoe voorkom je dat de waan van de dag het weer overneemt?
• Kun je samen voor de dag te komen met concrete resultaten?
• Hoe maken we de samenwerking niet-vrijblijvend en duurzaam?
• Hoe dan?

Met de opgedane ervaringen binnen het Alles is Gezondheid netwerk een whitepaper gepubliceerd over publiek-private samenwerking: hoe dan? De publicatie is een handreiking met bouwstenen en praktijkvoorbeelden in verschillende fasen van netwerkontwikkeling.

In dit webinar delen we onze lessen over samenwerking en zoomen we met praktijkvoorbeelden in op de hoe dan vraag. Sprekers en onderwerpen zijn:

• Hans Christiaanse (Netwerkadviseur bij Alles is Gezondheid): neemt ons mee in de praktijk van netwerkvorming en licht de verschillende stadia van samenwerking toe: geboorte, ontwikkeling, groei, impact maken, borgen en verduurzamen. Hans kijkt daarbij met een schuin oog naar zijn persoonlijke ervaring bij netwerken zoals de Alliantie Gezondheidsvaardigheden, Alliantie Kinderarmoede en het Child Friendly Cities netwerk.
• Anne Hoogenboom (Projectleider Alliantie Kinderarmoede en Adviseur Sardes): staat dagelijks met de voeten in de klei bij de Alliantie Kinderarmoede. Met meer dan 250 partners uit het publieke en private domein is dit netwerk sinds 2019 een van de grootse maatschappelijke offensieven tegen kinderarmoede. Anne zal ingaan op de onstuimige landelijke start, voortdurende groei van het netwerk en hoe de alliantie zich verder ontwikkelt met de Theory of Change benadering (impacttool). We horen ook welke obstakels er zijn en waar je soms tegen aanloopt in draagvlak, financiering en politiek.
• Ineke Moerman (Arts Maatschappij & Gezondheid en Programmamanager WEL in Flevoland): maakt zich hard voor het verbinden van publieke gezondheid in het sociaal domein. In Flevoland trekt ze de kar bij WEL: een platform voor alle Flevolanders, gemeenten, bedrijven en instellingen met een hart voor Positieve Gezondheid. Ineke vertelt hoe ze sturing aan verandering geeft vanuit een inhoudelijke visie en dit vervolgens vertaalt naar de praktijk. Met de inwoner als leidend perspectief en transformationeel leiderschap als randvoorwaarde voor succes. Ineke deelt ook enkele lessen voor lokale coalities vanuit het traject ‘Terugdringen van gezondheidsverschillen‘.

‘Denk niet in systemen, maar in mensen’. ‘Behoud ruimte voor experimenten voor lokaal en regionaal maatwerk’. ‘En investeer meerjarig (zeker tien jaar) in gezondheid en gedrag’. Dit is slechts een greep uit de waardevolle input van de circa 70 deelnemers aan de regiosessies ‘Iedereen aan zet voor een gezonde leefstijl’, die op initiatief van staatssecretaris Paul Blokhuis van VWS online plaatsvonden op 28 januari, 29 januari en 2 februari 2021.

Aanleiding

De definitie van gezondheid is veel breder dan ‘niet ziek zijn’. Sinds 2018 werken ruim 70 maatschappelijke organisaties en een flink aantal gemeenten aan de vertaalslag van het Nationaal Preventieakkoord om gezond leven makkelijker te maken. In het licht van de corona-epidemie is de urgentie en het belang van een gezonde leefstijl scherper afgetekend. Onder meer wetenschappers en medici hebben opgeroepen om leefstijl explicieter op de agenda te zetten.

Samen met Alles is Gezondheid organiseerde het ministerie van VWS drie sessies over gezondheid, leefstijl en de regionale inzet daarbij in het noorden, midden en zuiden van Nederland. Sessies met een gevarieerde mix aan deelnemers zoals gemeentelijke vertegenwoordigers, projectleiders van lokale initiatieven en GGD’en, wetenschappers, professionals eerstelijnszorg, medische specialisten en partners van het Nationaal Preventieakkoord.

Opbouw sessies

Elke sessie was opgebouwd langs vier thema’s en startte met een – vooraf opgenomen – gesprek waarbij Karen van Ruiten, programmadirecteur Alles is Gezondheid, de thema’s voorlegt aan staatssecretaris Paul Blokhuis. Bekijk de video.

Hier volgt een samenvatting van de waardevolle inbreng in reactie op de vier thema‘s:

1 Hoe kunnen we succesvol leefstijlinterventies inzetten en laten werken voor mensen met een gezondheidsachterstand?

• Laat het lokaal gebeuren (lokaal beleid maken) en laat dat het landelijk beleid versterken (en andersom). Neem behoeften mee van de mensen om wie het gaat. Naast infrastructuur is ook aandacht voor cultuur en diversiteit nodig als je kijkt naar regionalisering.
• Gelijkwaardigheid is belangrijk. Hoe krijgen bewoners, organisaties en lokale leefstijlinitiatieven buiten de zorg een stem? Zorg in het kader van iedereen aan zet, dat iedereen ook echt iedereen is.
• Begin bij de eerste 1000 dagen, start met mensen helpen gezondere keuzes te maken, begeleid ouders.
• Maak het eenvoudiger. Het is met alle accreditaties, licenties, aangepaste uurbedragen, etc. te ingewikkeld om bijvoorbeeld Gecombineerde Leefstijl Interventies (GLI’s) te implementeren.
• De helft van de Nederlanders beweegt te weinig. Zorg dat gemeenten dit integraal kunnen aanpakken, met zo min mogelijk regels. Kijk naar wat nodig is (zie bijvoorbeeld de buurtsportcoach).
• Gebruik de bestaande infrastructuur met lokale sportclubs. Equipeer deze met goed gekwalificeerde begeleiders en laat ze op gevarieerdere tijden open zijn. Dan heb je dicht bij huis een netwerk aan mensen die daadwerkelijk kunnen helpen.
• Zoek verbinding met het sociaal domein, kijk naar de condities waarin mensen leven en neem de context mee (waaronder schulden, werk en leefomgeving).
• Zorg voor infrastructuren en omgevingen die bewegen stimuleert. Kijk naar de omvang van bijv. schoolpleinen (geen grote kiss & ride plekken ten koste van speelplekken voor kinderen).
• Vertaal landelijke interventies naar lokaal en andersom. Er zijn veel mooie evidence based interventies, zeker ook voor kwetsbare groepen. Laten we die delen en gebruiken.
• Neem de opgave terugdringen gezondheidsverschillen expliciet mee in de Wet publieke gezondheid.

Welke mogelijkheden en kansen zijn er voor huisartsenzorg en eerstelijnszorg (en ziekenhuizen) voor de versterking van gezondheid en preventie?

• Zorg voor helderheid: Wat is preventie? Welke plek krijgt leefstijlgeneeskunde hierin?
• Verbindt gemeenten, wijken en curatieve zorg volgens het mixed care principe (juiste mix
  van zorgverleners per patiënt). Pas de financiering hier op aan.
• Denk breder dan de eerste lijn: ook ziekenhuizen, arbozorg en sociaal domein. Denk
  bijvoorbeeld aan preventie en GLI in de werkcontext. En vergeet ook het onderwijs niet.
• Zorgopleidingen kunnen integraler, kijk breder naar de mens in het geheel.
• We kunnen artsen met maatschappelijk werkers samen een plek geven in de wijk, met
  ruimte voor kijk- en luistertijd, zodat ze bij mensen aan de vraag achter de vraag toe te
  komen.
• Zorg voor ontschotting van de psychische en de somatische zorg.
• Ondersteun de mensen die het moeten doen (zoals gemeenteambtenaren), niet alleen met
  geld maar ook in kracht.
• Investeer in opleiden van zorgprofessionals en preventiemedewerkers zoals
  leefstijlcoaches.
• Maak de financiën echt vrij en maak ruimte voor bestaande projecten om een gezonde
  leefstijl te stimuleren. Ook bijvoorbeeld op het gebied van werk en mensen met chronische
  gezondheidsproblemen.
• Haal volumeprikkels weg uit de zorg. Het draait om gezondheid en gedrag.
• Investeer voor alle lijnen in kinderen, vergoed volledig de GLI voor kinderen zoals voor
  volwassenen al gebeurt.

Hoe kijken jullie aan tegen het idee van een regionale preventie infrastructuur, zoals in de discussienota Zorg voor de Toekomst staat? (Afspraken tussen gemeenten en zorgverzekeraars in de regio).

• Biedt helderheid: wat is een regio, wat kun je daarbinnen van elkaar verwachten?
• Duiding van preventie is cruciaal. Zorg voor sterke verankering in meerdere wetten.
• Kijk bij regionale inrichting naar de implementatie van netwerkzorg en leefstijlpaden.
• Maak iemand verantwoordelijk vanuit de overheid als het gaat om de regiobeelden.
• Zie de centrale gezondheidsverlener als voorbeeld, met aandacht voor jeugd.
• Zorg dat iedereen elkaar kan vinden in netwerken, ga versnippering tegen. Zorg voor een
  regionale preventiestructuur naar het voorbeeld van de gezonde basisscholen.
• Bedenk geen landelijke uniforme oplossingen. Kijk naar couleur locale. Zorg voor lokaal
  maatwerk. Begin met netwerken van de mensen zelf bijvoorbeeld via groepsactiviteiten.
  Werk niet alleen met gemeenten, maar ook met het onderwijs.
• Behoud ruimte voor experimenteren. Laat lokaal, regionaal en landelijk van elkaar leren en
  elkaar versterken.
• Rond het concept Positieve Gezondheid weten veel partijen elkaar goed te vinden. We
  kunnen meer vanuit dit brede welzijnsaspect van mensen denken en handelen.
• Zie gezondheid vooral als middel om dingen te veranderen. Betrek ook onderwijs. Help gezondheidsvaardigheden te ontwikkelen.
• Wettelijke basis maakt het lastig data die ten grondslag ligt aan een regiobeeld te gebruiken. Hoe kunnen we toch die data inzetten voor analyse en effectmetingen?

4. Last but not least: met welke oplossingsrichtingen moet een volgend kabinet aan de slag, op het gebied van leefstijl en gezondheidsbevordering?

• Overheid: practice what you preach. Werk integraler! Health in all policies.
• Zorg voor pragmatische laagdrempelige aanpakken en een heldere structurele koers voor
  zeker 10 jaar.
• Implementatie vraagt een lange adem. Niet steeds opnieuw beginnen, maar biedt ruimte
  voor experimenteren, testen en doorzetten.
• Zorg dat relevante ervaringen met pilots en innovaties niet in de regio’s blijven hangen.
  Deel ze op landelijk niveau zodat ook anderen hiervan kunnen leren.
• Ook (zorg)professionals moeten integraler kijken en samenwerken. Haal de vrijblijvendheid
  eraf ook als het gaat om professionals.
• Er is een gezamenlijke visie en missie nodig, integrale organisatiekracht en elkaar kennen
  en elkaar vertrouwen. Dan is goede samenwerking mogelijk. Denk aan het Kavelmodel:
  anders organiseren, financieren, monitoren, etc.
• Pak de bureaucratie aan, er zijn te veel regels waardoor implementatie wordt bemoeilijkt.
• Neem milieu mee in het brede gezondheidsbeleid.
• Doe iets met de aantrekkelijkheid van preventie, maak preventie sexy.

Reflectie van staatssecretaris Paul Blokhuis en Francine L’Ortye, waarnemend directeur Publieke Gezondheid (VWS):

Inspirerend om in jullie midden te zijn want bij jullie zit veel energie, kennis en kunde.
Er is veel draagvlak om preventie beter op de kaart te zetten, ook in de Tweede Kamer. Dit is een hele rijke oogst voor de preventie-agenda waar we verder mee aan de slag kunnen. Blijf ons vooral voeden en ideeën en suggesties met ons delen.

Op het gebied van leefstijl, preventie, gezondheidsbevordering en positieve gezondheid is een beweging gaande. We kunnen met drie sturingsinstrumenten deze beweging versterken. De prijsprikkel, bijvoorbeeld in de vorm van een suikertaks, beschikbaarheid, (zoals de locaties van fastfoodketens en ongezonde aanbiedingen bij de kassa) en de inzet van publiekscampagnes om mensen te helpen een gezondere leefstijl te ontwikkelen.

Het is een uitdaging voor een volgend kabinet om meer te investeren in het makkelijker maken van de gezonde keuze, zodat gezonde voeding ook bereikbaar is voor de lagere inkomensgroepen. We kunnen met verschillende initiatieven de beweging breder maken. Daarbij hebben we ook de andere ministeries nodig. Integraliteit begint ook bij ons als ministerie zelf.

We pleiten in de discussienota Zorg voor de Toekomst voor minder vrijblijvendheid rondom de inzet op preventie en de verplichting voor gemeenten om in te zetten op preventie en gezondheid. Naast wettelijke verplichtingen gaat het ook om middelen. We hebben met elkaar nagedacht over de inhoud. Daar is meer geld voor nodig. Ook voor verzekeraars willen we zorgen voor een verplichting om te investeren in preventie, bijvoorbeeld door in de Zvw explicieter te regelen wat de taak van de zorgverzekeraar is ten aanzien van de infrastructuur.

We zijn het met jullie eens, dat we op rijksniveau niet te veel moeten dichtspijkeren. Wij kunnen vanuit het Rijk randvoorwaarden opstellen en daarmee regionaal en lokaal vrijheid bieden. Dat willen we juist doen vanuit de gedachte dat we niet met landelijke blauwdrukken willen werken. Het gaat om regionaal én lokaal maatwerk.

De vraag wat een regio is, is legitiem. We hebben herkenbare regio’s nodig, op kleinere schaal dan provincies, bijvoorbeeld de 25 GGD-regio’s. We willen regio’s meer uniform maken en een grotere stem geven. We hebben jullie gehoord over de wens gemeenteambtenaren meer te laten meedenken op inhoud. Ook de GGD’en willen we op inhoud laten meedenken met regionale netwerken. Gelijkwaardigheid is een belangrijk aandachtspunt. Sommige partijen zoals bewonersinitiatieven zitten niet in het (zorg)stelsel, die kunnen niet meedenken, terwijl initiatieven van mensen uit de wijk een goede bijdrage kunnen leveren aan gezondheid en een gezonde leefstijl. We moeten het veld zo breed mogelijk houden.

Als we kijken naar de eerstelijnszorg, dan is het wenselijk dat een huisarts of fysiotherapeut durft te kijken naar het complete plaatje van die persoon. En het gesprek aan gaat over gezond eten en bewegen. Het is belangrijk dat opleidingen van deze zorgverleners meer aandacht besteden aan leefstijl, gezondheid en integraal denken. Als we meer ‘kijk en luistertijd’ beschikbaar stellen voor de brede eerstelijnszorg, dan is het een mooie bijvangst dat ziekenhuizen het wat rustiger krijgen. Denk aan de praktijk van Hans Peter Jung, huisarts en transformator op het gebied van Positieve Gezondheid.

Milieu is een onderwerp dat meer aandacht verdient. We gaan op allerlei vlakken meer aan de voorkant investeren. Daarbij is milieu en een gezonde leefomgeving ook van belang.
Preventie sexy maken, dat spreekt ons wel aan. We willen de gezonde keuze makkelijker maken, onder meer met prijsprikkels werken. Misschien dat jullie aanvullende ideeën hebben; ik houd me zeer aanbevolen.

We hebben onder andere met het Nationaal Preventieakkoord een beweging in gang gezet die niemand meer gaat stoppen. Wat ons betreft is het niet de vraag óf we verder gaan, maar hoe breed die beweging wordt.

Op 14 december jl. is de discussienota Zorg voor de Toekomst gepubliceerd voor consultatie. Deze consultatie is inmiddels gesloten en we hebben veel waardevolle input ontvangen, dank daarvoor. De ontvangen input en de bevindingen uit de regiosessies benutten we om deze gedachtenontwikkeling verder te voeden. Hartelijk dank voor jullie bijdrage!

Deze sessies zijn georganiseerd door het Ministerie van VWS en Alles is Gezondheid
Vraag of suggestie?

Neem contact op met:

• Daphne Bandel, beleidsadviseur directie Publieke Gezondheid, ministerie van VWS via dc.bandel@minvws.nl
• Janny de Boer, netwerkadviseur Alles is Gezondheid via janny.de.boer@allesisgezondheid.nl

Op 4 februari 2021 organiseerde Alles is Gezondheid met de Beweging Veerkracht en Onderwijs een webinar over het belang van een gezonde leefstijl voor kinderen en hoe basisscholen in de praktijk kunnen werken aan gezondheidsbevordering.

De belangstelling voor de uitzending was groot. Meer dan 800 mensen meldden zich aan vanuit het (basis)onderwijs, jeugdgezondheid (JGZ), zorg, welzijnswerk, kinderopvang, lokale overheid en de wereld van sport, bewegen en groen. Met een gemiddeld rapportcijfer van een 7,6 was ook de kijkerswaardering hoog. 95% geeft aan dat het webinar bruikbaar is in de praktijk en een ruime meerderheid doet nieuwe inzichten op. Ook krijgen we tientallen ideeën en contacten voor de Beweging Veerkracht en Onderwijs. Net als vragen voor een mogelijk vervolgwebinar. Zoals: hoe benader je partners voor financiering, hoe ziet een ketenaanpak er uit, hoe krijg je onwillenden mee, hoe maak je gezond traktatiebeleid leuk, hoe betrek je de kinderopvang het beste, e.d.

Op deze pagina tref je de belangrijkste informatie uit de uitzending op een rij:

Bekijk de slides

Vertoonde clips

• Basisschool de Regenboog 
• Gezonde School
• Gezonde Basisschool van de Toekomst

Meer weten

• Kindtool Positieve Gezondheid (iPH)
• Kom in beweging bij Basisschool de De Regenboog
• Handreiking mentale gezondheid jeugd (Trimbos)
• Werken aan mentale gezondheid jongeren: voor gemeenten (NJI)
• Visual: NCJ Leefstijl ThuisTips
• Aan de slag met Gezonde School 
• Bouwstenen en uitgangspunten Gezonde Basisschool Toekomst
• Tijdschrift Gezondheidswetenschappen: special Gezonde School
• Artikel Maria Jansen en Mariken Leurs over innovaties
• VWS verkenningsrapportage: Gezonder op de Basisschool
• Themamagazine Gelijke Kansen Alliantie: Gezonde Basisschool Toekomst
• Jongerenhulponline.nl

Beweging Veerkracht en Onderwijs

Dit webinar vond plaats in de context van #MissieVeerkracht en de Beweging Veerkracht en Onderwijs, met ondersteuning van Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), Institute for Positive Health (iPH) en Federatie voor Gezondheid.

Beweging Veerkracht en Onderwijs bouwt voort op een opinieartikel in Financiële Dagblad (4-7-2020) dat Missie Veerkracht onderschreef. We willen het niet bij woorden laten. Met kleine stappen bouwen we voort aan het grotere doel: onderwijs méér inzetten als bron van veerkracht en gezondheid.

Sprekers

• Inleiding: Hans Christiaanse (Netwerkadviseur Onderwijs en Jeugd bij Alles is Gezondheid).
• Praktijkcase: interview met Mariëlle Siebelt (Directeur Basisschool De Regenboog in Enschede). Over hoe je als school klein kan beginnen, hoe je dat regelt en wat dat zo maar kan opleveren (kinderen bewegen uur per dag m.m.v. vakleerkrachten LO en sportstagiairs).
• Implementatie: Elise Beket (Jeugdarts bij GGD Flevoland) licht toe hoe je het Gezonde School vignet betekenisvol maakt en welke samenwerkingspartners scholen kunnen opzoeken om de gezondheidsambities waar te maken (wie doet wat).
• Innovatie in de regio: Maartje Willeboordse (docent en onderzoeker Universiteit Maastricht). Gaat in op de opbrengsten van de Gezonde Basisschool van de Toekomst, hoeveel zin het heeft voor scholen om te investeren in gezondheid en hoe het met de kosten staat.

Onderwerpen

Dit webinar geeft feiten en voorbeelden hoe scholen op een laagdrempelige manier aan gezondheid kunnen werken. Vragen die aan bod komen:

• Wat betekent het in de praktijk om een school gericht op gezondheid te zijn?
• Wat zijn voor- en nadelen? Waarom zou je hier als school naar streven?
• Welke tips zijn er voor leerlingen, leraren en bestuurders om door te pakken?
• Hoe kan de Kindtool Positieve Gezondheid behulpzaam zijn?
• Hoe krijg je ouders mee in gezondheidsbevordering?
• Hoe ziet de overige lokale samenwerking eruit (JGZ, gemeente, opvang)?
• Hoe verhoudt landelijk beleid zich tot regionale initiatieven?

Context

Gezonde schoollunches, lessen over voeding, schoolfruit, gezonde traktaties, meer bewegen, actief buitenspelen: steeds meer (basis)scholen zien het belang in van een gezonde leefstijl van hun leerlingen en willen samen met kinderen en ouders iets doen aan gezondheidsbevordering.

Aan de schoolpoort zien we deze trend duidelijk terug in het groeiend aantal verklaringen, certificaten en vignetten waarin scholen duidelijk maken dat ze gezondheid belangrijk vinden en op allerlei manieren aandacht besteden aan voeding, beweging en leefstijl.

De Gezonde Basisschool van de Toekomst gaat nog een stap verder en vertaalt de aanpak in aanpassingen in roosters, lesstof en afspraken met kinderopvang en gemeenten. En wat blijkt? Gezonde leerlingen zitten -letterlijk en figuurlijk- lekkerder in hun vel en presteren beter (Universiteit Maastricht).

Toch is de weg naar gezonde en vitale leerlingen niet zonder obstakels: de snackbar zit om de hoek, de tablet lonkt, ongezond gedrag is hardnekkig, ouders werken niet altijd mee, leraren ontbreekt het aan tijd, financiering is lastig en sommige gezinnen hebben andere zaken aan hun hoofd (armoede, ziekte, scheiding, etc.).