Filter: Video's
Mental Meetup- verkenning, aanpak, video en meer
Hoe bevorderen we de mentale gezondheid van mensen in een kwetsbare positie?
Deze vraag stond centraal tijdens de Mental Meetup (2 februari 2023), georganiseerd vanuit de kabinetsbrede aanpak ‘Mentale gezondheid: van ons allemaal’. Ervaringsdeskundigen, beleidsmedewerkers, initiatiefnemers en professionals van partnerorganisaties wisselden onder leiding van Karen van Ruiten kennis, voorbeelden en ideeën uit over mentale weerbaarheid en factoren die hier invloed op kunnen hebben zoals geld, bestaanszekerheid, bewegen en cultuur.
Het doel van deze tweede Mental Meetup:
- Het bespreekbaar en zichtbaar maken van het belang van mentaal gezond zijn en blijven.
- Partnerorganisaties te informeren over de aanpak en aanpalende activiteiten.
- Inspirerende praktijkvoorbeelden delen en nieuwe activiteiten verbinden aan de landelijke beweging voor mentale gezondheid.
Alleen dan Samen
Mia Wessels, arts, spreker en inspirator, benadrukt in haar Spoken Word het belang van naar elkaar luisteren en echt nieuwsgierig zijn naar de ander. Naast kwetsbaar zijn we ook krachtig. En in welke ‘groep’ je je ook bevindt, wie verlangt er niet naar een gevoel van écht samen?
Luister en kijk naar Alleen dan Samen van Mia Wessels
Verkenning Pharos
Om de urgentie in beeld te brengen en het verband te leggen tussen het effect van stress (door geldzorgen) en de mentale weerbaarheid, voerde Pharos een verkenning uit naar de mentale gezondheid van mensen in een kwetsbare positie. Meer over de verkenning.
Initiatieven die helpen
Twee mooie voorbeelden van initiatieven die mensen in een kwetsbare sociaaleconomische positie helpen zijn Geldfit en Stut Theater.
- Bij Geldfit krijgen mensen een passend advies of worden ze in contact gebracht met iemand die met ze meedenkt.
- Stut Theater geeft een podium aan mensen die vaak niet gehoord of gezien worden.
In beweging
Beweging kan mensen (in een kwetsbare positie) mentaal, fysiek en op het sociale vlak helpen. Stichting Life Goals opende tijdens de Mental Meetup de deuren voor buurtgenoten en zet zich in om mensen die dit nodig hebben via samen sporten nieuw perspectief te bieden.
Schulden en mentale problemen
Sadik Harchaoui en Amine Bakkali van SchuldenlabNL benadrukten de noodzaak van samenwerken en het belang van de ervaringen en behoeften van mensen over wie het gaat. Persoonlijke verhalen zijn onder meer terug te vinden in het onderzoek dat Amine deed naar de samenhang tussen schulden en psychische problemen bij jongeren.
Lees ons interview met Amine en download het onderzoek
Brede benadering
Hoe kom je uit een isolement? Hoe zoek je hulp als je niet beseft dat je in een kwetsbare positie verkeert? Karen van Ruiten benaderde mentale gezondheid vanuit verschillende invalshoeken met Staatssecretaris Maarten van Ooijen, (VWS), Carsten Herstel, directeur-generaal Sociale Zekerheid en Integratie (SZW) en ervaringsdeskundigen Sali, Christiaan en Emine. Ter inspiratie, enkele citaten:
Sali: “Geloof in ons, vertrouw in ons en help ons onze kracht te laten zien.”
Maarten van Ooijen: “Mijn les uit deze verhalen is dat als je met een hulpvraag komt door zorgen of stress dat we in het zorgsysteem de klok terug moeten zetten en op zoek moeten gaan naar de trigger. Het zorgsysteem draait nu nog de klok vooruit; heb je problemen, dan kijken we naar hoe we die oplossen. We moeten kijken naar hoe het komt.”
Karsten Herstel: “Hoe kun je mensen vanuit beleid helpen als ze worstelen met geldzorgen. Geldzorgen zijn vaak een katalysator voor heel veel problemen binnen een huishouden.”
Emine: “De schaamte en het taboe moeten doorbroken worden om geholpen te kunnen worden voor een hoopvolle toekomst.”
Staatssecretaris Maarten van Ooijen roept meer organisaties op zich aan te sluiten bij de landelijke beweging voor mentale gezondheid in Nederland. Bekijk en deel de video.
Deze tweede Mental Meetup is één van de initiatieven van ‘Mentale gezondheid: van ons allemaal’: een dag waarop activiteiten worden georganiseerd op diverse plekken in het land met mentale gezondheid als thema. Staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) initieerde samen met collega bewindspersonen van VWS, SZW en OCW de kabinetsaanpak ‘Mentale gezondheid: van ons allemaal’.
Mentale Gezondheid: van ons allemaal
De Mental Meetup is een van de activteiten van de kabinetsbrede aanpak ‘Mentale gezondheid: van ons allemaal’. Meer weten over de aanpak?
Videoserie: wat geeft iemand veerkracht?
Crisis in Europa, spanningen tussen mensen en de gevolgen van corona. Ook in 2023 wordt veel van ons gevraagd. Hoe gaan we daarmee om? Hoe blijven we gezond?
Gezondheid is meer dan de afwezigheid van ziekte en klachten. Elementen als veerkracht, zingeving en zelfmanagement staan steeds meer centraal.
Deze serie video’s gaat in op wat iemand veerkracht geeft. Wat betekent dat in de praktijk? Hoe houd jij regie over je leven? Wat zijn tips om veerkrachtig te blijven?
We vragen het aan Hans Peter Jung (huisarts), Paul Loomans (coach en trainer), Karen van Ruiten (Alles is Gezondheid) en Machteld Huber (grondlegger Positieve Gezondheid),
Zo houdt Hans Peter Jung zichzelf veerkrachtig door de natuur in te gaan, te reflecteren en daar nieuwe energie op te doen. Bekijk video:
Bij ‘tijdsurfer’ Paul Loomans draait veerkracht om de goede balans vinden in je energie. Energie geven én terug laten komen. Ga goed om met tijd en neem rust als vertrekpunt. Bekijk video:
Voor Karen van Ruiten gaat veerkracht over ‘flow’. Het soepel heen en weer kunnen bewegen tussen werk en thuis, binnen en buiten én meegaan met de beweging in jezelf. Bekijk video:
Machteld Huber ziet veerkracht als het vermogen om te gaan met de uitdagingen in het leven. Zonder jezelf kwijt te raken en ook om ervan te leren. Bekijk video:
Veerkracht en Positieve Gezondheid
In breed gezondheidsdenken kom je veerkracht op verschillende manieren tegen.
Resilience
Lunchwebinar over veerkracht en weerbaarheid n.a.v. de documentaire Resilience.
Natuur voor Gezondheid
Waarom Natuur voor Gezondheid?
Wetenschap en visie
Natuur heeft een positief effect op de gezondheid van mensen. Daarvoor zijn inmiddels duidelijke wetenschappelijke bewijzen. Natuur draagt bij aan een verbetering van de leefstijl, de psychische gezondheid, het afweersysteem en de kwaliteit van de leefomgeving. Mensen die veel tijd doorbrengen in de natuur ervaren een positieve invloed op het brein en het afweersysteem. Een groene omgeving stimuleert vrijwel alle aspecten van een gezonde leefstijl: sociale contacten, zingeving, beweging, voeding en slaap. Alleen al in de natuur zijn heeft aantoonbare gunstige effecten op het herstel bij stress en ziekte. Omgekeerd leidt langdurig verblijf in een stedelijke omgeving tot een grotere kans op overprikkeling van ons aandachtsysteem, sociale stress en psychische ziektes.
Het is daarom niet meer dan logisch dat natuur een inzetbaar middel is voor iedereen die werkt aan de gezondheid en welzijn van mensen. Professionals werkend in de eerstelijnszorg en de welzijns- en sportsectoren kunnen op allerlei manieren natuur integreren in hun werkwijze. Hoe dan? Dit kan bijvoorbeeld door natuur in te zetten bij zelfzorgadviezen, de natuur te gebruiken als plek om te behandelen of te begeleiden, of door te verwijzen naar een collega die de natuur op die manier inzet.
Wat is Natuur voor Gezondheid?
Een eenvoudig concept, waar iedereen baat bij heeft
Het platform ‘Natuur voor Gezondheid’ biedt praktische hulpmiddelen, bruikbaar voor professionals in de eerstelijns gezondheidszorg en welzijns- en sportsectoren. De middelen zijn in te zetten voor mensen met psychosociale en fysieke klachten, en bruikbaar als aanvulling op de reguliere behandelingen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan bewegen, ontmoeten, of ontspannen in de natuur in plaats van in een bebouwde omgeving of binnenruimte.
Vooral mensen met obesitas, diabetes mellitus, een verhoogd cardiovasculair risico, depressie, burn-out klachten, ADHD, SOLK of angststoornissen kunnen voordelen hebben van een verwijzing naar de natuur. Van een zelfzorgadvies tot aan een behandeling buiten in een groene omgeving. Daar hebben diverse professionals een verschillende rol in: voorlichten, verwijzen of begeleiden. Geschikt voor lichtere of zwaardere klachten en passend bij de eigen manier van werken. De route van de stepped care geeft dit mooi weer. Hoe je bij deze verschillende rollen natuur toepast, is te bekijken in de toolkit.
Waarom de term ‘Natuur voor Gezondheid’?
Natuur voor Gezondheid vervangt niet de behandeling. Het is geen medische ingreep. Wél kan het preventief zijn en een gezondheidsbevorderend effect hebben. Bewust is gekozen om niet de term ‘op recept’ te gebruiken. Daarmee versterkt het de visie van Alles is Gezondheid & Institute for Positive Health, waarin preventie en eigen regie belangrijk zijn. De visie wordt omarmd door steeds meer organisaties. Met de focus op (positieve) gezondheid en gedrag, in plaats van op ziekte en zorg. De zorgprofessional en het recept zijn daardoor niet leidend. Uiteindelijk gaat het om de inzet van natuur binnen de eerstelijn. Naast de wetenschappelijke documenten staat op deze pagina veel praktische informatie. Deze kennis is voor een groot deel opgehaald uit interviews met professionals uit verschillende vakgebieden die natuur hebben geïntegreerd in hun werkzaamheden. Het is een levend, continue groeiend platform. Naarmate er meer professionals natuur gaan inzetten worden hun ervaringen en adviezen aan deze pagina toegevoegd.
Suggesties?
De Toolkit is blijvend in ontwikkeling. Heb je aanvullingen of suggesties? Ideeën om het platform completer, informatiever en hulpvaardiger te maken? Mail dan naar peternel.mereboer@allesisgezondheid.nl.
TOOLKIT Natuur voor Gezondheid
Tips om natuur in te zetten
Voorlichting/advies
Materialen
Verwijzen
Behandelen/begeleiden
Randvoorwaarden
Meer inspiratie
Webinar Natuur op Recept
Op 23 maart 2022 organiseerde Alles is Gezondheid een webinar over de vraag hoe de natuur (kwetsbare) mensen kan helpen met een gezonde leefstijl en wat dat vraagt in de lokale samenwerking tussen diverse (zorg)professionals.
TERUGKIJKEN:
Natuur is goed voor lijf en brein: dat voelen mensen intuïtief goed aan. Wetenschap bewijst het ook: natuur stimuleert een gezonde leefstijl. Mensen gaan meer bewegen, ontspannen, ontmoeten en reflecteren als ze in de natuur zijn. En dat zet je natuurlijke herstelsysteem aan. Maar (kwetsbare) mensen gaan niet uit zichzelf de natuur in voor hun gezondheid. Gelukkig kan Natuur op Recept op weg helpen.
#hoedan
Niet alleen (huis)artsen schrijven al vaker natuur voor. Ook als praktijkondersteuner, diëtist, (fysio)therapeut, leefstijlcoach, buurtsportcoach of welzijnswerker kun je dat doen. Maar voor wie is Natuur op Recept geschikt? Hoe schrijf je ‘natuur’ eigenlijk voor? Wat helpt iemand (letterlijk) op weg? En hoe ziet de lokale samenwerking er uit met huisarts, buitenpsycholoog, wandel- of runningcoach?
Sprekers
In het webinar neemt Buitenpsycholoog Irina Poleacov je mee in de praktijk van het buiten begeleiden en de effecten die mensen daarvan ondervinden. Iris de Vries (huisarts en voorzitter Arts en Leefstijl) gaat in op de rol van de huisarts, het belang van de wetenschap en praktische materialen. Adviseur Gezondheidsbevordering Brigit Hamburg van GGD Gooi en Vechtstreek laat zien hoe lokale samenwerking tussen de diverse professionals er bij Natuur op Recept er concreet kan uitzien. Moderator is Annette Postma van Alles is Gezondheid.
Slides
Bekijk hier alle slides
Bekijk relevante video’s
- Buitengewone Tips van de Buitenpsychologen
- Wild Thing: Wetenschap van Natuur en Gezondheid
- Wachtkamer ánimatie GGD Gooi & Vechtstreek
- Voorbeeld hoe diëtist en running therapeut bewegen in de natuur inzetten in dagelijkse praktijk
- Hoe werkt het verwijzen en vergoeden van Natuur op Recept?
Meer informatie
Set materialen Natuur en Gezonde Leefstijl voor de eerstelijn (handleiding, praktijkadviezen, patiëntenfolder). Of lees de blog: Met de dokter het bos in.
Beter in het Groen: zet zich in om professionals meer bewust te maken van de gezondheidsvoordelen van natuur en patiënten bewust te verwijzen naar het groen.
Groen voor beleid: betrokken bij beleid voor groen en/of gezondheid? Bekijk hier de gezondheidswaarde van groen en hoe dit om te zetten in beleid op basis van wetenschap en praktijk.
Groen en gezond
Wil je meer weten over de relatie tussen groen en gezondheid? Kijk hier voor voorbeelden en aanpakken.
Livecast Trusted Networks: met Alex Jadad, Machteld Huber, Daan Bultje & Peter Bennemeer
De LIVECAST: TRUSTED NETWORKS met Alex Jadad, Machteld Huber, Daan Bultje & Peter Bennemeer gaat over vertrouwen in netwerksamenwerking en biedt handvatten die voor iedereen relevant en toepasbaar zijn. Op deze pagina kun je de uitzending van 10 november 2021 terugkijken en tref je links aan naar sprekers en tips om verder te lezen. Ook verwijzen we naar de speciale livestream tijdens onze Livecast: Redefining Health op 9 november, waarin Alex Jadad en Machteld Huber samen in gesprek gingen over Trusted Networks. Voel je vrij de video’s en informatie te delen met je netwerk.
Bekijk hier de volledige liveregistratie vanuit Landgoed Zonneoord in Ede.
Sprekers
De uitzending duurt circa 90 minuten met: Alex Jadad (Canadees-Colombiaanse arts, filosoof, leraar, onderzoeker en innovator), Machteld Huber (iPH, grondlegger gedachtegoed Positieve Gezondheid), Daan Bultje (Healthy Ageing Network Noord NL), Peter Bennemeer (voormalig bestuurder ziekenhuis Bernhoven, auteur) en presentator Marianne van den Anker (NPO).
Thema: Trusted Networks
Tien jaar geleden publiceerden Machteld Huber, André Knottnerus, Henk Smid, Alex Jadad en vele anderen, in de British Medical Journal, een nieuw concept van gezondheid waarin veerkracht en eigen regie centraal staan. In Nederland is dit verder ontwikkeld in Positieve Gezondheid; in Canada door Alex Jadad in Trusted Networks.
Kun je vertrouwen bewust inzetten als onderlegger voor samenwerkingen? Samen met Institute for Positive Health gingen we op zoek naar het antwoord op deze vraag. De zoektocht startte bij het boek Trusted Networks door Alex Jadad, die ons bracht bij het punt van samenwerking bewust organiseren vanuit vertrouwen. We zochten naar Nederlandse praktijkvoorbeelden van ‘Trusted Networks’. Hoe leid je een organisatie door een grote transformatie? Hoe transformeren we het zorgsysteem naar een systeem waarbinnen gezondheid centraal staat en hoe kunnen we netwerksamenwerkingen opbouwen op basis van vertrouwen en blijvend positieve impact genereren?
Speciale livestream met Alex Jadad en Machteld Huber
Deze livestream is uitgezonden tijdens de Livecast: Rediscovering Health op 9 november, met Alex Jadad. Alex is auteur van het boek ‘Trusted networks for Health & Care’ en verantwoordelijk voor de stelselherziening van de zorg in Colombia. Ook stond hij 10 jaar geleden met Machteld Huber (iPH) aan de wieg van de beweging van Positieve Gezondheid. Machteld pakte dit op met het bekende spinnenweb en Alex ging er mee aan de slag in een netwerkbenadering. Nu leggen we de verbinding weer en zien dat beide uitwerkingen nodig zijn.
Meer weten?
- Bekijk de video over het ontstaan van Positieve Gezondheid en de ontwikkeling afgelopen 10 jaar.
- Ga naar de Kennisbank Positieve Gezondheid.
- Impressie iPH-conferentie ‘Health as the ability to adapt and self-manage
Samenwerken
Hoe kunnen we door publiek-private samenwerking kunnen bijdragen aan preventie, gezondheid en welzijn?
Samenwerking iPH
Krachtenbundeling voor een Positief Gezond Nederland. Met iPH gaan gezamenlijk de uitdaging aan om te zorgen voor een gezonder en vitaler Nederland.
Health Transformation School
De transformatie van gezondheid en zorg is nodig.
Bij de HTS brengen we ‘regisseurs’ uit de regio samen om zelf bij te dragen aan de transformatie en de transitie van gezondheid, welzijn en zorg.
LIVECAST: Rediscovering Health terugkijken?
De LIVECAST: REDISCOVERING HEALTH gaat over verwondering, nieuwe sporen en veranderende gewoontes. Op deze pagina kun je de uitzending van 9 november 2021 (volledig of in delen) terugkijken en tref je links aan naar slides, sprekers en tips om verder te lezen. Voel je vrij alle video’s en informatie te delen met bekenden, collega’s of vakgenoten.
Bekijk hier de volledige liveregistratie vanuit de Prodentfabriek in Amersfoort:
Programma en sprekers
De uitzending bestaat uit zes blokken van circa 15 minuten met: Thijs Launspach (stressexpert, auteur), Giel Beelen (Radio DJ, KUKURU), Mia Wessels (arts, podcast host), Arjen Heus (PLYGRND.city), Gerald Angelista (bewoner Reigersbos), Marieke Schatteleijn (boswachter, TV presentator), Barbara Koenis (Ziekenhuisgroep Twente) Rachelle van der Linden (Creatinc.), Daan Bultje (Healthy Ageing Network Noord NL), Karen van Ruiten (Alles is Gezondheid) en presentator Marianne van den Anker (NPO). Deel twee bevat de registratie van een speciale livestream met Dr. Alex Jadad en Machteld Huber (iPH).
Thema: Rediscovering Health
We herontdekken gezondheid en leefstijl. Zoeken naar de mentale balans. Voelen dat vitaliteit aan kracht wint. Zien het belang in van het lokale. Werken aan solidariteit tussen generaties. En vinden cross-overs tussen branches en sectoren. Maar hoe zetten we (positieve) gezondheid op het goede spoor? Wat kunnen we samen oppakken? Hoe zorgen we voor vernieuwing?
Uitzending in blokken
Blok 1 met Thijs Launspach
Thijs Launspach is psycholoog, TED(-x) spreker, gastdocent, columnist en bestsellerauteur (Fokking Druk, Werk kan ook uit en Managing Millennials (2019). Thijs is gespecialiseerd in (werk)stress, burn-out en millennials. In de livecast gaat Thijs in op de herontdekking van onze mentale gezondheid en het vinden van een gezonde (stress)balans. Zeker van belang in sectoren zoals zorg en onderwijs waar burn-out cijfers hoog zijn…
Bekijk de clip/video:
Meer weten:
- Les van Thijs Launspach bij project Dreamschool.
- Interview over ‘Werk kan ook uit’ bij MaatschappijWij.
- Thijs in de podcast bij Ondernemen op Slippers.
Blok 2 met Marieke Schatteleijn en Barbara Koenis
Over de wisselwerking tussen groen, natuur en gezondheid gaan we in gesprek met de ‘TV boswachter’ van Staatsbosbeheer Marieke Schatteleijn en Programmamanager Oncologie Barbara Koenis van Ziekenhuisgroep Twente die de eerste Positieve Gezondheid tuin in Nederland gaat aanleggen.
Bekijk de slides
Bekijk de clip/video:
Blok 3 met Mia Wessels
Mia Wessels is arts, oprichter van De Jonge Dokter en platform Metanoia, coach, therapeut i.o. en host van een podcastserie over Humanizing Healthcare (van cure naar care). In het gedicht ‘Het meest waardevolle goed’ deelt Mia haar persoonlijke verhaal over de betekenis van gezondheid en haar reiservaring op weg naar een nieuw paradigma in de zorg(sector).
Bekijk de clip/video:
Blok 4 met Arjen Heus en Gerald Angelista
Met liefde werken aan gezonde en sociale buurten: in dit blok duiken we de wijk in met stadsmaker Arjen Heus van PLYGRND.city en Hoodlab. Wat gebeurt er als je vanuit een buurtwoonkamer in een zeecontainer met de bewoners in gesprek gaat? Bewoner Gerald Angelista uit Reigersbos vertelt het je uit eigen ervaring.
Bekijk de clip/video:
Meer weten:
- Clips van PLYGRND en video over Reigersbos.
- Hoodlab magazine en opbrengsten in Reigersbos.
- Nominatie Place by Design wedstrijd bij SXSW.
Blok 5 met Rachelle van der Linden en Daan Bultje
Gezondheid loont in Noord Nederland: creatief ondernemer Rachelle van der Linden en Healthy Ageing Network voorman Daan Bultje laten zien hoe gezondheidskaart PLUK concreet kan helpen om meer inwoners positief gezond te krijgen.
Bekijk de slides
Bekijk de clip/video:
Blok 6 met Karen van Ruiten en Giel Beelen
Programmadirecteur Karen van Ruiten gaat in op de impact van het netwerk, de samenwerking met iPH en schetst de toekomst van Alles is Gezondheid. Daarna ontdekken we met Radio DJ en KUKURU oprichter Giel Beelen de waarde van ochtendrituelen en het toepassen van het Life SAVERS concept.
Bekijk de slides
Bekijk de video:
Meer weten
- Luister naar de podcast serie op KUKURU of bekijk de interviews op Youtube.
- Alles is Gezondheid publicatie: Allianties en samenwerken: hoe doe je dat?
Bonus: met Alex Jadad en Machteld Huber
Speciale livestream met de Canadees-Colombiaanse arts, filosoof, leraar, onderzoeker en innovator Dr. Alex Jadad. Alex is auteur van het boek ‘Trusted networks for Health & Care’ en verantwoordelijk voor de stelselherziening van de zorg in Colombia. Ook stond hij 10 jaar geleden met Machteld Huber (iPH) aan de wieg van de beweging van Positieve Gezondheid. Machteld pakte dit op met het bekende spinnenweb en Alex ging er mee aan de slag in een netwerkbenadering. Nu leggen we de verbinding weer en zien dat beide uitwerkingen nodig zijn.
Meer weten
- Bekijk de video over het ontstaan van Positieve Gezondheid en de ontwikkeling afgelopen 10 jaar.
- Ga naar de Kennisbank Positieve Gezondheid.
- Impressie iPH-conferentie ‘Health as the ability to adapt and self-manage
Gezonde en sociale buurten
Hoe kunnen wijkbewoners met professionals constructief samenwerken aan gezonde en sociale gemeenschappen?
Samenwerking iPH
Krachtenbundeling voor een Positief Gezond Nederland. Met iPH gaan gezamenlijk de uitdaging aan om te zorgen voor een gezonder en vitaler Nederland.
Samenwerken
Hoe kunnen we door publiek-private samenwerking kunnen bijdragen aan preventie, gezondheid en welzijn?
Inspiratiesessie: Hoe dan? Taal en Gezondheid
Op 23 februari 2021 organiseerde het Kennisplatform Gelderland Geletterd in samenwerking met Alles is Gezondheid de online inspiratiesessie Hoe dan? Taal en Gezondheid.
De belangstelling voor de Hoe dan? Taal en Gezondheid was groot. Meer dan 300 mensen meldden zich aan vanuit gemeenten, bibliotheken, (digi)taalhuizen, zorg- en welzijnsorganisaties, onderwijs, taalaanbieders, provincie Gelderland, het ministerie van VWS en de wereld van bewegen, sport en vitaliteit.
De Hoe dan?-sessies zijn bedoeld om kennis uit te wisselen en inspiratie op te doen. Op deze pagina vind je de belangrijkste informatie uit de Hoe dan? Taal en Gezondheid:
Presentaties sprekers:
- Inleiding gespreksleider Hans Christiaanse (Alles is Gezondheid)
- Presentatie Maurice de Greef (hoogleraar Leereffecten Laagopgeleiden & Laaggeletterden)
- Presentatie Machteld Huber (grondlegger van het gedachtegoed Positieve Gezondheid)
Video’s Gelderse voorbeelden:
- Praktijkcase Durf Digitaal Montferland
- Praktijkcase Gezond en betaalbaar koken
- Praktijkcase Mijn Slingeland
Meer weten:
Volgende Hoe dan?
Op 8 juni 2021 organiseert het Kennisplatform Gelderland Geletterd de volgende Hoe dan? inspiratiesessie. Dan rondom het thema Taal en Gezin.
Regiosessies – Iedereen aan zet voor een gezonde leefstijl
‘Denk niet in systemen, maar in mensen’. ‘Behoud ruimte voor experimenten voor lokaal en regionaal maatwerk’. ‘En investeer meerjarig (zeker tien jaar) in gezondheid en gedrag’. Dit is slechts een greep uit de waardevolle input van de circa 70 deelnemers aan de regiosessies ‘Iedereen aan zet voor een gezonde leefstijl’, die op initiatief van staatssecretaris Paul Blokhuis van VWS online plaatsvonden op 28 januari, 29 januari en 2 februari 2021.
Aanleiding
De definitie van gezondheid is veel breder dan ‘niet ziek zijn’. Sinds 2018 werken ruim 70 maatschappelijke organisaties en een flink aantal gemeenten aan de vertaalslag van het Nationaal Preventieakkoord om gezond leven makkelijker te maken. In het licht van de corona-epidemie is de urgentie en het belang van een gezonde leefstijl scherper afgetekend. Onder meer wetenschappers en medici hebben opgeroepen om leefstijl explicieter op de agenda te zetten.
Samen met Alles is Gezondheid organiseerde het ministerie van VWS drie sessies over gezondheid, leefstijl en de regionale inzet daarbij in het noorden, midden en zuiden van Nederland. Sessies met een gevarieerde mix aan deelnemers zoals gemeentelijke vertegenwoordigers, projectleiders van lokale initiatieven en GGD’en, wetenschappers, professionals eerstelijnszorg, medische specialisten en partners van het Nationaal Preventieakkoord.
Opbouw sessies
Elke sessie was opgebouwd langs vier thema’s en startte met een – vooraf opgenomen – gesprek waarbij Karen van Ruiten, programmadirecteur Alles is Gezondheid, de thema’s voorlegt aan staatssecretaris Paul Blokhuis. Bekijk de video.
Hier volgt een samenvatting van de waardevolle inbreng in reactie op de vier thema‘s:
1 Hoe kunnen we succesvol leefstijlinterventies inzetten en laten werken voor mensen met een gezondheidsachterstand?
- Laat het lokaal gebeuren (lokaal beleid maken) en laat dat het landelijk beleid versterken (en andersom). Neem behoeften mee van de mensen om wie het gaat. Naast infrastructuur is ook aandacht voor cultuur en diversiteit nodig als je kijkt naar regionalisering.
- Gelijkwaardigheid is belangrijk. Hoe krijgen bewoners, organisaties en lokale leefstijlinitiatieven buiten de zorg een stem? Zorg in het kader van iedereen aan zet, dat iedereen ook echt iedereen is.
- Begin bij de eerste 1000 dagen, start met mensen helpen gezondere keuzes te maken, begeleid ouders.
- Maak het eenvoudiger. Het is met alle accreditaties, licenties, aangepaste uurbedragen, etc. te ingewikkeld om bijvoorbeeld Gecombineerde Leefstijl Interventies (GLI’s) te implementeren.
- De helft van de Nederlanders beweegt te weinig. Zorg dat gemeenten dit integraal kunnen aanpakken, met zo min mogelijk regels. Kijk naar wat nodig is (zie bijvoorbeeld de buurtsportcoach).
- Gebruik de bestaande infrastructuur met lokale sportclubs. Equipeer deze met goed gekwalificeerde begeleiders en laat ze op gevarieerdere tijden open zijn. Dan heb je dicht bij huis een netwerk aan mensen die daadwerkelijk kunnen helpen.
- Zoek verbinding met het sociaal domein, kijk naar de condities waarin mensen leven en neem de context mee (waaronder schulden, werk en leefomgeving).
- Zorg voor infrastructuren en omgevingen die bewegen stimuleert. Kijk naar de omvang van bijv. schoolpleinen (geen grote kiss & ride plekken ten koste van speelplekken voor kinderen).
- Vertaal landelijke interventies naar lokaal en andersom. Er zijn veel mooie evidence based interventies, zeker ook voor kwetsbare groepen. Laten we die delen en gebruiken.
- Neem de opgave terugdringen gezondheidsverschillen expliciet mee in de Wet publieke gezondheid.
Welke mogelijkheden en kansen zijn er voor huisartsenzorg en eerstelijnszorg (en ziekenhuizen) voor de versterking van gezondheid en preventie?
- Zorg voor helderheid: Wat is preventie? Welke plek krijgt leefstijlgeneeskunde hierin?
- Verbindt gemeenten, wijken en curatieve zorg volgens het mixed care principe (juiste mix
van zorgverleners per patiënt). Pas de financiering hier op aan. - Denk breder dan de eerste lijn: ook ziekenhuizen, arbozorg en sociaal domein. Denk
bijvoorbeeld aan preventie en GLI in de werkcontext. En vergeet ook het onderwijs niet. - Zorgopleidingen kunnen integraler, kijk breder naar de mens in het geheel.
- We kunnen artsen met maatschappelijk werkers samen een plek geven in de wijk, met
ruimte voor kijk- en luistertijd, zodat ze bij mensen aan de vraag achter de vraag toe te
komen. - Zorg voor ontschotting van de psychische en de somatische zorg.
- Ondersteun de mensen die het moeten doen (zoals gemeenteambtenaren), niet alleen met
geld maar ook in kracht. - Investeer in opleiden van zorgprofessionals en preventiemedewerkers zoals
leefstijlcoaches. - Maak de financiën echt vrij en maak ruimte voor bestaande projecten om een gezonde
leefstijl te stimuleren. Ook bijvoorbeeld op het gebied van werk en mensen met chronische
gezondheidsproblemen. - Haal volumeprikkels weg uit de zorg. Het draait om gezondheid en gedrag.
- Investeer voor alle lijnen in kinderen, vergoed volledig de GLI voor kinderen zoals voor
volwassenen al gebeurt.
Hoe kijken jullie aan tegen het idee van een regionale preventie infrastructuur, zoals in de discussienota Zorg voor de Toekomst staat? (Afspraken tussen gemeenten en zorgverzekeraars in de regio).
- Biedt helderheid: wat is een regio, wat kun je daarbinnen van elkaar verwachten?
- Duiding van preventie is cruciaal. Zorg voor sterke verankering in meerdere wetten.
- Kijk bij regionale inrichting naar de implementatie van netwerkzorg en leefstijlpaden.
- Maak iemand verantwoordelijk vanuit de overheid als het gaat om de regiobeelden.
- Zie de centrale gezondheidsverlener als voorbeeld, met aandacht voor jeugd.
- Zorg dat iedereen elkaar kan vinden in netwerken, ga versnippering tegen. Zorg voor een
regionale preventiestructuur naar het voorbeeld van de gezonde basisscholen. - Bedenk geen landelijke uniforme oplossingen. Kijk naar couleur locale. Zorg voor lokaal
maatwerk. Begin met netwerken van de mensen zelf bijvoorbeeld via groepsactiviteiten.
Werk niet alleen met gemeenten, maar ook met het onderwijs. - Behoud ruimte voor experimenteren. Laat lokaal, regionaal en landelijk van elkaar leren en
elkaar versterken. - Rond het concept Positieve Gezondheid weten veel partijen elkaar goed te vinden. We
kunnen meer vanuit dit brede welzijnsaspect van mensen denken en handelen. - Zie gezondheid vooral als middel om dingen te veranderen. Betrek ook onderwijs. Help gezondheidsvaardigheden te ontwikkelen.
- Wettelijke basis maakt het lastig data die ten grondslag ligt aan een regiobeeld te gebruiken. Hoe kunnen we toch die data inzetten voor analyse en effectmetingen?
4. Last but not least: met welke oplossingsrichtingen moet een volgend kabinet aan de slag, op het gebied van leefstijl en gezondheidsbevordering?
- Overheid: practice what you preach. Werk integraler! Health in all policies.
- Zorg voor pragmatische laagdrempelige aanpakken en een heldere structurele koers voor
zeker 10 jaar. - Implementatie vraagt een lange adem. Niet steeds opnieuw beginnen, maar biedt ruimte
voor experimenteren, testen en doorzetten. - Zorg dat relevante ervaringen met pilots en innovaties niet in de regio’s blijven hangen.
Deel ze op landelijk niveau zodat ook anderen hiervan kunnen leren. - Ook (zorg)professionals moeten integraler kijken en samenwerken. Haal de vrijblijvendheid
eraf ook als het gaat om professionals. - Er is een gezamenlijke visie en missie nodig, integrale organisatiekracht en elkaar kennen
en elkaar vertrouwen. Dan is goede samenwerking mogelijk. Denk aan het Kavelmodel:
anders organiseren, financieren, monitoren, etc. - Pak de bureaucratie aan, er zijn te veel regels waardoor implementatie wordt bemoeilijkt.
- Neem milieu mee in het brede gezondheidsbeleid.
- Doe iets met de aantrekkelijkheid van preventie, maak preventie sexy.
Reflectie van staatssecretaris Paul Blokhuis en Francine L’Ortye, waarnemend directeur Publieke Gezondheid (VWS):
Inspirerend om in jullie midden te zijn want bij jullie zit veel energie, kennis en kunde.
Er is veel draagvlak om preventie beter op de kaart te zetten, ook in de Tweede Kamer. Dit is een hele rijke oogst voor de preventie-agenda waar we verder mee aan de slag kunnen. Blijf ons vooral voeden en ideeën en suggesties met ons delen.
Op het gebied van leefstijl, preventie, gezondheidsbevordering en positieve gezondheid is een beweging gaande. We kunnen met drie sturingsinstrumenten deze beweging versterken. De prijsprikkel, bijvoorbeeld in de vorm van een suikertaks, beschikbaarheid, (zoals de locaties van fastfoodketens en ongezonde aanbiedingen bij de kassa) en de inzet van publiekscampagnes om mensen te helpen een gezondere leefstijl te ontwikkelen.
Het is een uitdaging voor een volgend kabinet om meer te investeren in het makkelijker maken van de gezonde keuze, zodat gezonde voeding ook bereikbaar is voor de lagere inkomensgroepen. We kunnen met verschillende initiatieven de beweging breder maken. Daarbij hebben we ook de andere ministeries nodig. Integraliteit begint ook bij ons als ministerie zelf.
We pleiten in de discussienota Zorg voor de Toekomst voor minder vrijblijvendheid rondom de inzet op preventie en de verplichting voor gemeenten om in te zetten op preventie en gezondheid. Naast wettelijke verplichtingen gaat het ook om middelen. We hebben met elkaar nagedacht over de inhoud. Daar is meer geld voor nodig. Ook voor verzekeraars willen we zorgen voor een verplichting om te investeren in preventie, bijvoorbeeld door in de Zvw explicieter te regelen wat de taak van de zorgverzekeraar is ten aanzien van de infrastructuur.
We zijn het met jullie eens, dat we op rijksniveau niet te veel moeten dichtspijkeren. Wij kunnen vanuit het Rijk randvoorwaarden opstellen en daarmee regionaal en lokaal vrijheid bieden. Dat willen we juist doen vanuit de gedachte dat we niet met landelijke blauwdrukken willen werken. Het gaat om regionaal én lokaal maatwerk.
De vraag wat een regio is, is legitiem. We hebben herkenbare regio’s nodig, op kleinere schaal dan provincies, bijvoorbeeld de 25 GGD-regio’s. We willen regio’s meer uniform maken en een grotere stem geven. We hebben jullie gehoord over de wens gemeenteambtenaren meer te laten meedenken op inhoud. Ook de GGD’en willen we op inhoud laten meedenken met regionale netwerken. Gelijkwaardigheid is een belangrijk aandachtspunt. Sommige partijen zoals bewonersinitiatieven zitten niet in het (zorg)stelsel, die kunnen niet meedenken, terwijl initiatieven van mensen uit de wijk een goede bijdrage kunnen leveren aan gezondheid en een gezonde leefstijl. We moeten het veld zo breed mogelijk houden.
Als we kijken naar de eerstelijnszorg, dan is het wenselijk dat een huisarts of fysiotherapeut durft te kijken naar het complete plaatje van die persoon. En het gesprek aan gaat over gezond eten en bewegen. Het is belangrijk dat opleidingen van deze zorgverleners meer aandacht besteden aan leefstijl, gezondheid en integraal denken. Als we meer ‘kijk en luistertijd’ beschikbaar stellen voor de brede eerstelijnszorg, dan is het een mooie bijvangst dat ziekenhuizen het wat rustiger krijgen. Denk aan de praktijk van Hans Peter Jung, huisarts en transformator op het gebied van Positieve Gezondheid.
Milieu is een onderwerp dat meer aandacht verdient. We gaan op allerlei vlakken meer aan de voorkant investeren. Daarbij is milieu en een gezonde leefomgeving ook van belang.
Preventie sexy maken, dat spreekt ons wel aan. We willen de gezonde keuze makkelijker maken, onder meer met prijsprikkels werken. Misschien dat jullie aanvullende ideeën hebben; ik houd me zeer aanbevolen.
We hebben onder andere met het Nationaal Preventieakkoord een beweging in gang gezet die niemand meer gaat stoppen. Wat ons betreft is het niet de vraag óf we verder gaan, maar hoe breed die beweging wordt.
Op 14 december jl. is de discussienota Zorg voor de Toekomst gepubliceerd voor consultatie. Deze consultatie is inmiddels gesloten en we hebben veel waardevolle input ontvangen, dank daarvoor. De ontvangen input en de bevindingen uit de regiosessies benutten we om deze gedachtenontwikkeling verder te voeden. Hartelijk dank voor jullie bijdrage!
Deze sessies zijn georganiseerd door het Ministerie van VWS en Alles is Gezondheid
Vraag of suggestie?
Neem contact op met:
- Daphne Bandel, beleidsadviseur directie Publieke Gezondheid, ministerie van VWS via dc.bandel@minvws.nl
- Janny de Boer, netwerkadviseur Alles is Gezondheid via janny.de.boer@allesisgezondheid.nl
Samen aan de slag
Doelen van het landelijke akkoord kunnen alleen gehaald worden als overal in Nederland concrete stappen worden gezet. Daarom helpen we graag bij lokale of regionale uitwerkingen van het nationale akkoord.
Positieve Gezondheid LIVE: Leren van Limburg
Op woensdag 13 januari 2021 organiseerde iPH in samenwerking met Alles is Gezondheid de eerste Positieve Gezondheid Live: een terugkerende livecast met wisselende thema’s en praktijkvoorbeelden van Positieve Gezondheid.
De eerste editie stond volledig in het teken van Leren van Limburg. De provincie is al jaren aan de slag met Positieve Gezondheid. Het concept wordt ingezet in zorg, het sociaal domein, bij werkgevers, op scholen en door woningcoöperaties. Daar kunnen andere regio’s vast wat van leren.
Moderator van de eerste Positieve Gezondheid Live was Simone van Trier. Zij besprak met diverse studiogasten wat we kunnen leren van Limburg als eerste Positief Gezonde Provincie in Nederland. Ook is in deze uitzending het Magazine Positieve Gezondheid gelanceerd. Dit themanummer gaat over Limburg Positief Gezond. De eerste uitgave is door Angelique Schuitemaker (iPH), uitgereikt aan Robbert Housmans, Gedeputeerde Sociale Agenda, Zorg en Veiligheid in de Provincie Limburg.
De drie onderwerpen van de tafelrondes zijn:
- Over de start en het initiatief
- Plan van aanpak en de uitvoering
- Overdracht, resultaten en start Beweging Limburg Positief Gezond
Bekijk hieronder het webinar terug in zijn geheel, of verder op deze pagina per tafelronde.
Video Tafelronde 1
Video Tafelronde 2
Video Tafelronde 3
LIVECAST: VAN EGO NAAR ECO landingspagina
In de LIVECAST: VAN EGO NAAR ECO gaan we op zoek naar een nieuwe en gezonde balans. Op deze pagina kun je de uitzending -volledig of in delen- terugkijken en tref je de links aan naar slides, sprekers en tips om verder te lezen.
Bekijk hier de volledige liveregistratie vanuit de Prodentfabriek in Amersfoort:
Programma en sprekers
De livecast bestaat uit zes blokken van circa 15 minuten met loepzuivere inzichten, verbindende visies en nieuwe handelingsperspectieven van Farid Tabarki (Studio Zeitgeist), Mark Levels (Universiteit Maastricht), Ciska Scheidel (VWS), Machteld Huber (iPH) en Reinier van den Berg (RTL weerman). Verder in de studio: juryleden Carl Verheijen (Noaber Foundation) en Sadik Harchaoui (Society Impact) met de winnaar van Make the Next Move: René Sielhorst (It’s My Life), de vragendesk met Tirza van Hengstum (iPH), presentator Marianne van den Anker (NPO) en Karen van Ruiten (Alles is Gezondheid).
Thema: van ego naar eco
De tijdgeest verandert. Corona maakt eens en te meer duidelijk: we bewegen van een ego- naar een ecosysteem. Juist nu ontstaat versneld consensus over een nieuw maatschappelijk evenwicht. Waarbij welzijn vóór welvaart gaat, duurzaamheid leidend is, natuur en klimaat opveert en gezondheid meer is dan ziekte en zorg. In de livecast vragen we tijdgeestonderzoeker Farid Tabarki ‘hoe dan’ en zoomen we met onze studiogasten in op typische thema’s uit het Alles is Gezondheid netwerk zoals lokale preventie, positieve gezondheid, verbinding met andere domeinen en gezondheid loont.
Programmablokken
Blok 1 met Farid Tabarki
Farid Tabarki (Studio Zeitgeist, auteur, columnist FD, trendwatcher) geeft duiding aan de beweging van ego naar ecosysteem. Over de vloeibare samenleving, veranderende tijdgeest, andere waarden, de weg naar een nieuw evenwicht en kansen voor meer gezondheid.
Bekijk de slides
Bekijk de clip/video
Blok 2 met Mark Levels
Hoogleraar Mark Levels (Universiteit Maastricht/ROA) onderzoekt het samenspel tussen gezondheid, onderwijs en werk. Over gezond opgroeien, ingrijpen in de markt, sociale patronen en de context beïnvloeden.
Bekijk de slides
Bekijk de clip/video
Blok 3 met Ciska Scheidel
Inbellen vanuit Den Haag: interview met Ciska Scheidel, Directeur Publieke Gezondheid bij Ministerie van VWS. Over landelijke en lokale preventie, regionale gezondheid en een gezonde leefomgeving (voor kinderen).
Bekijk de clip/video
Links/meer weten
- Wat houdt de Gezonde Basisschool van de Toekomst in (video)?
- Van Preventie naar Potentie: netwerk Child Friendly Cities (positief jeugdbeleid)
Blok 4 met Machteld Huber
De grondlegger van Positieve Gezondheid behoeft weinig introductie. Met Machteld Huber (iPH) verplaatsen we ons in een ecosysteem. Hoe ziet Positieve Gezondheid er dan in de toekomst uit? Waar liggen kansen voor doorontwikkeling?
Bekijk de slides
Bekijk de clip/video
Links/meer weten
- Machteld Huber over concept van Positieve Gezondheid (video).
- Hoe werkt het spinnenweb Positieve Gezondheid (video)?
Blok 5 met Reinier van den Berg
RTL weerman en circulair ondernemer Reinier van den Berg pleit al langer om te bewegen van ego naar ecosysteem. Verandering is nog niet te laat maar wel acuut en urgent. Over klimaatverandering, duurzaamheid, vergroening, stedelijk leven, leefstijl en de relatie met gezondheid.
Bekijk de slides
Bekijk de clip/video
Blok 6 Make the Next Move
Laatste blok gaat over maatschappelijke impact en onze Make the Next Move actie. Samen met juryleden Carl Verheijen (Noaber Foundation) en Sadik Harchaoui (Society Impact) maakt Karen van Ruiten (Alles is Gezondheid) het winnende project bekend: It’s My Lfe met het project Fitcoin Health Community.
Bekijk de slides
Bekijk de video
Links/meer weten
- Nieuwsbericht: It’s My Life wint impactscan in Make the Next Move
- Vorige winnaar Make the next Move: Sociaal Hospitaal
- Hoe werkt innovatief financieringsinstrument Health Impact Bond (HIB)?
- Hoe werkt Kavelmodel als vernieuwde manier om gezondheid te organiseren?
Make the Next Move
It’s My Life wint Make the Next Move met Fitcoin Health Community. ”De impactscan kan niet op een beter moment komen,” zo vertelt René Sielhorst.
Doe mee
Wil je deel uitmaken van een ondernemend netwerk, jouw perspectief verbreden, je idee lanceren of breder samenwerken?