Via ‘De Gezonde Basisschool van de toekomst’ onderzoekt Movare of kinderen die op de basisschool een dagritme aangeboden krijgen met voldoende onderwijstijd, sport, bewegen, spelen en aandacht voor gezonde voeding een betere fysieke, emotionele en intellectuele groei doormaken, dan kinderen die op scholen zitten waar dit dagritme niet wordt aangeboden.

Ook wordt onderzocht of kinderen en hun ouders hierdoor meer rust en minder stress ervaren en of dit bijdraagt aan een betere kwaliteit van leven. Daarnaast Naast wordt gekeken naar de maatschappelijke en economische voordelen op zowel de middellange als de lange termijn.

Over de Gezonde Basisschool van de Toekomst en de eind 2020 gepubliceerde wetenschappelijke resultaten is onderstaande animatiefilm gemaakt. Hierin vind je meer informatie over de opzet en de significante en wetenschappelijk onderbouwde gezondheidsresultaten.

De eerste resultaten van De Gezonde Basisschool van de Toekomst zijn bekend. De infographic toont resultaten over de eerste twee jaar (2015-2017).

Download hier de factsheet

Bewoners willen steeds vaker zelf een bijdrage leveren aan gezondheid in hun buurt, dorp of wijk. In veel wijken zijn bewonersinitiatieven, sociaal ondernemers, professionals, gemeenten en zorgverzekeraars al bezig met het organiseren ‘van onderop’, iedereen vanuit zijn eigen perspectief.

De vraag is echter hoe we hiervan een samenhangend geheel kunnen maken. Dit traject gaat over het samen organiseren van een zogenaamde Sociale Basisinfrastructuur. Dit is het geheel aan informele en formele diensten, fysieke, ICT- of eHealthvoorzieningen, ontmoetingsplekken, verbindingspersonen, netwerken en afspraken in de directe leefomgeving van mensen.

Met een schets van de randvoorwaarden en 21 essentiële bouwstenen voor een inclusieve samenwerking, bieden we professionals én bewoners handelingsperspectief op de vraag: hoe doen we dat dan? Want het kan. Het mag. En het gebeurt.

De bijbehorende praktijkvoorbeelden spreken boekdelen. Van wijkinformatiepunten in Utrecht en een Digitaal Wijkfonds in Amsterdam tot buurtwerkkamers in Groningen en wijkverbinders in Blokker. Ze laten zien dat lokale samenwerking inclusief is en burgers zich herkennen in een uitkomst waarin zij zeggenschap ervaren en bereid zijn deel te nemen.

Heb je binnenkort een werksessie over een sociale basisinfrastructuur? Wil je zelf aan de slag met de bouwstenen in je eigen dorp, buurt of wijk? Behoefte aan het kwaliteitskader sociale basisinfrastructuur? Of wil je de (losse) tekeningen met bouwstenen digitaal gebruiken?

Je kunt de materialen hier downloaden:

• Poster Bouwstenen Sociale basisinfrastructuur (A3)
• Afbeeldingen Bouwstenen Sociale infrastructuur (zip)
• Overzicht Kwaliteitskader Sociale basisinfrastructuur (A4)

Dit boekje komt voort uit het traject ‘Gezondheid in de buurt’ van Dialoog Gemeenschapskracht, GezondNL en Alles is Gezondheid, waarin bewoners, ondernemers en professionals op het gebied van gezondheid hun kennis en ervaringen delen. PS: de inhoud bouwt voort op de brochure ‘Samen recht doen aan gemeenschapskracht’, zie www.dialooggemeenschapskracht.nl.

Meer weten? Neem contact op met Margriet de Jager (Alles is Gezondheid) via info@allesisgezondheid.nl of Anja van der Aa (GezondNL en SAMEN030) via info@gezondnl.nl.

Met dank aan: Nederland Zorgt Voor Elkaar (NLZVE), LSA bewoners, PLYGRND.city, Health~Holland, Samen lukt het zelf, SAMEN030.

Donderdag 25 juni 2020, op de eerste tropische dag van het jaar, organiseerden Alles is Gezondheid, Een tegen eenzaamheid, Rode Kruis, RIVM,  en Klimaatverbond Nederland het webinar ‘Hitte in tijden van corona, hoe beschermen we onze ouderen’.

Het webinar is hier terug te kijken en vrij om te delen.

Hieronder zijn waardevolle links naar websites en documenten die achtergrond geven bij de onderwerpen die zijn besproken tijdens het webinar.

1. Alle RIVM adviezen over hitte, met nieuw ondersteunend informatiemateriaal filmpjes en de vragen en antwoorden over Hitte en COVID-19.

2. De weer en klimaatpluim van het KNMI geeft de weersverwachting voor de komende 14 dagen.

3. Het Rode Kruis geeft korte en bondige tips met infographics, ook over hitte en COVID 19. Er kan beroep worden gedaan op het Rode Kruis als hittehulp nodig is. Het Rode Kruis verzorgt ook voorlichtingsactiviteiten over Hitte, onder andere met de hitte-bingo. Contact: YBreedijk@redcross.nl.

4. De GGD-en van Oost Nederland hebben in augustus vorig jaar onderzoek gedaan naar de hittebeleving van 7000 leden van hun burgerpanel.

5. Het FNV Arbo-adviespunt geeft adviezen over werken in de hitte en heeft een werkklimaat app ontwikkeld.

6. Geïnspireerd door de sport zijn de koelvesten tegen de hitte. In de zorg worden ze steeds meer ingezet. Klimaatverbond Nederland heeft een makkelijk zelf te maken patroon online gezet.

7. Steeds meer gemeenten werken aan een lokaal hitteplan, om nog meer op maat, met betrokkenheid van lokale organisaties, tijdens hitteperiodes in actie te komen.

8. Eenzaamheid vergroot de kwetsbaarheid voor hitte. Ouderen, de grootste voor hitte kwetsbare groep, verwachten deze zomer extra last te hebben van eenzaamheid vanwege de coronacrisis blijkt uit onderzoek van KBO-PCOB.

9. Het VWS programma ‘Een tegen eenzaamheid’ informeert over en verbindt de vele lokale eenzaamheidsinitiatieven.

10. Climate Adaptation Services (CAS), TAUW en Klimaatverbond Nederland hebben een hitte-en-eenzaamheidskaart ontwikkeld waarmee gemeenten kunnen zien waar de voor hitte kwetsbare wijken zijn.

11. Milieucentraal zet de belangrijkste maatregelen op een rijtje om de woning koel te houden.

12. De Groene Huisvesters hebben voor woningcorporaties de brochure corporaties en hittestress geschreven.

13. Alles is gezondheid is de plaats waar zeer veel initiatieven en kennis voor een gezonder Nederland samenkomen. Ook rondom het thema groen, bijvoorbeeld via ons kennisdossier Groen en gezondheid. Kijk bijvoorbeeld eens naar dit wachtkamerfilmpje (zonder geluid) of deze interactieve infographic naar alle bewezen effecten van natuur op onze gezondheid.

14. Vergroening van de tuin en de gevel is een andere manier om hittestress te verminderen. En dient ook andere doelen als het verbeteren van de gezonde leefomgeving en het voorkomen van wateroverlast en droogte. Er zijn heel veel initiatieven. Samen Klimaatbestendig heeft een overzicht gemaakt. Meer dan 125 gemeenten zijn inmiddels aangesloten bij Stichting Steenbreek, waar lokaal veel groeninitiatieven bij betrokken zijn.

15. In de versteende stad kan de hitte nog 7-10 graden oplopen vergeleken met het buitengebied. In het rapport de hittebestendige stad van de Hogeschool van Amsterdam staan aanbevelingen om de hitte in de stad te beperken.

16. Wageningen University & Research komt met voorbeelden uit praktijk en wetenschap en aanbevelingen in document ‘Groen in de stad, temperatuur en klimaat’.

17. Het Nationaal Ouderenfonds heeft sinds het begin van de coronacrisis een speciaal coronapanel ingesteld, waarin 55-plussers regelmatig worden gevraagd hun mening te geven over diverse onderwerpen rondom corona en ouder worden. Uit de enquête over de zomer(eenzaamheid) blijkt dat bijna 30% van de respondenten minder uitkijkt naar de zomer door de warmte.

18. Het KNMI gaat in op de verwachte hitte van 2020 in een opwarmend klimaat.

Tussen 2005 en 2019 is het aantal fastfoodrestaurants met een derde gegroeid (34%) en is er bijna een verdubbeling van het aantal lunchrooms (96%) in Nederland. Vooral in buurten met een laag inkomen rond scholen is er meer ongezond aanbod, dan in wijken met een hoog inkomen.

Vers aanbieders zoals bakkers, slagers, en groenteboeren verdwijnen rondom scholen (-52%) en daar komen vaak ‘lunchroom’ voor in de plaats, waar ook ketens als Starbucks en Dunkin’ Donuts onder vallen (+51%).

Dit en meer blijkt uit de cijfers binnen de factsheet: Ontwikkelingen voedingsaanbod rondom vo- en mbo-scholen periode 2004-2019, uitgevoerd door Locatus in opdracht van JOGG.

Voedselaanbod op scholen gezonder

De afgelopen jaren hebben veel scholen het aanbod van eten en drinken in hun kantines gezonder gemaakt. Daarbij werden zij geholpen door het Akkoord Gezonde Voeding op Scholen dat door JOGG wordt beheerd. Het Akkoord is ondertekend door meer dan 30 cateraars en automatenleveranciers. Nederlandse scholen werken aan een gezonder voedingsaanbod bij voorkeur volgens de richtlijnen van het Voedingscentrum.

Het aanbod in scholen wordt gezonder, maar de directe omgeving van de school blijft achter. Het onderzoek van Locatus toont aan dat bijna 2/3 van alle scholen in Nederland 1 of meer voedselaanbieders binnen 5 minuten loopafstand heeft, met name rondom mbo-scholen. JOGG ziet de ernst van deze ontwikkeling in en waarschuwt voor het verarmen van het voedselaanbod rond scholen.

Luister ook het item in BNR-nieuwsradio

Wat is het nationaal preventieakkoord?

In november 2018 ondertekenden maar liefst 70 landelijke organisaties het nationaal preventie-akkoord. Deze publieke en private organisaties committeren zich met die handtekening aan de doelstelling om de gezondheid van Nederlanders te verbeteren door problematisch alcoholgebruik, roken en overgewicht aan te pakken.
Bekijk het nationaal preventieakkoord

Waarom zijn lokale preventieakkoorden belangrijk?

De doelen van het landelijke akkoord kunnen alleen gehaald worden als er overal in Nederland concrete stappen worden gezet. In buurten, wijken, steden en dorpen. Immers, op lokaal niveau, dichtbij mensen, wordt impact gemaakt. Daar wordt gezondheidswinst geboekt. Daarom zijn lokale of regionale vertalingen van het nationale akkoord cruciaal. Gelukkig ontstaan in heel Nederland al vele mooie samenwerkingsverbanden en bewegingen op weg naar gezonde wijken en buurten.  Alles is Gezondheid helpt hier graag bij.

Wat heeft Alles is Gezondheid te bieden?

• Een brede blik op gezondheid (álles is gezondheid). Want niet alleen roken, alcohol en overgewicht hebben een negatief effect op gezondheid, vaak zijn er achterliggende oor-zaken zoals eenzaamheid, werkloosheid, armoede of psychische problemen.
• Kennis van regionale en lokale netwerken waar bottom up veel innovatieve, integrale aanpakken zijn ontwikkeld op het gebied van gezonde leefstijl, vanuit een positieve invalshoek. We delen deze kennis en zorgen voor verbindingen.
• Een enquête over de thema’s van het nationaal preventieakkoord in jouw netwerk om lokale behoeften te peilen. We helpen met de next step, zoals een vervolgbijeenkomst om relevante mensen en organisaties bij elkaar te brengen.
• Advies bij het gezamenlijke doel formuleren en concrete stappen maken om lokaal zo goed mogelijk bij te dragen aan de landelijke doelstellingen: een pledge kan je hierbij helpen. Interesse? 

Met wie werken we samen?

Om te helpen het landelijke akkoord te vertalen naar integrale, regionale aanpakken, werken wij samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), Pharos, JOGG, GGD GHOR, Vereniging Sport en Gemeenten en het Ministerie van VWS.
De VNG biedt onder meer individuele ondersteuning aan gemeenten of gemeenten in regioverband. Er is (beperkt) budget beschikbaar voor procesondersteuning of hulp bij een kick-offbijeenkomst. Meer informatie? Kijk hier. 

Meer weten?
Janny.de.boer@allesisgezondheid.nl 06-52535625

Alle gemeenten in Zuid-Holland Zuid werken met ondersteuning van de GGD aan de vierjaarlijkse nota publieke gezondheid.

Hierin leggen zij het beleid voor de periode 2020-2023 vast. Om de eerste stappen hiertoe te zetten heeft de GGD in de eerste helft van 2019 een advies met bouwstenen en een gezondheidswinstmodel ontwikkeld. Om de gemeenten nog beter te helpen te bepalen waarop zij gaan inzetten, heeft de GGD matrixen ontwikkeld.

Voor ieder thema en doelgroep is er een matrix met mogelijke ambitie voor de gemeente, met als uitgangspunt: inzetten op waar het meeste gezondheidspotentieel aanwezig is, omdat daar de meeste gezondheidswinst kan worden behaald.

In de matrix staan doelstellingen benoemd voor alle factoren die voor dit thema van invloed zijn op de gezondheid (determinanten), zoals sociale leefomgeving, armoede, schulden en leefstijl, en die bijdragen aan de gestelde ambitie. En ook wie welke actie kan oppakken, zoals de GGD, gemeente en maatschappelijke partners, en hoe de effectiviteit gemeten kan worden. Zo wordt een integrale aanpak opgebouwd, met een rol voor alle betrokken partijen.

Gezondheidswinstmodellen:
Gezondheidswinstmodel
Alcohol
Mentale gezondheid jeugd
Mentale gezondheid migratie
Ondervoeding ouderen
Overgewicht kwetsbare inwoners
Overgewicht
Overgewicht – rollen van de GGD bij overgewicht
Roken
Senior vriendelijke leefomgeving

Twee op de drie mensen die een chronische aandoeningen hebben, werken minimaal 12 uur per week. Het gros van hen vindt dat werk een positief effect heeft op hun gezondheid en levenskwaliteit. Het kost de maatschappij jaarlijks 26 miljard euro als mensen ziek thuis blijven en niet werken. Deze cijfers blijken uit de impact graphic die Fit for Work tijdens het congres ‘Zorg voor werk. Sterk voor werkbehoud bij een chronische aandoening’ overhandigde aan Erik Gerritsen secretaris-generaal VWS en Gert-Jan Buitendijk directeur-generaal Werk SZW.

Lees hier meer over de bronnen en totstandkoming van de impact graphic.