Hoe bevorderen we de mentale gezondheid van mensen in een kwetsbare positie?

Deze vraag stond centraal tijdens de Mental Meetup (2 februari 2023), georganiseerd vanuit de kabinetsbrede aanpak ‘Mentale gezondheid: van ons allemaal’. Ervaringsdeskundigen, beleidsmedewerkers, initiatiefnemers en professionals van partnerorganisaties wisselden onder leiding van Karen van Ruiten kennis, voorbeelden en ideeën uit over mentale weerbaarheid en factoren die hier invloed op kunnen hebben zoals geld, bestaanszekerheid, bewegen en cultuur.

Het doel van deze tweede Mental Meetup:

• Het bespreekbaar en zichtbaar maken van het belang van mentaal gezond zijn en blijven.
• Partnerorganisaties te informeren over de aanpak en aanpalende activiteiten.
• Inspirerende praktijkvoorbeelden delen en nieuwe activiteiten verbinden aan de landelijke beweging voor mentale gezondheid.

Alleen dan Samen
Mia Wessels, arts, spreker en inspirator, benadrukt in haar Spoken Word het belang van naar elkaar luisteren en echt nieuwsgierig zijn naar de ander. Naast kwetsbaar zijn we ook krachtig. En in welke ‘groep’ je je ook bevindt, wie verlangt er niet naar een gevoel van écht samen?
Luister en kijk naar Alleen dan Samen van Mia Wessels

Verkenning Pharos
Om de urgentie in beeld te brengen en het verband te leggen tussen het effect van stress (door geldzorgen) en de mentale weerbaarheid, voerde Pharos een verkenning uit naar de mentale gezondheid van mensen in een kwetsbare positie. Meer over de verkenning.

Initiatieven die helpen
Twee mooie voorbeelden van initiatieven die mensen in een kwetsbare sociaaleconomische positie helpen zijn Geldfit en Stut Theater.

• Bij Geldfit krijgen mensen een passend advies of worden ze in contact gebracht met iemand die met ze meedenkt.
• Stut Theater geeft een podium aan mensen die vaak niet gehoord of gezien worden.

In beweging
Beweging kan mensen (in een kwetsbare positie) mentaal, fysiek en op het sociale vlak helpen. Stichting Life Goals opende tijdens de Mental Meetup de deuren voor buurtgenoten en zet zich in om mensen die dit nodig hebben via samen sporten nieuw perspectief te bieden.

Schulden en mentale problemen
Sadik Harchaoui en Amine Bakkali van SchuldenlabNL benadrukten de noodzaak van samenwerken en het belang van de ervaringen en behoeften van mensen over wie het gaat. Persoonlijke verhalen zijn onder meer terug te vinden in het onderzoek dat Amine deed naar de samenhang tussen schulden en psychische problemen bij jongeren.
Lees ons interview met Amine en download het onderzoek

Brede benadering
Hoe kom je uit een isolement? Hoe zoek je hulp als je niet beseft dat je in een kwetsbare positie verkeert? Karen van Ruiten benaderde mentale gezondheid vanuit verschillende invalshoeken met Staatssecretaris Maarten van Ooijen, (VWS), Carsten Herstel, directeur-generaal Sociale Zekerheid en Integratie (SZW) en ervaringsdeskundigen Sali, Christiaan en Emine.  Ter inspiratie, enkele citaten:

Sali: “Geloof in ons, vertrouw in ons en help ons onze kracht te laten zien.”

Maarten van Ooijen: “Mijn les uit deze verhalen is dat als je met een hulpvraag komt door zorgen of stress dat we in het zorgsysteem de klok terug moeten zetten en op zoek moeten gaan naar de trigger. Het zorgsysteem draait nu nog de klok vooruit; heb je problemen, dan kijken we naar hoe we die oplossen. We moeten kijken naar hoe het komt.”

Karsten Herstel: “Hoe kun je mensen vanuit beleid helpen als ze worstelen met geldzorgen. Geldzorgen zijn vaak een katalysator voor heel veel problemen binnen een huishouden.”

Emine: “De schaamte en het taboe moeten doorbroken worden om geholpen te kunnen worden voor een hoopvolle toekomst.”

Staatssecretaris Maarten van Ooijen roept meer organisaties op zich aan te sluiten bij de landelijke beweging voor mentale gezondheid in Nederland. Bekijk en deel de video.

Deze tweede Mental Meetup is één van de initiatieven van ‘Mentale gezondheid: van ons allemaal’: een dag waarop activiteiten worden georganiseerd op diverse plekken in het land met mentale gezondheid als thema. Staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) initieerde samen met collega bewindspersonen van VWS, SZW en OCW de kabinetsaanpak ‘Mentale gezondheid: van ons allemaal’.

Geldproblemen kunnen zorgen voor overbelasting van je hersenen. Je kunt niet meer denken, je raakt in de stress en kan ontwijkend gedrag gaan vertonen. Hierdoor worden geldproblemen erger en daarmee ook de psychische problemen. Cijfers tonen dat zowel het aantal jongeren met schulden als het aantal jongeren met een depressie afgelopen jaren hard gestegen zijn. Amine Bakkali, projectleider Mind-Us schetst met zijn kennisdocument ‘Schulden- en psychische problematiek bij jongeren’ een beeld van de leefwereld van deze jongeren en hij legt uit waarom het tijd is dat ze worden gehoord.

Amine: ‘In gesprek met Sadik Harchaoui van SchuldenLabNL kwamen we tot de conclusie dat er weinig geschreven is over de combinatie van psychische klachten en schuldenproblematiek bij jongeren. Daarom heb ik in opdracht van SchuldenLab dit kennisdocument gemaakt, waarin ik niet de cijfers, maar juist de ervaringsverhalen centraal stel. Verhalen hebben impact, ze bieden erkenning en ze leggen pijnpunten bloot. Je ziet precies waar het aan ligt en daar kun je beleid op maken.’

Jij hebt de mensen om wie het gaat gesproken. Wat is in jouw ogen de behoefte van de jongeren die kampen met deze dubbele problematiek?

Amine: ‘Ik denk dat onder jongeren sowieso behoefte is om ‘het echte gesprek’ te voeren. Daar begint het mee. De één wil begrepen worden, de ander wil ergens terecht kunnen als het misgaat, het gaat erom dat we ze de kans geven te vertellen waar ze mee zitten. Ik hoor van jongeren dat ze willen dat er meer gekeken wordt naar het totaalbeeld van iemand en niet naar alleen de problemen die iemand heeft of de symptomen die iemand vertoont. Als we nagaan dat mensen zich tot hun 25e, 26e nog niet volledig mentaal hebben ontwikkeld, maar wel als volwassenen worden benaderd als het over schulden gaat, dan denk ik dat we ze de kans moeten geven om die belangrijke periode te doorlopen zonder stress en zonder problemen.’

‘Ik sprak bijvoorbeeld veel jongeren die door hun geldproblemen niet meer konden sporten en dat heeft een negatief effect op je mentale gezondheid. Ik denk dat we meer naar de naar de mens moeten kijken dan meteen via een label, medicatie en standaardprocedures aan de slag moeten. Wanneer je echt in gesprek gaat, kom je tot de kern en dan zijn oplossingen vaak veel simpeler dan we denken. Er wordt soms te moeilijk gedacht. Bijvoorbeeld in een van de ervaringsverhalen zien we dat een jongedame vergeten is haar studenten-OV stop te zetten. Een jaar later kreeg ze een boete van de NS van meer dan € 15.000. Dan is het logisch dat je je slecht gaat voelen. Ze kreeg vervolgens labels als depressie en ze moest aan de slag met haar verleden in Turkije, terwijl daar het probleem niet lag. Er is niet één keer gevraagd naar haar financiële situatie.’

Je hebt met je kennisdocument de relatie tussen mentale problemen en schuldenproblematiek aan voetlicht gebracht. Wat zijn in jouw ogen goede vervolgstappen?

Amine ‘Ik denk dat het goed is als er een vervolgonderzoek komt, waarin we nog meer jongeren betrekken, met nog meer verhalen. Misschien is dit een kans om deze problematiek vanuit meer hoeken te belichten en een vervolgonderzoek in te stellen, ook vanuit andere organisaties die zich inzetten voor een fijne leefwereld van jongeren. En het is goed om de juiste mensen samen te brengen, zodat we kunnen bekijken hoe we de behoefte nog beter in beeld krijgen.’

‘Mentale gezondheid en schuldenproblematiek worden nog te veel los van elkaar gezien. Zowel als het gaat over doorverwijzen van jongeren, als op het niveau van onderzoek. Er wordt wel onderzoek gedaan naar schulden en ook naar mentale gezondheid, maar de samenhang ben ik weinig tegengekomen, terwijl die relatie toch heel duidelijk is. Schulden leiden tot mentale problemen en andersom. Het versterkt elkaar.’

Op het bespreekbaar maken van mentale gezondheid wordt flink ingezet, wordt er genoeg over geldproblemen gesproken?

‘Influencers en topsporters spreken zich de laatste jaren inderdaad vaker uit over het belang van je mentaal goed voelen en dat is belangrijk. Daar moeten we ook echt aandacht aan blijven besteden, maar het gaat in die gesprekken zelden over schuldenproblematiek. Dat is nog een taboe en iets waar mensen denk ik wél over moeten praten. Ik weet zeker dat als jij nu een doorsnee jongere vraagt hoe die zich mentaal voelt, dat hij eerder antwoord geeft dan als je vragen hebt over schulden.’

Heb je een tip om de jongeren met schulden te bereiken?

‘Als iemand schulden heeft, dan moeten we helpen. Kijken hoe diegene uit die schulden komt en werken stimuleren. Als er op dat vlak een oplossing in zicht is, dan wordt het ook makkelijker om aan mentale gezondheid te werken. Je ziet dat het probleem snel te groot wordt. Als je een rekening krijgt en die niet betaalt, dan gaat het heel erg hard met boetes. Dan wordt het alleen maar erger, zeker als ouders niet capabel genoeg zijn om daarover het gesprek te voeren en/of hun kinderen bij te staan. Ik denk dat het goed zou zijn om bij een boete naar een bepaalde instantie te verwijzen, zodat jongeren geholpen kunnen worden. Denk bijvoorbeeld aan GeldFit.’

Meer weten?

• Kijk bij Geldfit, een site met tips, testjes, verhalen en relevante informatie.
• Meer over SchuldenLabNL heeft als missie een schuldenzorgvrij Nederland.
• Het Jongeren Perspectief Fonds biedt jongeren met schulden een nieuw perspectief.
• Money Start doet er alles aan om te voorkomen dat jongeren in de schulden komen.
• Kwikstart van Kinderperspectief biedt praktische tips en tools mbt geldzaken voor 18+.
• Bij JongerenHulpOnline kunnen jongeren ook terecht met geldzorgen.
• Ook behoefte aan voeren van het echte gesprek? Lees meer over het boek In gesprek met Jongvolwassenen, van onder meer Wico Mulder.

Tim ’S Jongers politicoloog, publicist en directeur van de Wiardi Beckman Stichting wil de brug slaan tussen de wereld van bestuurders en die van mensen die opgroeien in achterstandswijken. Een brug over een onderstroom van misleidende aannames en systeembelemmeringen die de kloof in stand houdt. We spreken ’S Jongers als opmaat voor ons jaarcongres waar hij acte de présence geeft.

We praten en denken veel over mensen uit achterstandswijken in plaats van dat we met ze praten. Hoe kunnen we dat veranderen?
‘Als je dat echt wilt, dan zal je iemand een stoel moeten aanbieden. Zo simpel is het. Waarom mogen bepaalde mensen wel en anderen en niet aan tafel zitten? Wie houden we buiten? Het is vreemd dat mensen die niets afweten van leven in armoede daar wel besluiten over nemen en beleid op maken. Je laat iemand die nog nooit in Amerika is geweest toch ook geen presentatie over Amerika houden? We zijn al een heel eind als we erkennen dat we bepaalde dingen niet weten en ons principieel bescheiden opstellen.’

Hoe kunnen we zorgen dat de kloof kleiner wordt?
‘Je ziet vaak panels van zogenaamde ervaringsdeskundigen. Maar dan blijven het ervaringsdeskundigen tegenover professionals. Ervaringsdeskundigheid moet geen identiteit worden, maar het moet gaan over het inzetten van die ervaringskennis. En over samenwerken. Er is niets zo discriminerend als een diploma. We kunnen ons afvragen of onze selectiemechanismen wel voldoen aan de behoefte van de maatschappij. Wat in bijvoorbeeld achterstandswijken voor de een werk is, is voor de ander zijn leven. We moeten samenwerken vanuit wederzijds vertrouwen.’

Preventie is in jouw ogen te vaak gericht op leefstijl, terwijl achterliggende structurele factoren een rol spelen. Welke zijn dat?
‘Dat kan om verschillende dingen gaan zoals een goede woning, werk, goed onderwijs, en noem maar op. We zouden moeten kijken naar de omstandigheden die bijdragen aan ongezondheid en erachter komen wat iemands leven fijner zou maken. De vraag zou moeten zijn: waar heeft u behoefte aan? Nu redeneren we vooral vanuit: waar hebt u recht op. Terwijl, de beste kans op een gezond leven is een goed leven. Als je opgroeit in een getroebleerd, liefdeloos gezin of in een krot woont, dan weet je dat het mis gaat. Je gaat risico’s nemen. Ik noem dat het niets te verliezen gevoel.’

Heb je tot slot een tip voor professionals uit ons netwerk?
‘Mensen komen naar bijeenkomsten waar ik vertel dat er iets moet gebeuren aan de kloof tussen het beleid en de werkelijkheid in een achterstandswijk. Hun komst is een hele eer, maar ze hadden op dat moment ook naar de voedselbank kunnen gaan, naar de Haagse Markt of het buurthuis. Het wordt als drempel ervaren om ‘ze’ aan te spreken, maar niet om er beleid over te maken. Onderzoeksvragen worden nooit geformuleerd door mensen uit een achterstandswijk, omdat zij doorgaans niet studeren. Het zou mooi zijn als onderzoekers dat wel samen met bewoners doen. Zij weten wat er nodig is. Want nogmaals: het is hún leven.

(Foto Tim: Peter van Beek)

• Tim ’S Jongers op LinkedIn
• Volg Tim op Twitter

Op 13 juli 2021 organiseerde Alles is Gezondheid met The Pando Network een webinar over de vraag hoe je de beweging naar gezondheid en gedragsverandering bij inwoners kan ondersteunen met campagnes.

TERUGKIJKEN

Overal in Nederland werken publieke en private partijen samen om meer gezondheid te creëren voor wijken, dorpen, steden en regio’s. Het bereiken van inwoners en ze aansporen tot ander gedrag vormt daarbij een behoorlijke uitdaging. Je komt dan immers al snel uit in de wereld van campagnes en communities.

Inhoud

• Waaruit bestaat een campagne en hoe bouw je die stapsgewijs op?
• Wanneer en voor welke doelgroepen, thema’s of regio’s zijn campagnes interessant?
• Praktijkvoorbeelden: wat zijn lessen uit bestaande (gezondheids)campagnes?
• Healthy Hillegom: hoe breng je beweging naar gezondheid op gang in de regio?
• Case: wat kunnen we leren van de GGD campagne ‘30 dagen gezonder’?
• Tips: wat kan je zelf doen om inwoners mee te krijgen voor meer gezondheid?

Sprekers

• Daan Warmerdam: is ondernemer en mede oprichter van The Pando Network, een strategie- en campagnebureau voor gezondheidsprojecten. In zijn werk is Daan constant op zoek naar creatieve manieren om de gezonde keuze weer de makkelijke keuze te maken. Bijvoorbeeld in het Healthy Hillegom netwerk waarin publieke en private partners samen bouwen aan een gezonde gemeenschap en actief campagne voeren om inwoners te enthousiasmeren voor een gezonde(re) leefstijl.
• Janny de Boer: is netwerkadviseur Publieke Gezondheid & Preventie bij Alles is Gezondheid: een netwerk van 3.000 publieke en private partijen die samenwerken aan een gezonder Nederland. Janny zal het webinar modereren.

Slides

Belijk hier de slides

Links

• Healthy Hillegom
• 30 dagen gezonder
• 8-luik Publiek-Private Samenwerking

Praktijkdag Campagnevoering

• Donderdag 14 oktober 2021
• Verdieping in het opzetten van campagnes
• Stappen uitwerken (visie, boodschap, middelen, e.d.)
• Praktijkvoorbeelden en cases (tips, lessen)
• Werken aan een fictieve campagne waarna je je eigen campagne op kunt zetten
• Door: Alles is Gezondheid en The Pando Network
• Locatie: Overveen (bij Haarlem)

Interesse? Mail naar Janny de Boer janny.de.boer@allesisgezondheid.nl

Op 10 juni 2021 organiseerde Alles is Gezondheid met de Alliantie Kinderarmoede en het platform WEL in Flevoland een webinar over de vraag hoe we door publiek-private samenwerking kunnen bijdragen aan preventie, gezondheid en welzijn.

TERUGKIJKEN

BEKIJK DE SLIDES

Programma

In de wereld van gezondheid en welzijn kom je ze steeds vaker tegen: publiek-private allianties, collectieven, partnerschappen, lokale coalities en regionetwerken die over grenzen heen kijken en de handen ineen slaan om een maatschappelijke uitdaging aan te pakken.

Doelen lopen uiteen van leefstijlverandering op scholen, bevorderen van beweging, tegengaan van eenzaamheid, implementeren van fitcoins tot het terugdringen van kinderarmoede en het mobiliseren van hele regio’s om de beweging te maken naar een gezonder, vitaler en socialer leven.

Factoren die bepalen of deze samenwerkingsverbanden succesvol zijn en netwerken een duurzaam bestaan op weten te bouwen zijn talrijk. Zoals:

• Waarom is zo’n netwerk überhaupt nodig (toegevoegde waarde)?
• Lukt het de netwerkpartners om af te zien van eigen belangen?
• Hoe krijg je de private kant actief betrokken?
• Hoe voorkom je dat de waan van de dag het weer overneemt?
• Kun je samen voor de dag te komen met concrete resultaten?
• Hoe maken we de samenwerking niet-vrijblijvend en duurzaam?
• Hoe dan?

Met de opgedane ervaringen binnen het Alles is Gezondheid netwerk een whitepaper gepubliceerd over publiek-private samenwerking: hoe dan? De publicatie is een handreiking met bouwstenen en praktijkvoorbeelden in verschillende fasen van netwerkontwikkeling.

In dit webinar delen we onze lessen over samenwerking en zoomen we met praktijkvoorbeelden in op de hoe dan vraag. Sprekers en onderwerpen zijn:

• Hans Christiaanse (Netwerkadviseur bij Alles is Gezondheid): neemt ons mee in de praktijk van netwerkvorming en licht de verschillende stadia van samenwerking toe: geboorte, ontwikkeling, groei, impact maken, borgen en verduurzamen. Hans kijkt daarbij met een schuin oog naar zijn persoonlijke ervaring bij netwerken zoals de Alliantie Gezondheidsvaardigheden, Alliantie Kinderarmoede en het Child Friendly Cities netwerk.
• Anne Hoogenboom (Projectleider Alliantie Kinderarmoede en Adviseur Sardes): staat dagelijks met de voeten in de klei bij de Alliantie Kinderarmoede. Met meer dan 250 partners uit het publieke en private domein is dit netwerk sinds 2019 een van de grootse maatschappelijke offensieven tegen kinderarmoede. Anne zal ingaan op de onstuimige landelijke start, voortdurende groei van het netwerk en hoe de alliantie zich verder ontwikkelt met de Theory of Change benadering (impacttool). We horen ook welke obstakels er zijn en waar je soms tegen aanloopt in draagvlak, financiering en politiek.
• Ineke Moerman (Arts Maatschappij & Gezondheid en Programmamanager WEL in Flevoland): maakt zich hard voor het verbinden van publieke gezondheid in het sociaal domein. In Flevoland trekt ze de kar bij WEL: een platform voor alle Flevolanders, gemeenten, bedrijven en instellingen met een hart voor Positieve Gezondheid. Ineke vertelt hoe ze sturing aan verandering geeft vanuit een inhoudelijke visie en dit vervolgens vertaalt naar de praktijk. Met de inwoner als leidend perspectief en transformationeel leiderschap als randvoorwaarde voor succes. Ineke deelt ook enkele lessen voor lokale coalities vanuit het traject ‘Terugdringen van gezondheidsverschillen‘.

In 2018 werd Alles is Gezondheid benaderd door Child Friendly Cities (CFC) Nederland vanuit het idee om de beweging een extra boost te geven in de vorm van een nieuwe impuls en verbreding van het netwerk, en de beweging naar actie in te zetten. Samen met initiatiefnemer van Child Friendly Cities de VNG (met ondersteuning van Rijksoverheid) werd gezocht naar uitbreiding van initiatiefnemers van deze nieuwe beweging. Uitgangspunt was dat de initiatiefnemers complementair moesten zijn en in staat nieuwe oplossingsrichtingen te generen, door krachtenbundeling vanuit diverse domeinen en disciplines. Uiteindelijk bleken de Nationale Jeugdraad (NJR), de Bernard van Leer Foundation en GGD-GHOR passende partners om deze nieuwe weg in te slaan.

Van preventie naar potentie voor gezonde kinderen en jongeren dankzij Child Friendly Cities

Een beweging om Nederland zó inclusief, gezond en veilig te maken voor kinderen en jongeren, dat ze alle kansen krijgen die we ze gunnen. Daarom startte Alles is Gezondheid met de andere initiatiefnemers landelijk netwerk Child Friendly Cities Nederland, de Nationale Jeugdraad, de Bernard van Leer Foundation en GGD- GHOR de beweging rondom Child Friendly Cities, Alles voor de Jeugd. We willen een andere en bredere blik als we kijken naar onze jeugd: met positiviteit, kracht, talent en ontwikkeling als uitgangspunt.

Meer dan een kwart van de bevolking in Nederland is jonger dan 25 jaar, om precies te zijn het gaat om 5 miljoen baby’s, peuters, kinderen, jongeren. Voor elk van deze kinderen en jongeren willen we een zorgzame, stimulerende leer- en leefomgeving. Een omgeving waarbij we vol inzetten op het gebruik van de kennis, talenten en vaardigheden van kinderen en jongeren zelf en op dat van hun netwerk en hun omgeving. Meer focus op kansen en talenten, minder nadruk op problemen en belemmeringen. Meer een springplank, minder een vangnet. Meer toekomstplannen en luisteren, minder behandelplannen en bepalen. Meer ondersteuning uit de leer- en leefomgeving van een kind of een jongere, minder zorgprofessionals op afstand.

Het aantal jongeren dat jeugdhulp krijgt is de afgelopen jaren gestegen: in 2018 kreeg bijna 1 op de 10 Nederlandse jongeren tot 23 jaar jeugdhulp. Wat als we altijd eerst kijken naar wat iemand kan? Wat als iedereen kijkt naar de individuele potentie van een baby, peuter, kind of jongere? Wat als we meer in kansen denken en daar ook naar handelen? Wat als opgroeien van ons allemaal is? Wat als we bij ons handelen uitgaan van wat je zelf zou willen voor een kind dat dichtbij je staat?

Met de ‘Beweging van Preventie naar Potentie,’, een initiatief vanuit Child Friendly Cities Nederland, dagen we organisaties en individuen vanuit alle hoeken van de samenleving uit om zich ook op deze ambitie te richten, in actie te komen en je onder onze vlag scharen. Het motto? ‘Iedereen kan het verschil maken voor een kind of een jongere’. Dit willen we vooral samen doen, we kijken mét elkaar wat onze jeugd nodig heeft en durven buiten onze traditionele verantwoordelijkheden te denken. Zo vinden we verbindingen tussen gemeenten, jongerenwerkers, scholen, werkgevers, ouders, kinderen, jongeren en anderen. En kunnen we samen op zoek naar de beste kansen voor de jeugd.

De initiatiefnemers van deze beweging hebben ideeën over gezamenlijk te bieden en doen, en willen daarover vooral met partners in gesprek. Bij de geplande acties zit onder andere de ontwikkeling van een barometer. Deze is gebaseerd op de 12 leefdomeinen van jongeren en kinderen, die kan helpen aan te wijzen waar we het verschil voor kinderen en jongeren kunnen maken. Interesse om mee te denken over een van de leefdomeinen? Doe dan mee! 

Bekijk hier de visual Child Friendly Cities Levensdomeinen:

In de pamflet van Child Friendly Cities Nederland, lees je meer over de ambitie en achtergrond van het netwerk.

Wil je een vraag stellen? Neem contact op met Hans Christiaanse,  onze netwerkadviseur opvoeding, onderwijs en één van de initiatoren van het vernieuwde Child Friendly Cities Nederland.

Met het netwerk Groene Gezonde Leefomgeving wordt ingezet op de gezonde kracht van de natuur. Via mooie projecten uit de praktijk in Noord-Holland zie je op welke manier de groensector met andere sociale domeinen samenwerkt om zo veel mogelijk mensen te laten profiteren van de gezonde effecten die de natuur op ons en onze omgeving heeft.

De volgende mensen en initiatieven komen in de video aan bod:

Jolanda Maas is senior onderzoeker aan de sectie Klinische Psychologie van de Vrije Universiteit Amsterdam. Ze houdt zich sinds 2005 bezig met onderzoek naar de helende werking van groen in de leef-, opvang-, school-  en zorgomgeving. Zij geeft aan dat er steeds meer wetenschappelijk bewijs is, dat groen werkt om zowel fysieke als mentale klachten te verminderen. Ook als sprake is van een aandoening als depressie of een angststoornis.
Meer weten?

Dorien Kotterman is eigenaar van de Groene Reiger. Het bedrijf waarmee ze projecten opzet om mensen te verbinden en laten profiteren van de natuur. Onder meer op het Landgoed Willibrordus, waar ze in samenwerking met GGZ NHN De Groene Brug ontwikkelde om via activiteiten, groene werkplekken, wandelingen en ommetjes stigma’s te verminderen en de lichamelijke en mentale gezondheid van bewoners, medewerkers en omwonenden te verbeteren.

Via Ronald van Zon maken we kennis met Gezond Natuur Wandelen. Een mooi project dat 6 jaar geleden in Haarlem en Texel van start ging en dat inmiddels loopt in 7 provincies en 50 gemeenten. Het doel is door heel Nederland een fijnmazig netwerk te hebben van de gratis natuurwandelingen zodat de impact groot wordt op gezondheid en welzijn.

Over het tiny forest in Den Helder vertelde Projectleider Peter Luijten van IVN natuureducatie.  In gemeente Den Helder worden in samenwerking met een groot aantal partners vier minibosssen geplant om de natuur dichter bij de mens en in dit geval kinderen te brengen. De natuur is goed voor mens en dier en zorgt voor meer hittebestendigheid en biodiversiteit in de stad.  Meer weten?

Jacob Spaander is verandercoach en dakboer. Hij is een van de initiatiefnemers van de Daktuin op zorgcentrum Pennemes in Zaandam. Een zorgcentrum dat via natuurinnovatieve projecten zorgt voor verbinding, activiteiten en meer gezondheid voor bewoners, medewerkers en buurtgenoten. Meer weten?

Netwerk Groene Gezonde leefomgeving, met landelijke, regionale en lokale leden, is een lerend netwerk dat vergroening en activiteiten stimuleert die zoveel mogelijk mensen en in het bijzonder kwetsbare groepen in contact brengen met de natuur. Meedoen of meer weten? Ga naar Platform Groen Kapitaal.

Bewoners willen steeds vaker zelf een bijdrage leveren aan gezondheid in hun buurt, dorp of wijk. In veel wijken zijn bewonersinitiatieven, sociaal ondernemers, professionals, gemeenten en zorgverzekeraars al bezig met het organiseren ‘van onderop’, iedereen vanuit zijn eigen perspectief.

De vraag is echter hoe we hiervan een samenhangend geheel kunnen maken. Dit traject gaat over het samen organiseren van een zogenaamde Sociale Basisinfrastructuur. Dit is het geheel aan informele en formele diensten, fysieke, ICT- of eHealthvoorzieningen, ontmoetingsplekken, verbindingspersonen, netwerken en afspraken in de directe leefomgeving van mensen.

Met een schets van de randvoorwaarden en 21 essentiële bouwstenen voor een inclusieve samenwerking, bieden we professionals én bewoners handelingsperspectief op de vraag: hoe doen we dat dan? Want het kan. Het mag. En het gebeurt.

De bijbehorende praktijkvoorbeelden spreken boekdelen. Van wijkinformatiepunten in Utrecht en een Digitaal Wijkfonds in Amsterdam tot buurtwerkkamers in Groningen en wijkverbinders in Blokker. Ze laten zien dat lokale samenwerking inclusief is en burgers zich herkennen in een uitkomst waarin zij zeggenschap ervaren en bereid zijn deel te nemen.

Heb je binnenkort een werksessie over een sociale basisinfrastructuur? Wil je zelf aan de slag met de bouwstenen in je eigen dorp, buurt of wijk? Behoefte aan het kwaliteitskader sociale basisinfrastructuur? Of wil je de (losse) tekeningen met bouwstenen digitaal gebruiken?

Je kunt de materialen hier downloaden:

• Poster Bouwstenen Sociale basisinfrastructuur (A3)
• Afbeeldingen Bouwstenen Sociale infrastructuur (zip)
• Overzicht Kwaliteitskader Sociale basisinfrastructuur (A4)

Dit boekje komt voort uit het traject ‘Gezondheid in de buurt’ van Dialoog Gemeenschapskracht, GezondNL en Alles is Gezondheid, waarin bewoners, ondernemers en professionals op het gebied van gezondheid hun kennis en ervaringen delen. PS: de inhoud bouwt voort op de brochure ‘Samen recht doen aan gemeenschapskracht’, zie www.dialooggemeenschapskracht.nl.

Meer weten? Neem contact op met Margriet de Jager (Alles is Gezondheid) via info@allesisgezondheid.nl of Anja van der Aa (GezondNL en SAMEN030) via info@gezondnl.nl.

Met dank aan: Nederland Zorgt Voor Elkaar (NLZVE), LSA bewoners, PLYGRND.city, Health~Holland, Samen lukt het zelf, SAMEN030.