Terug

Gezond Gesprek met Suzanne IJsselmuiden: tot maatschappelijke oplossingen komen met de hulp van frisse denkers

6 december 2019

Karen van Ruiten voerde een ‘gezond gesprek’ met Suzanne IJsselmuiden, directeur bij de Nationale DenkTank. De Nationale DenkTank duikt elk jaar in een taai maatschappelijk vraagstuk en ontwikkelt daar oplossingen voor. Het vraagstuk dat dit jaar centraal staat is: hoe realiseren we een digitale samenleving die gezond, weerbaar, eerlijk en inclusief is? Het gesprek gaat dan ook over de deelname van Alles is Gezondheid aan de Nationale DenkTank en gezondheid als onderdeel van het thema van dit jaar.

‘Alles is Gezondheid heeft dit jaar meegedaan met de Nationale DenkTank, waar houdt de DenkTank zich mee bezig?’

Sinds 2006 brengen we elk jaar twintig studenten, afgestudeerden en promovendi bij elkaar die samen de Nationale DenkTank vormen. Ze bijten zich vier maanden fulltime vast in één maatschappelijk thema. Denk aan domeinen als duurzaamheid, gezondheid, onderwijs of sociale innovatie met af en toe een wildcard zoals big data. Deze groep is vier maanden onderdeel van Stichting de Nationale DenkTank. Ze gaan op pad, spreken honderden mensen om te kijken wat de echte concrete knelpunten zijn. Welke gevestigde belangen moeten we kraken om doorbraken te realiseren? Wat voor soort oplossingen kunnen we bedenken voor de knelpunten die we zien om de samenleving verder te helpen?

‘Hoe gaan ze te werk en wat gebeurt er als deelnemers klaar zijn met de DenkTank?’

De deelnemers werken met verschillende partijen en partners; ze spreken iedereen, van bijstandsmoeders en experts tot ministers en alles wat ertussen zit om ervoor te zorgen dat ze ten eerste een goed beeld krijgen van de context, problematiek en behoeftes, en ten tweede ook echt een bruikbare oplossing kunnen bedenken. We delen de oplossingen expliciet en breed, zodat we het kunnen overdragen aan mensen of organisaties die er iets cools in zien er zelf verder mee aan de slag kunnen. Na die vier intensieve maanden gaan de DenkTank-deelnemers weer door – al komt het geregeld voor dat ze vanuit een DenkTank initiatief een eigen startup beginnen vanuit de gedachte: ‘Nou, dit is een nog niet bestaande niche, daar kan ik mijn werk van maken.’

‘Is het altijd een publiek-private samenwerking?’

De Nationale DenkTank is bij uitstek ontstaan om de verbinding te maken tussen bedrijfsleven, overheid en wetenschap. Omdat die op hun eigen manier bezig zijn met de samenleving, elk vanuit hun eigen gevestigde belang. Daarom zetten we juist jonge mensen in, die werken nog niet heel lang bij een overheid of wetenschappelijk instituut of in het bedrijfsleven. Ze bouwen de bruggen, daar komen nieuwe oplossingen uit.

‘Waar richten jullie je dit jaar op als thema, wat is de link met gezondheid, en wat hebben jullie vorig jaar gedaan?’

Dit jaar bijt de Nationale DenkTank zich vast in het thema: Hoe realiseren we een digitale samenleving die gezond, weerbaar, eerlijk en inclusief is. De groep is in die vier subthema’s gedoken en heeft daarin een aantal keuzes gemaakt die ze zijn gaan uitwerken. En ze hebben dus ook een aantal relevante onderwerpen niet verder onderzocht. Vorig jaar heeft de Nationale DenkTank zich bezig gehouden met hoe we de transitie naar een circulaire economie kunnen versnellen. Ze hebben toen de vinger gelegd op het feit dat bepaalde transities nu niet synchroon lopen, zoals de energietransitie, duurzaamheidstransitie en circulaire transitie, die elkaar zelfs kunnen ‘bijten’.

Dit jaar heeft de Nationale DenkTank een aantal survey’s uitgezet, en daarmee extra data verzameld over hoe weerbaar we zijn. We weten heel goed dat het niet verstandig is om eindeloos lang op social media te zitten en onszelf te vergelijken met anderen – en dat we daardoor niet aan (belangrijkere) dingen toekomen. Weten wat goed is voor ons is iets anders dan ons daarnaar gedragen. Verder bleek uit de survey’s van de DenkTank dat jongeren minder waarde hechten aan de invloed of deskundigheid van Youtuber’s dan gedacht. Een ander voorbeeld is dat de deelnemers verder zijn gegaan met het gegeven dat in 2040 één op de vier mensen in de zorg moet werken. Dat zijn wel aandachtspunten. Idem als het gaat om gegevensuitwisseling in de zorg, dat gaat nog steeds hetzelfde als twintig jaar geleden dus met DVD’s en de fax.

‘Kun je iets vertellen over de oplossingen die Alles is Gezondheid verder op kan pakken om op door te gaan?’

Een voorbeeld van een concrete oplossing die de DenkTank nu ontwikkelt is InstantZorg, een online platform waarmee je met een specifieke vraag direct in contact komt met een ervaringsdeskundige met een relevant profiel die met je mee kan denken. Stel je bent zwanger en hebt sinds kort diabetes type 1, en je vraagt je af welke invloed intensief sporten heeft op je bloedsuikers. Je kunt via InstantZorg een beschikbare ervaringsdeskundige vinden, die je vraag kan beantwoorden – en je kunt met elkaar afspreken. Dit platform draagt daarmee hopelijk bij aan het ‘ontzorgen’ van de zorgprofessional.

Een ander voorbeeld is PhoneForest, een mooi vormgegeven boom, waar je je telefoon letterlijk ‘in kan hangen’. Vanuit de gedachte dat je uit jezelf niet offline gaat als je een belangrijke vergadering hebt, thuis tijd met je gezin doorbrengt. De online wereld is verleiding pur sang. PhoneForest helpt om gerichter en bewuster contact te hebben met anderen. De boom is een echte eye-catcher en maakt het normaal dat je niet online ‘aan’ staat.

‘Alles is Gezondheid was één van de partners dit jaar. Waarom heb je Alles is Gezondheid als thema verwelkomd versus jullie andere partners?’

De Nationale DenkTank werkt elk jaar samen met maximaal vijf themapartners – en daarnaast nog een aantal structurele partners die een bijdrage aan het programma leveren. We streven er elk jaar naar om een coalitie van themapartners te smeden die vanuit het bedrijfsleven, overheid en vanuit maatschappelijk middenveld en vanuit de filantropie komen. Dit jaar zijn we blij met Alles is Gezondheid omdat het een enorm platform is met heel veel aangesloten partijen waardoor de DenkTank én heel veel data kan verzamelen over wat er speelt én bedachte oplossingen met veel partijen gemakkelijk kan implementeren. Via Alles is Gezondheid leggen we eenvoudig contact en kunnen we kijken welke partijen op dit terrein actief zijn. Dat helpt enorm.

Als je interesse hebt in alle resultaten van de Nationale DenkTank 2019, kom dan naar de Eindpresentatie op 12 december a.s., van 13.30 uur-17.00 uur in het Compagnietheater in Amsterdam. Aanmelden kan via info@nationale-denktank.nl

Meer weten over de Nationale DenkTank?

Gezond Gesprek

Karen van Ruiten voert regelmatig een gezond gesprek.

De Nationale DenkTank

Gezond en eerlijk digitaal samenleven gaat niet vanzelf. Hoe bepalend is de digitale samenleving voor ons welzijn?

Terug

Gezond Gesprek met Jean Christophe Boele- van Hensbroek: samen dromen realiseren

2 oktober 2019

Karen van Ruiten ontmoette Jean Christophe Boele- van Hensbroek, eigenaar van en uitgever bij Lemniscaat. De uitgeverij waarvan de Lemniscaat symbool staat voor de balans tussen verbeelding en realiteit – tussen droom en werkelijkheid. In hun ‘gezonde gesprek’ dat plaatsvond vlak voor de kinderboekenweek (2 t/m 13 oktober) gaat het dan ook over verbeelding, dromen en het realiseren van projecten die de werkelijkheid verrijken.

‘Naast dat jullie bijzondere boeken uitgeven, stimuleren jullie lezen door zoveel mogelijk kinderen aan prachtige boeken te helpen. Waarom is dat lezen zo belangrijk en wat is de relatie ervan met gezondheid?’

Boeken, verhalen, zingen en voorgelezen worden zijn goed voor je ontwikkeling, je zelfvertrouwen. Ze vergroten je kansen in de maatschappij maar er gebeurt veel meer. Lezen prikkelt de fantasie, het leert je jezelf in een ander te verplaatsen en het verbreedt je horizon.
Lezen is in mijn ogen goed voor je gezondheid in de breedste zin van het woord.

‘Je hebt een aantal zeer succesvolle projecten opgezet met partners, vertel daar eens iets over?’

‘Het project Geef een (prenten)boek cadeau, waarbij iedereen een jeugdboek of prentenboek cadeau kan doen voor slechts 2,50, begon als boekhandelsinitiatief. Het wordt inmiddels gesteund door een groot aantal landelijke organisaties, waardoor het zichzelf volledig kan bedruipen en we vol kunnen gaan voor het gemeenschappelijke doel: zorgen dat alle kinderen thuis opgroeien tussen de mooiste boeken die in Nederland zijn uitgegeven. Alle boekhandels doen mee en steeds meer organisaties uit de kinderopvang geven al hun kinderen een boek cadeau. We ontvangen veel positieve reacties, van zowel boekverkopers en van particulieren als uit het onderwijs. We zijn nu bezig met de keuze voor de boeken die we in de nieuwe actie in het voorjaar van 2020 bekend maken.

Begin dit jaar zijn we het project Welkom gestart in samenwerking met onder meer met WIJ Special Media, Ouders van Nu het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), innovatie- en kenniscentrum voor de jeugdgezondheidszorg en consultatiebureaus. Alle kersverse ouders in Nederland kunnen tot drie maanden na de geboorte van hun kindje gratis Slaap kindje slaap ophalen als welkomstcadeau van hun boekhandel. Een prachtig prentenboek met de bekende kinderliedjes. Het project loopt goed, inmiddels doen meer dan 240 boekhandels mee, maar wij dromen ervan dat ieder kind dat in Nederland geboren wordt zijn leven begint met een mooi boek, waaruit zijn ouders zingen.

‘Wat staat er nog meer op stapel?’

‘Om de uitdaging van meer kanten aan te vliegen, zijn we in samenspraak met een aantal kinderboekwinkels en andere partijen bezig een website te ontwikkelen die ouders informeert over met de mooiste en meest geschikte boeken die er zijn voor hun kinderen. Een platform om iedereen te helpen in de veelheid van boeken de juiste keuze te maken voor hun kind. Ook werken we met in gedachten de leus: It takes a village to raise a child aan het project dat we voorlopig Book parents (boekenouders) hebben genoemd. Voor elkaar zorgen betekent dat niet alleen de school en/of ouders kinderen iets meegeven, maar dat we daar allemaal een rol in hebben. Stel je voor dat je een kind of meerdere kinderen onder je hoede neemt en ervoor gaat zorgen dat dat kind, of die kinderen opgroeien tussen de mooiste boeken die er zijn. Dat ze voorgelezen worden, dat ze een jeugd krijgen vol verhalen en fantasie. Dat kun je doen als oom, tante, grootvader of grootmoeder, maar net zo goed als vriend of vriendin. Daar word je toch helemaal vrolijk van?’

‘Door jullie activiteiten lopen verbinding en samenwerking als rode draad. Wat is hier de toegevoegde waarde van?’

‘Ik geloof dat je alleen door met elkaar samen te werken en ieder zijn deel te doen kunt zorgen dat de hele volgende generatie opgroeit tussen de mooiste boeken. Ik zat al 30 jaar in het boekenvak, maar mede dankzij de inbreng van Hans Christiaanse (van Alles is Gezondheid) heb ik een wereld van enthousiaste mensen leren kennen buiten het boekenvak. Ik realiseerde mij ineens dat wij in de boekenbranche veel meer vrienden hebben dan we denken. We realiseren ons dat gezondheid en geletterdheid samenhangen en dat we kunnen bijdragen aan elkaars projecten. Dat levert onverwachte in initiatieven op. Neem nou de gemeente Rotterdam die de directeuren van organisaties uit de kinderopvang oproept om al hun kinderen eenmaal per jaar een prachtig prentenboek cadeau te doen. Dat is toch geweldig?’

‘Als we het hebben over dromen, waar kunnen wij jullie als Alles is Gezondheid-netwerk mee helpen?’
Om onze missie te halen: alle kinderen in Nederland en Vlaanderen te laten opgroeien tussen de mooiste kinderboeken, zou het fantastisch zijn als alle peuterscholen en eerste groepen basisscholen meedoen aan Geef een prentenboek cadeau. De kosten hiervan zijn 2,50 per kind. We hebben om dat te bereiken samenwerking nodig met bijvoorbeeld de PO-raad, besturen, schooldirecteuren, vakverenigingen, gemeenten. Dus ken je een bestuurslid of iemand anders die ons hierin een stap verder kan helpen? Neem dan contact op met Patty de Block info@geefeenboekcadeau.nl.

Tot slot, wat is momenteel jouw Top 3 aan inspirerende Lemniscaatboeken en waarom?

1. Het geheime dagboek van een ontdekkingsreiziger
Doelgroep: jeugd en ouders
Je kunt samen de fantasie de loop laten. Niets is mooier dan dat. Je verplaatst je met elkaar in andere werelden. Je verwondert je. Stel je voor dat…

2. Spuitende slagaders en overstromende oceanen
In samenwerking met het Rode Kruis is maakte Hesse Goossens deze hilarische handleiding bij grote en kleine rampen voor iedereen van negen jaar en ouder. Met én grappige en griezelige weetjes over alle mogelijke catastrofes en prachtige illustraties van Linde Faas. Gedeelte van de opbrengsten gaan naar het Rode Kruis.

3. Niet roken, maar koken
Tot slot een inspirerende tip voor in de keuken. Het Kookboek Niet roken, maar koken van de longartsen Pauline Dekker en Wanda de Kanter, de vijfde zomergast dit seizoen bij de VPRO. Het is boek vol recepten voor mensen die alles kunnen behalve koken. De opbrengsten hiervan gaan naar de Stichting Rookpreventie Jeugd, die strijdt tegen de tabaksmaffia en voor een rookvrije jeugd. >> Luister de podcast van de uitzending van Zomergasten met Longarts Wanda de Kanter die strijd voor een rookvrije jeugd.

Alliantie Gezondheid en geletterdheid

Samen met het netwerk zetten we volop in op aanpak van laaggeletterdheid


Kennislab

In ons netwerk gebeurt meer op het gebied van taal en gezondheid. Meer weten?

Terug

Grijs, Groen & Gelukkig

16 mei 2019

Grijs, Groen & Gelukkig laat zien dat de natuur als zorginterventie werkt en wil hiermee een revolutie ontketenen binnen de ouderenzorg. IVN kan via dit project, met ondersteuning van de Nationale Postcode Loterij, tienduizend ouderen een gelukkige oude dag bezorgen.

Grijs, groen en gelukkig draagt in drie jaar bij aan het vergroenen van 100 zorgcentra, waarmee 10.000 ouderen in contact komen met de natuur. Op die manier kunnen ze zelf de voordelen van de natuur ervaren en hun welzijn verhogen. Ook medewerkers van de zorgcentra hebben er profijt van. Ze zijn bijvoorbeeld meer tevreden en hebben minder stress.

Met een gevarieerde natuurbelevingsactiviteiten en samenwerking met omwonenden, zorgprofessionals, en mantelzorgers komen mensen weer in contact met de natuur en vergroten daarmee hun welzijn.

Meer weten?

Het programma kent veel voorbeelden, partners en mogelijkheden.

Alles over Grijs, Groen & Gelukkig

Onderzoek

IVN ondersteunt onderzoek naar de impact van groen en deelt kennis en inzichten.

Samenwerken

Binnen Grijs Groen & Gelukkig van IVN zijn veel vormen van samenwerking mogelijk.

Terug

Webinar: Jong, opgebrand en nu de zaak weer op de rit!

18 april 2019

Op 18 april 2019 organiseerde Alles is Gezondheid een webinar waarin ervaringsdeskundigen Simeon Karsten (Vitamine Z) en Wing Yan Man (3310 – School for Millennials) vertellen over hun burn-out en hoe je deze ervaring kan omzetten in een tegengeluid en preventieve aanpak voor generatiegenoten.

Bekijk het webinar hier terug: 

Je bent 28 jaar, hebt een uitdagende baan, bent in de kracht van je leven en staat midden in de samenleving. Uitgerekend dan raak je opgebrand. Je bent geveld door een burn-out. Door stress of een te hoge werkdruk. Je ervaart zinloosheid en bent teruggeworpen op jezelf. Hoe kom je daar weer uit? Waar haal je de veerkracht vandaan? En kun je een burn-out gebruiken om het (werkzame) bestaan weer nieuw elan te geven?

De kille statistieken laten zien dat de hierboven beschreven situatie geen zeldzaamheid is. Integendeel. Het aantal jonge mensen dat kampt met een burn-out doet meer denken aan een uitslaande brand dan een gemakkelijk te blussen vuurtje. Zelfs op hele jonge leeftijd zijn burn-outverschijnselen al te zien, zoals bij het negenjarige meisje Fleur. In de media gaat de burn-out tegenwoordig vergezeld met termen als epidemie, jongerenkwaal en beroepsziekte nummer één.

Over één ding zij de meesten het daarbij wel eens: de kern van een burn-out is mentale uitputting. Vaak als het gevolg van werk. Juist daar leidt prestatiedruk snel tot klachten. Zeker vroeger. Maar klachten ontstaan nu net zo makkelijk door school of situaties in de privésfeer. In het bijzonder geldt dit voor millennials (geboren tussen 1980 en 2000). Ze bezwijken bij bosjes onder de druk van de prestatiemaatschappij en onrealistisch ideaalbeelden. Wat te doen?

Sprekers

In dit webinar gaan Simeon Karsten (Vitamine Z) en Wing Yan Man (3310 -School for Millen-nials) in op hun persoonlijke burn-out ervaring, hoe ze daar uit zijn gekomen, wat ze meenemen in hun huidige werk en wat andere jongvolwassenen -en de rest van de wereld- daarvan kunnen leren.

Simeon Karsten (Vitamine Z)
Simeon Karsten (32), oprichter van Stichting Vitamine Z, is een jongvolwassene die zelf vijf jaar geleden in een depressie stortte. Als geestelijk verzorger met een filosofie achtergrond organiseert hij jaarlijks festivals, workshops, trainingen en lezingen rondom het thema falen en imperfectie. Zijn missie is om imperfectie normaal te maken als preventie tegen de epidemie van burn-out en depressie.

Wing Yan Man (3310 – School for Millennials)
Een Masterdiploma in Civiele Techniek, met een carrière van auto tot offshore industrie, heeft Wing Yan Man uiteindelijk gekozen om de corporate ladder te beklimmen binnen een grote IT multinational. Op haar top als manager van R&D Nederland, kwam ze in een burn-out terecht. Besloten om haar generatiegenoten te helpen om een burn-out voor te zijn heeft ze 3310 – School for Millennials opgericht. Bij 3310 leert de Gameboy-generatie in workshops handvatten om te overleven in deze snelle, digitale, onzekere wereld.

Karen van Ruiten (Alles is Gezondheid)
Gespreksleiding van het webinar is in handen van Karen van Ruiten. Karen is teamhoofd van Alles is Gezondheid, een landelijk netwerk van meer dan 3.000 publieke en private organisaties die zich in-zetten voor een gezonder Nederland. Zowel fysiek als mentaal. In 2019-2020 is mentale balans en weerbaarheid van jongeren een van de speerpunten van Alles is Gezondheid.

Jaarcongres Alles is Gezondheid

Simeon Karsten en Wing Yan Man staan ook op ons Jaarcongres op 13 juni in Eindhoven.

 

Mentale balans

Mentale balans is één van de speerpunten van Alles is Gezondheid.

Terug

In beeld: De gezonde wijkbewoner centraal

30 maart 2019

Slechts tien procent van gezondheid en vitaliteit is toe te schrijven aan de gezondheidszorg. Hoe zit het dan met het overgrote deel, de andere 90 procent? Deze hoofdvraag werd aan het begin van het symposium ‘De gezonde wijkbewoner centraal’ die plaatsvond 7 maart 2019, gesteld.

Tijdens het symposium stelden we ook de vraag: ‘Hoe kunnen wijk, school, werk en zorg gezamenlijk stappen zetten naar gezondere inwoners en vitale wijken?’ En de behoefte van de bewoner leidend laten zijn? Kleidrecht, een fictieve wijk waar 5 domeinen (wijk, school, werk, zorg en ‘regio’) hun vertrouwde werkterrein verlaten en met elkaar samenwerken aan de gezondheid van haar inwoners kwam tijdens het seminar tot leven.

Visueel verslaggever Marieke van der Velden van de Betekenaar vatte de expertmeeting samen.

Lees meer over deze bijeenkomst.

Terug

Actief herstel voor, tijdens en na een knieoperatie

21 februari 2019

Door integrale samenwerking in Ede, tussen het ziekenhuis, eerstelijns hulpverleners en een netwerk van professionals in de wijk, kunnen mensen die een orthopedische ondergaan in Ziekenhuis de Gelderse Vallei sneller herstellen.

We volgende Jan Klein, die voor zijn operatie zijn conditie verbeterde en spieren versterkte met een fysiotherapeut uit zijn buurt, na de operatie snel weer op de been was en weer thuis verder kon trainen met zijn fysiotherapeut. Het resultaat een minder lange ziekenhuisopname en beter en sneller herstel.

Betrokken bij de aanloop naar Actief Herstel zijn naast Ziekenhuis de Gelderse Vallei onder meer de Alliantie Voeding, Gemeente Ede, Wageningen Universiteit & Research en vanuit Alles is Gezondheid Ferry Koper.

Over Actief Herstel

Orthopeden van Ziekenhuis Gelderse Vallei ontwikkelden samen met fysiotherapeuten ‘Actief Herstel’.

Terug

Gezond Gesprek met Mario de Zeeuw: design en gezondheid

14 februari 2019

Steeds vaker werken dokter en designer samen aan innovaties die mensen in staat stellen betere zorg te verlenen of te krijgen. Op welke manier kan de creatieve industrie bijdragen aan gezondheid en zorg? Karen van Ruiten sprak met Mario de Zeeuw van ontwerpstudio Panton.

Op welke manier houd jij je bezig met gezondheid vanuit de creatieve industrie?

Ik werk als manager director bij ontwerpstudio Panton. Bij Panton ontwerpen we producten, diensten en processen voor in de gezondheidszorg. We kijken met een andere bril naar zorg en gezondheid en ontwikkelen creatieve oplossingen rondom thema’s als preventie en gezonde leefstijl. In samenwerking met Kenniscentrum Sport, gedragswetenschappers van Publab, en beweegprofessionals hebben we bijvoorbeeld De Beweegcirkel ontwikkeld. Een methodiek waarmee gezondheidsprofessionals anderen begeleiden en stimuleren om meer te bewegen.

Panton is onderdeel van de Creatieve Coalitie voor gezondheid. Wat doet deze coalitie?

Zes creatieve bureaus die allemaal actief zijn in gezondheidszorg zijn een samenwerking aangegaan met U CREATE. Met de coalitie laten we zien wat de meerwaarde is van ontwerpers in de gezondheidssector. We beschikken over methodieken om de behoeftes en wensen van gebruikers te vertalen in oplossingen die passen bij de belevingswereld en mogelijkheden van patiënten en zorgverleners. Door zorgprofessionals en patiënten met ontwerpers te laten samenwerken, ontstaan nieuwe creatieve zorgoplossingen.

Je zou zeggen: de eindgebruiker, hetzij burger hetzij patiënt, behoort altijd centraal te staan. We weten echter ook dat dit in de praktijk vaak onvoldoende zo is. Op welke manier staat de eindgebruiker centraal in jullie ontwerpen?

Ontwerpers zijn in staat om te doorgronden wat gebruikers nu écht willen. Nieuwe technologieën en innovaties moeten zodanig ontworpen worden dat ze goed aansluiten op de belevingswereld en behoeften van de eindgebruiker. Om dit te realiseren gebruiken ontwerpers verschillende creatieve methodes en technieken om gebruikersgroepen, hun eisen, behoeftes en wensen in kaart te brengen en nieuwe concepten te toetsen. Zo zijn er gelukkig al veel mooie voorbeelden van zorginnovaties waarbij de eindgebruiker centraal heeft gestaan gedurende de ontwikkeling:

Een van de partners uit de Creatieve Coalitie, IJsfontein, ontwikkelde met het Trimbos-Instituut de serious game Moving Stories. Deze game die gedurende vijf dagen wordt gespeeld op middelbare scholen zorgt ervoor dat klasgenoten psychische klachten van zichzelf of klasgenoten leren herkennen, dat deze bespreekbaar gemaakt worden en dat klasgenoten inzicht krijgen in hoe ze kunnen handelen. De keuze om scholieren over deze ‘lastige’ onderwerpen te onderwijzen via een serious game sluit naadloos aan bij hun belevingswereld.

En voor lang niet alle zorginnovaties ben je afhankelijk voor nieuwe technologie. Zo heeft Panton samen met het NSGK (Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind) de Speeltuinbende opgericht. Waarbij de doelstelling was om kinderen met en zonder beperking samen te laten spelen, hebben we ervoor gekozen juist geen nieuw speeltoestel te ontwerpen, maar de Speeltuinbende op te richten. Deze groep kinderen met en zonder beperkingen test speeltuinen op toegankelijkheid en beoordeelt deze. Op basis van de uitkomsten van de Speeltuinbendetest krijgt de speeltuinvereniging een financiële stimulans om de verbeteringen door te voeren en hun toegankelijkheid te vergroten. De speeltuinbende wordt door de kinderen die er lid van zijn niet alleen gezien als coole club om bij te horen, ze realiseren zich ook dat hun stem daadwerkelijk impact heeft en een financieel gevolg heeft voor de speeltuinen. Ook zien we dat het zelfvertrouwen en verantwoordelijkheid van deze kinderen groeien.

Jullie hebben juist vanuit ander perspectief veel kennis en kunde waarmee jullie kunnen bijdragen aan gezondheid. Kan je schetsen wat je daarmee in het komende jaar gaat doen?

We zien dat vraagstukken in de zorg vaak nog op de traditionele manier worden opgelost die niet altijd het meest logisch is voor de eindgebruikers. Daarnaast komen er voortdurend nieuwe zorgvraagstukken op ons af waar ontwerpers een belangrijke maatschappelijke bijdrage aan kunnen leveren: “Hoe zetten we technologie bruikbaar in om chronisch zieken thuis te monitoren en te behandelen?” “Hoe ondersteunen we mensen bij het langdurig volhouden van gezond gedrag?”etc.

Vanuit de Creatieve Coalitie willen we onze stem tot in Den Haag laten horen om duidelijk te maken dat voor de ontwikkeling van oplossingen voor deze vraagstukken ontwerpers en zorgprofessionals moeten samenwerken.

Daarnaast werken we aankomend jaar aan de bundeling van kennis en expertise van de verschillende creatieve bureaus op een aantal thema’s. Een van de concrete voorbeelden hiervan is de samenwerking in het Nederlands Platform voor Gedragsontwerp. Hierin werken ontwerpstudio’s uit de Creatieve Coalitie en Ucreate samen met gedragswetenschappers en onderzoekers van het PubLab van de Hogeschool Utrecht, met als doel nieuwe kennis en methodieken te ontwikkelen om gedragsverandering te realiseren. Samen met gedragswetenschappers kunnen we toetsen of de oplossingen die we ontwikkeld hebben daadwerkelijk werken, zodat de interventies ook een gedragswetenschappelijke onderbouwing hebben.

We passen onze ontwikkelde kennis en methodieken toe op verschillende gedragsveranderingsvraagstukken, waaronder leefstijlverandering. We zien veel kansen voor de invulling van doelstellingen die worden genoemd in het Preventieakkoord en willen hierover in gesprek gaan met de staatssecretaris.

Gezond Gesprek

Karen van Ruiten voert elke maand een Gezond Gesprek.

Terug

Sociaal makelaars krijgen ruimte in Gouda

3 januari 2019

Kun je als gemeente bijdragen aan het terugdringen van gezondheidsachterstanden door het bevorderen van samenredzaamheid? En hoe pak je dat dan aan? Gemeente Gouda zet in op de functie van de sociaal makelaar: een verbinding tussen het sociaal team en burgerinitiatieven in de wijk. TNO is erbij betrokken om de werkwijze van de makelaars inzichtelijk te maken, bij te sturen en te zorgen voor kennis die gedeeld kan worden met andere gemeenten.

Sinds 2015 zijn drie sociaal makelaars actief in Gouda onder begeleiding van sociaal makelaar Berthie Melissen. Melissen: “We ondersteunen de sociaal werkers bij het in kaart brengen van het informeel netwerk, een scala aan eigen oplossingen in de wijk. We weten wie hulp nodig hebben en welke bewoners juist actief zijn in de buurt. Door deze mensen samen te brengen, kan reguliere hulpverlening veelal vermeden worden. Onlangs werd er in een wijk waar veel gezinnen met lage inkomens wonen een initiatief gestart om in de schoolvakanties voor kinderen activiteiten aan te bieden en of schooltraktaties te verzorgen. Een informeel aanbod wat meedoen makkelijker maakt.”

“Door wijkbewoners samen te brengen, kan reguliere hulpverlening veelal vermeden worden.”

Ruimte voor flexibiliteit

De sociaal makelaars kijken wat er leeft en hebben de ruimte om verschillende domeinen aan elkaar te verbinden. Melissen: “We zitten aan tafel met zowel de wethouder als de professionals in de wijk, vrijwilligers en buurtbewoners. We zijn de ambassadeurs van de samenredzaamheid. We denken in oplossingen. Als er veel vraag blijkt op het gebied van financiële hulp, dan kijken we of er bewonersinitiatieven zijn op dit gebied, of dat we met partijen uit de stad kunnen samenwerken aan een collectieve oplossing. We hebben in die situatie als sociaal makelaar een ondersteunende rol. Als er via bewoners en/of professionals geen relevant bestaand aanbod is, dan ontwikkelen we zelf iets nieuws met en voor bewoners uit de wijk. We hebben bijvoorbeeld ‘de Papierwinkel’ opgestart. Daar helpen getrainde vrijwilligers bewoners op een laagdrempelige manier met hun brieven en administratie.”

Optimalisatie werkwijze

Marloes van der Klauw van TNO onderzoekt de functie van de sociaal makelaar. Met subsidie van ZonMw is het onderzoek in oktober 2016 gestart en als project/pledge in 2017 aangesloten bij Alles is Gezondheid. Samen met andere sociaal makelaars, organisaties, vrijwilligers en bewoners uit de wijk en andere gemeenten wordt gereflecteerd op de werkwijze van de sociaal makelaars.

Van der Klauw: “We zien dat er meer mogelijk is dan grijpen naar de professionele zorgoplossingen die er zijn. De makelaars werken preventief en kunnen daarmee vaak de gang naar de zorgverlening voorkomen. In Gouda-West bijvoorbeeld, ligt een straat met een groot aantal eenpersoonshuishoudens die met weinig moeten rondkomen. In die straat was echter ook een aantal actieve bewoners die iets wilden ondernemen: een moestuin. De sociaal makelaar heeft verschillende partijen bij elkaar gebracht om dit te realiseren. De tuin is er gekomen. Er wordt groente verbouwd en het is prachtig om te zien dat de initiatiefnemers zich verantwoordelijk voelen. Ze hebben meer verbondenheid met de buurt, de maatschappij en ze zorgen zelf dat het goed komt.”

“We zien dat er meer mogelijk is dan grijpen naar professionele zorgoplossingen.”

Loslaten

Sociaal makelaar Melissen: “De onderzoekers van TNO hebben afstand en kunnen evalueren hoe we ertoe doen. Het onderzoek zorgt daarnaast voor de nodige structuur in de ontwikkeling van de functie. Dat helpt. Wanneer we ergens tegenaan lopen, zetten de onderzoekers een tool in of organiseren ze een sessie, zodat we gericht aan die hobbel kunnen werken.” Van der Klauw: “We bedenken samen wanneer je als sociaal makelaar een initiatief kunt loslaten. Wanneer is de bewoner of organisatie in de wijk eigenaar? We hebben voor het onderzoek een ganzenbordvariant ontwikkeld, waarmee we met elkaar de stappen kunnen benoemen van de werkwijze van de sociaal makelaar. Zo werd duidelijk hoe de makelaars aan het begin van een initiatief al kunnen toewerken naar dat loslaten in een latere fase.”

Kennisdeling

Na de opstartfase eind 2016 en de onderzoeksfase in 2017 zorgt TNO begin 2018 dat de resultaten en geleerde lessen worden gedeeld. Niet in de vorm van een blauwdruk die klakkeloos kan worden overgenomen door andere gemeenten, maar concrete tips en een set voorwaarden op bestuurlijk, uitvoerend en bewonersniveau. Tips en voorwaarden die je nodig hebt om de sociaal makelaar succesvol in te zetten. Eén van die voorwaarden is dat de gemeente de sociaal makelaars de ruimte geeft om dingen anders te organiseren en aan relaties te bouwen. De wijk is te dynamisch om vaste protocollen en procedures op te kunnen stellen.

Lees meer

Lees meer over de sociaal makelaar op de website van Gemeente Gouda.

Handreiking Sociaal Makelaar

Deze praktische handreiking voor gemeenten en professionals in het sociaal domein maakt inzichtelijk hoe de functie van sociaal makelaar eruit kan zien op gemeentelijk, uitvoerend en wijkniveau.

Video pledgeondertekening

Op 30 mei 2017 ondertekenden Gemeente Gouda en partners de pledge van Alles is Gezondheid. In deze video leggen zij uit hoe sociaal makelaars de verbinding maken tussen zorgaanbod en burgerparticipatie in de wijk.

Terug

Praktijkvoorbeeld: aandacht voor voeding en beweging in ziekenhuis

31 december 2018

De medisch specialisten in Ziekenhuis Gelderse Vallei onderschrijven het belang van meer aandacht voor voeding en bewegen voor een optimaal behandelresultaat. Al tien jaar werkt het ziekenhuis met Wageningen University & Research aan onderzoek en toepassing van voedingskennis in de transmurale zorg. In de nieuwe projecten is naast voeding en bewegen ook meer aandacht voor de rol van de familie en de naaste omgeving.

Hoe goed en snel iemand herstelt van een operatie, is afhankelijk van factoren die per persoon variëren. Om te zorgen dat patiënten in een optimale conditie de operatie ingaan en na de ingreep zo snel en goed mogelijk in hun eigen omgeving weer kunnen functioneren, houdt onze partner Ziekenhuis Gelderse Vallei rekening met factoren als voeding, beweging en sociale omgeving.

Menrike Menkveld-Beukers: “Er is grote belangstelling voor voeding in de medische zorg.”

Invloed omgeving

Menrike Menkveld-Beukers, manager Alliantie Voeding in de Zorg: “Het gaat echt om zorg op maat. Per patiënt stimuleren we de juiste fysieke activiteiten en goede voedingskeuzes. Mensen die risico lopen op vertraagd herstel geven we voor de operatie een training die aansluit op hun wensen en mogelijkheden. Maar ook ná de operatie zorgen we voor een intensievere samenwerking met organisaties in de wijk, zoals de thuiszorg en fysiotherapeuten en diëtisten. Vooral voor kwetsbare ouderen is dit van belang.”

At Your Request

Een voorbeeld van zorg op maat is de maaltijdservice At Your Request in Ziekenhuis Gelderse Vallei. Patiënten bepalen zelf hoeveel ze eten, wat ze eten, met wie en op welk moment van de dag ze dat doen. De service stimuleert patiënten om gevarieerder, gezonder en lekkerder te eten. De effecten van de maaltijdservice zijn door Wageningen University & Research onderzocht. Patiënten blijken zich met de nieuwe maaltijdservice tevredener te voelen dan voorheen, hun voedingsinname blijft op peil én biedt mogelijkheden voor persoonlijke ondersteuning. Met de introductie van de maaltijdservice is ook de hoeveelheid afval fors verminderd.

Actieve samenwerking

De vernieuwende, persoonlijke aanpak vereist wel intensieve samenwerking en een lange adem. “Tien jaar geleden werd het onderwerp kritisch gevolgd, nu is er grote belangstelling voor voeding in de medische zorg. De keuzes van het ziekenhuis hebben effect in de hele regio,” vertelt Menkveld-Beukers.

Een actieve samenwerking tussen het ziekenhuis, gemeenten en andere maatschappelijke organisaties is nodig om gezondheidswinst te behalen. De Alliantie Voeding in de Zorg zorgt voor verbinding met en kennisdeling tussen de betrokken partijen. Samen met de alliantie en Alles is Gezondheid wordt in de regio FoodValley gewerkt aan het verbeteren van de gezondheid van inwoners door goede voeding en beweging.

Ellen Oosting: “Mensen die vroeger voor een operatie vijf dagen in het ziekenhuis lagen, kunnen nu na twee dagen alweer naar huis.” 

Positief resultaat

Inmiddels blijkt ook echt dat de gezondheid van patiënten is verbeterd door de focus op voeding en beweging in de zorg. Ellen Oosting, fysiotherapeut Gelderse Vallei: “We zien dat mensen die vroeger voor een bepaalde operatie vijf dagen in het ziekenhuis lagen nu gemiddeld na twee dagen alweer naar huis kunnen. Dus voor deelnemers aan Actief herstel geldt: Better in better out.”

Het zorgpad Actief Herstel wordt doorontwikkeld met de Gemeente Ede, eerstelijnsorganisaties en de patiënt, zodat ook na terugkeer van een operatie in de thuissituatie een nog betere samenwerking ontstaat tussen het ziekenhuis, de thuiszorg en eerstelijns zorgprofessionals en er meer aandacht komt voor voeding in het Actief Herstel-traject.

Meer weten

Bekijk de website van Alliantie Voeding in de Zorg of neem contact op met info@alliantievoeding.nl.

Alliantie Voeding in de Zorg

Lees meer op de website van Alliantie Voeding in de Zorg

Infographic

De flyer For better health geeft in overzichtelijke infographics weer met wie Alliantie Voeding in de Zorg samenwerkt, wat zij doen en waaróm zij streven naar optimale voedingszorg.

Tips voor na de operatie

Patiënten genezen sneller door gezond eten en voldoende beweging. Daarom heeft Ziekenhuis Gelderse Vallei praktische tips opgesteld over voeding en bewegen voor en na een operatie.

Best practice

Het visiedocument van de Gelderse Vallei is een best practice voor de Federatie Medisch Specialisten. Het ziekenhuis heeft 7 actielijnen met ambities voor 2020 opgesteld.

Terug

Interview: de gezonde wijkbewoner als centre of the universe

27 december 2018

 

’Ik mag het niet letterlijk zo noemen, maar eigenlijk ontwikkelen we de taal van ‘het midden’ en plaveien we de weg voor gezondheid en vitaliteit als verdienmodel’’, zo vat Ferry Koper van Alles is Gezondheid het traject samen waarin tal van partijen uit verschillende domeinen hun veren afschudden en de uitdaging aangaan om de wijkbewoner centraal te zetten in hun denken én handelen.

Toepassen

Met als eerste piek het symposium op 1 november 2018 over de toepassing van Social Design als alternatieve methode om een stap te zetten. Met als credo: ga uit van de vraag achter de vraag, van de werkelijke behoefte van de mens. Bijvoorbeeld: een wijkbewoner die voortdurend ruzie maakt met zijn buren en overlast veroorzaakt, blijkt bij navraag vooral eenzaam (en dat inzicht vraagt om een andere oplossing).

Oplossingen uitproberen

Het traject pakt echt goed uit tijdens een landelijk congres op 7 maart 2019 (meer nieuws hierover in later stadium, red.). ‘’Daar willen we een soort pact sluiten van partijen die allemaal integraal, op ieder een andere manier, aan de gezondheid van ‘de’ wijkbewoner willen werken (als burger, patiënt, leerling, werknemer, vrijwilliger, ouder, goede buur, verzekerde, mantelzorger, etc.). Met deze club gelijkgestemden gaan we op zoek naar behapbare oplossingen die we daarna gewoon gaan uitproberen’’, aldus Koper.

Amsterdam-Noord en Zuid

Op de vraag waarom de omkering in (gezondheids)denken nodig is, overlegt Koper soepel zijn geloofsbrieven. “Als het gaat over onze gezondheid doen we het goed, maar helaas niet goed genoeg. We leven langer, maar zijn ook beduidend langer ziek. We worden ouder, maar dat zegt niets over de kwaliteit van leven. Er is meer welvaart, maar zijn de gezondheidsverschillen zijn de afgelopen 20 jaar zo’n beetje verdubbeld. Zo overlijdt bijvoorbeeld iemand uit klassiek Amsterdam-Noord gemiddeld zeven jaar eerder dan iemand uit Amsterdam-Zuid. Met ook nog eens meer levensjaren in ziekte op de teller. Dat is toch een wrange constatering? De facto wordt het gezondheidspotentieel van bepaalde groepen mensen sterk onderbenut’’.

Een spelverdeler, dichtbij

Ook het onnodig hoge kostenplaatje voor onze gezondheidszorg stemt niet vrolijk. Dat komt mede door hoe we de keten nu georganiseerd hebben. Koper: ‘’Ik overdrijf niet als ik zeg dat één persoon op enig moment soms te maken heeft met 13, 26 of meer (ja echt…) verschillende soorten hulpverleners. Denk aan de gecombineerde ondersteuning van een mantelzorger, welzijnscoach, huisarts, medisch specialist, onderwijsconsulent, schuldhulpverlener, diabetesbegeleiding, wijkagent, woningbouwvereniging, wijkverpleging en het lokale ouder-kind team. Fantastisch dat deze diensten bestaan. Het punt is alleen alle hulplijnen zijn georganiseerd vanuit de werkelijkheid van de hulpverlener en daardoor heel gefragmenteerd in iemands leven binnenkomt. Probeer daar maar eens grip op te krijgen. Een spelverdeler dichtbij, een plannetje met prioriteiten (eerst dit dan dat), meer samenhang… Dat zal helpen en een positief resultaat hebben op mens en kosten’’.

Eerste gezondheidsverzekeringen

Het goede nieuws is dat de inmiddels veel genoemde paradigmashift echt aan de gang is. Koper licht toe: “We zijn de weg ingeslagen van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag. Hoewel het nog wel even duurt voordat de omslag zich bijvoorbeeld vertaalt in het afsluiten van de eerste gezondheidsverzekeringen. De trend om naar om ‘het midden’ te bewegen is echter evident en onomkeerbaar. Vanuit een holistische opvatting (‘één mens meerdere rollen’) stellen we de mens en zijn behoeften centraal. Het omringende systeem heeft dan de opdracht om samen met en vanuit het perspectief van die bewoner, burger, patiënt, mantelzorger, cliënt, werknemer, vrijwilliger- te zorgen voor vitaliteitswinst.

Duwtje geven

Het traject bij Alles is Gezondheid zoomt in op de wijkbewoner als ‘centre of the universe’. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Want naast een mentale transitie en het loskomen van ketens en kolommen, heeft ‘het midden’ nog geen goed verdienmodel en ontbreekt het aan een integraal oplossingsrepertoire. Koper: “Daar is een wereld te winnen. We gaan een duwtje geven en proberen om van binnenuit een beetje massa te maken. Afgelopen jaar hebben we binnen zorg/welzijn, werk, onderwijs, sociaal, burgers, bestuur, etc de vraag gesteld : wat is nodig om de wijkbewoner centraal te stellen en wat kan je hier -vanuit je eigen domein- praktisch aan bijdragen? Donderdagmiddag 7 maart 2019 (Utrecht) brengen we alle antwoorden bij elkaar en werken we aan een actieplan voor ‘het midden’. Noteer 7 maart 2019 in de agenda en houd onze nieuwsbrief in de gaten. Wie weet zien we elkaar dan!”

Meer weten of meedoen?

Neem contact op met Marc Roosenboom, marc.roosenboom@allesisgezondheid.nl of Ferry Koper, ferry.koper@allesisgezondheid.nl

Symposium Gezonde wijkbewoner

Hoe kunnen wijk, school, werk, zorg en de regio gezamenlijk stappen zetten naar gezondere inwoners en vitale wijken? Denk met ons mee op 7 maart 2019.

 

Missie en visie

We stellen we de ‘gezonde wijkbewoner’ centraal zijn onderdeel van de transitie van ego-naar ecosysteem.