Filter: Essays en whitepapers
Natuur voor Gezondheid
Waarom Natuur voor Gezondheid?
Wetenschap en visie
Natuur heeft een positief effect op de gezondheid van mensen. Daarvoor zijn inmiddels duidelijke wetenschappelijke bewijzen. Natuur draagt bij aan een verbetering van de leefstijl, de psychische gezondheid, het afweersysteem en de kwaliteit van de leefomgeving. Mensen die veel tijd doorbrengen in de natuur ervaren een positieve invloed op het brein en het afweersysteem. Een groene omgeving stimuleert vrijwel alle aspecten van een gezonde leefstijl: sociale contacten, zingeving, beweging, voeding en slaap. Alleen al in de natuur zijn heeft aantoonbare gunstige effecten op het herstel bij stress en ziekte. Omgekeerd leidt langdurig verblijf in een stedelijke omgeving tot een grotere kans op overprikkeling van ons aandachtsysteem, sociale stress en psychische ziektes.
Het is daarom niet meer dan logisch dat natuur een inzetbaar middel is voor iedereen die werkt aan de gezondheid en welzijn van mensen. Professionals werkend in de eerstelijnszorg en de welzijns- en sportsectoren kunnen op allerlei manieren natuur integreren in hun werkwijze. Hoe dan? Dit kan bijvoorbeeld door natuur in te zetten bij zelfzorgadviezen, de natuur te gebruiken als plek om te behandelen of te begeleiden, of door te verwijzen naar een collega die de natuur op die manier inzet.
Wat is Natuur voor Gezondheid?
Een eenvoudig concept, waar iedereen baat bij heeft
Het platform ‘Natuur voor Gezondheid’ biedt praktische hulpmiddelen, bruikbaar voor professionals in de eerstelijns gezondheidszorg en welzijns- en sportsectoren. De middelen zijn in te zetten voor mensen met psychosociale en fysieke klachten, en bruikbaar als aanvulling op de reguliere behandelingen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan bewegen, ontmoeten, of ontspannen in de natuur in plaats van in een bebouwde omgeving of binnenruimte.
Vooral mensen met obesitas, diabetes mellitus, een verhoogd cardiovasculair risico, depressie, burn-out klachten, ADHD, SOLK of angststoornissen kunnen voordelen hebben van een verwijzing naar de natuur. Van een zelfzorgadvies tot aan een behandeling buiten in een groene omgeving. Daar hebben diverse professionals een verschillende rol in: voorlichten, verwijzen of begeleiden. Geschikt voor lichtere of zwaardere klachten en passend bij de eigen manier van werken. De route van de stepped care geeft dit mooi weer. Hoe je bij deze verschillende rollen natuur toepast, is te bekijken in de toolkit.
Waarom de term ‘Natuur voor Gezondheid’?
Natuur voor Gezondheid vervangt niet de behandeling. Het is geen medische ingreep. Wél kan het preventief zijn en een gezondheidsbevorderend effect hebben. Bewust is gekozen om niet de term ‘op recept’ te gebruiken. Daarmee versterkt het de visie van Alles is Gezondheid & Institute for Positive Health, waarin preventie en eigen regie belangrijk zijn. De visie wordt omarmd door steeds meer organisaties. Met de focus op (positieve) gezondheid en gedrag, in plaats van op ziekte en zorg. De zorgprofessional en het recept zijn daardoor niet leidend. Uiteindelijk gaat het om de inzet van natuur binnen de eerstelijn. Naast de wetenschappelijke documenten staat op deze pagina veel praktische informatie. Deze kennis is voor een groot deel opgehaald uit interviews met professionals uit verschillende vakgebieden die natuur hebben geïntegreerd in hun werkzaamheden. Het is een levend, continue groeiend platform. Naarmate er meer professionals natuur gaan inzetten worden hun ervaringen en adviezen aan deze pagina toegevoegd.
Suggesties?
De Toolkit is blijvend in ontwikkeling. Heb je aanvullingen of suggesties? Ideeën om het platform completer, informatiever en hulpvaardiger te maken? Mail dan naar peternel.mereboer@allesisgezondheid.nl.
TOOLKIT Natuur voor Gezondheid
Tips om natuur in te zetten
Voorlichting/advies
Materialen
Verwijzen
Behandelen/begeleiden
Randvoorwaarden
Meer inspiratie
Publicatie Wendbaar opleiden voor de toekomst
De sector zorg en welzijn staat voor grote uitdagingen. De zorgvraag neemt toe en de behoefte aan meer instroom en meer rendement voor beroepsopleidingen is groot. Onder welke omstandigheden is de uitwisseling tussen het beroepsonderwijs en de arbeidsmarkt optimaal?
Dat bespreken Hoogleraar Marc van der Meer en Hans Timmerman in de longread ‘Wendbaar opleiden voor de toekomst’ in opdracht van het Onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW).
In de longread blikken de hoogleraren terug op recente beleidsadviezen op het terrein van zorg en welzijn. Ze gaan dieper in op beroepsontwikkeling, de levensloop van werkenden en de belangrijkste opleidingsroutes. Ze geven daarbij concrete voorbeelden op landelijk en lokaal niveau. Tot slot sluiten ze af met vijf praktische aanbevelingen.
Een daarvan is de volgende, gericht op het gedachtegoed van Positieve Gezondheid:
“Opleidingen moeten zich meer richten op een stelsel van positieve gezondheidszorg en het ondersteunen van het functioneren en de zelfredzaamheid van burgers, cliënten en zorgvragers. De verbetering van de kwaliteit van leven en het terugdringen van de gezondheidsverschillen zijn kernelementen in deze toekomstagenda. Aangezien de ondersteuningsbehoefte van burgers hierbij het uitgangspunt vormt zullen (aankomend) professionals op alle niveaus meer aandacht moeten geven aan het versterken van samenwerking zowel met het professionele netwerk rond de cliënt als met het informele netwerk van de cliënt, steeds gericht op het blijven leren en –
ontwikkelen.”
Lees de longread Wendbaar opleiden voor de toekomst.
Werken met Positieve Gezondheid: Lessen uit Limburg
De afgelopen jaren experimenteren Nederlandse professionals en organisaties volop met Positieve Gezondheid— met Limburg voorop. Maar wat komt er hierbij kijken?
Samen (net)werken 1: netwerkopbouw
Publiek-private netwerken zijn een groeiende vorm van horizontale organisatie. Een vorm die past in een samenleving die flexibiliteit en snelheid vraagt, waar online dialogen plaatsvinden en waar delen het nieuwe hebben is
Om van opgedane leerervaringen van netwerken in en rond het Alles is Gezondheidsnetwerk de vruchten te plukken, zetten we inzichten en bouwstenen op een rij. We gaan hierbij uit van niet vrijblijvende, doelgerichte samenwerking tussen publieke en private partijen vanuit diverse domeinen en disciplines. Het liefst in samenspraak met inwoners en/of burgerinitiatieven.
BOUWSTENEN FASE 1
De geboorte van een publiek- private samenwerking
- Urgent maatschappelijk issue
Zorg dat je gemeenschappelijke doel een oplossing is voor een issue dat leeft in de samenleving, een kwestie die urgent is. Dan is er energie, beweging en aandacht. Denk aan Alliantie Kinderarmoede, Een tegen Eenzaamheid en Alliantie Nederland Rookvrije generatie. - Kernteam
Stel een kernteam samen, maak daarbij gebruik van aanwezige competenties. Denk daarbij aan strateeg, verkenner, ontwikkelaar en procesmanager. Lees de whitepaper over posities alliantiemanagers (Kaats en de Joode). - Lange adem
Start met drie of vier kernpartners (met goede naam en groot netwerk). Zorg dat een van partijen (financieel) een lange adem heeft, zodat je continuïteit kunt waarborgen. - Maak een MINDMAP, zie ook de Prezi Verandertheorie
- In dialoog
Organiseer een of meer ‘expertmeetings’ om de belofte of ambitie te formuleren. Ga de dialoog aan met de mensen om wie het draait, zie bijvoorbeeld visual Expertmeeting mentale gezondheid, voorbeeld Proeftuin Ruwaard in Oss, boekje sociale basisinfrastructuur. - Zorg dat je als partner zo samenwerkingsvaardig mogelijk bent. Zorg voor een mentaliteit die gericht is op verbinden en zie samenwerking als leerproces. Leer van de whitepaper samenwerking van Common Eye.
- Routekaart
Schrijf een plan waarmee je verandering omarmt. Een plan met heldere, concrete afspraken over doelen, investering in middelen, tijd, verantwoording, aansprakelijkheid, opbrengsten, toetreding nieuwe partijen, etc. Zie de routekaart van de Alliantie Nederland Rookvrij. Of het Jaarrapport 2018/2019 van Stichting The Model’s Health Pledge. - Kleine stappen
Spreek een eerste deelproject af, kijk hoe jullie samen kunnen groeien. Samen een tool, dienst of product ontwikkelen zorgt voor versnelling en relevantie. Zie Publieksacademies en Groen voor gezond Beleid - Zichtbaarheid
Wil je groeien, een beweging vormen, zorg dan voor herkenbaarheid (logo) en vindbaarheid (website). En maak het makkelijk om aan te sluiten (aanmeldknop). Zie alliantiekinderarmoede.nl Missie Mentaal- Tip: Zorg via externe communicatie en pr voor draagkracht, loyaliteit en een groter bereik. Zie bijvoorbeeld een van de artikelen over lancering Alliantie Kinderarmoede, The Models Health Pledge via RTL Boulevart. Denk ook aan bekende ambassadeurs zoals ingezet bij Stoptober.
8-luik
Relevante informatie? Download het complete 8-luik ‘Samen publiek-privaat (net)werken #Hoedan?’
Fase 2. Ontwikkeling en groei
Na de handtekening gaat het om structureel samenwerken. Inhoudelijk en procesmatig.
Fase 3. Duurzame impact
Hoe implementeren we kansrijke initiatieven duurzaam in de samenleving?
Sociale basisinfrastructuur: voor vitale en gezonde gemeenschappen
Bewoners willen steeds vaker zelf een bijdrage leveren aan gezondheid in hun buurt, dorp of wijk. In veel wijken zijn bewonersinitiatieven, sociaal ondernemers, professionals, gemeenten en zorgverzekeraars al bezig met het organiseren ‘van onderop’, iedereen vanuit zijn eigen perspectief.
De vraag is echter hoe we hiervan een samenhangend geheel kunnen maken. Dit traject gaat over het samen organiseren van een zogenaamde Sociale Basisinfrastructuur. Dit is het geheel aan informele en formele diensten, fysieke, ICT- of eHealthvoorzieningen, ontmoetingsplekken, verbindingspersonen, netwerken en afspraken in de directe leefomgeving van mensen.
Met een schets van de randvoorwaarden en 21 essentiële bouwstenen voor een inclusieve samenwerking, bieden we professionals én bewoners handelingsperspectief op de vraag: hoe doen we dat dan? Want het kan. Het mag. En het gebeurt.
De bijbehorende praktijkvoorbeelden spreken boekdelen. Van wijkinformatiepunten in Utrecht en een Digitaal Wijkfonds in Amsterdam tot buurtwerkkamers in Groningen en wijkverbinders in Blokker. Ze laten zien dat lokale samenwerking inclusief is en burgers zich herkennen in een uitkomst waarin zij zeggenschap ervaren en bereid zijn deel te nemen.
Lees boekjeHeb je binnenkort een werksessie over een sociale basisinfrastructuur? Wil je zelf aan de slag met de bouwstenen in je eigen dorp, buurt of wijk? Behoefte aan het kwaliteitskader sociale basisinfrastructuur? Of wil je de (losse) tekeningen met bouwstenen digitaal gebruiken?
Je kunt de materialen hier downloaden:
- Poster Bouwstenen Sociale basisinfrastructuur (A3)
- Afbeeldingen Bouwstenen Sociale infrastructuur (zip)
- Overzicht Kwaliteitskader Sociale basisinfrastructuur (A4)
Dit boekje komt voort uit het traject ‘Gezondheid in de buurt’ van Dialoog Gemeenschapskracht, GezondNL en Alles is Gezondheid, waarin bewoners, ondernemers en professionals op het gebied van gezondheid hun kennis en ervaringen delen. PS: de inhoud bouwt voort op de brochure ‘Samen recht doen aan gemeenschapskracht’, zie www.dialooggemeenschapskracht.nl.
Meer weten? Neem contact op met Margriet de Jager (Alles is Gezondheid) via info@allesisgezondheid.nl of Anja van der Aa (GezondNL en SAMEN030) via info@gezondnl.nl.
Met dank aan: Nederland Zorgt Voor Elkaar (NLZVE), LSA bewoners, PLYGRND.city, Health~Holland, Samen lukt het zelf, SAMEN030.
Gezondheid in de buurt
Hoe kunnen wijk, school, werk, zorg en de regio samen stappen zetten naar gezondere inwoners en vitale wijken?
Hoe verbinden we systeem- en leefwereld?
Anja van der Aa vertelt hoe de coöperatie zelfzorg, mantelzorg en vrijwilligerswerk enerzijds en anderzijds eerstelijn en Wmo verbindt.
Tijd voor ontschotting: gezondheid is niet langer exclusief van de gezondheidszorg
Slechts tien procent van gezondheid en vitaliteit is toe te schrijven aan de gezondheidszorg. Hoe zit het dan met het overgrote deel, de andere 90 procent? Zo vroeg Ferry Koper van Alles is Gezondheid zich af aan het begin van het symposium ‘De gezonde wijkbewoner centraal’ op 7 maart 2019 in de kerk van de Zalen van Zeven in Utrecht.
Deze middag verplaatsen 200 professionals uit diverse domeinen zich naar de fictieve wijk Kleidrecht. De wijk waar de gezonde wijkbewoner en zijn behoefte centraal staat. Hier werken we dwars door de ketens en kolommen heen en zetten diverse partijen gezamenlijk stappen voor de gezonde wijkbewoner. Steeds vaker vindt verbinding plaats tussen de domeinen, én tussen professionals en inwoners. De maatschappelijke uitdagingen vragen hierom, de samenhang zal de komende jaren toenemen.
Gezonde wijkbewoner als ‘centre of the universe’
Tijdens het symposium op 7 maart stelden we de vraag: ‘Hoe kunnen wijk, school, werk en zorg gezamenlijk stappen zetten naar gezondere inwoners en vitale wijken?’ En de behoefte van de bewoner leidend laten zijn?
Geen gemakkelijke opdracht, want deze uitdaging vraagt om een omkering in denken en je te verplaatsen vanuit de verschillende domeinen naar ‘het midden’: naar het individu, de bewoner. Hier werken meerdere factoren in op iemands gezondheid en welbevinden. Het individu is vaak tegelijk bv een patiënt, client, mantelzorger, ouder, wijkbewoner, werkende.
Deze holistische opvatting is de laatste jaren in opmars en zien we ook terug in eigentijdse gezondheidsvisies zoals Positieve Gezondheid en het 4D-model. De toevoeging zit in de vraag of we hier – met gebundelde gedachten, krachten en budgetten – daadwerkelijk naar kunnen gaan handelen?
Energieke discussie
Dat de nieuwe ontwikkelingen soms wat kunnen wringen en schuren was te merken aan de energieke zaaldiscussie. Een omslag in het huidige systeem gaat gepaard met risico’s, onzekerheden en verlies van positie.
Want hoe bereik je dan die inwoner in de wijk? Hoe laat je die ‘spreken’? Hoe gaan we om met verschuivingen binnen de oude verhoudingen? En hoe zetten we onze eigen korte termijn financiële en politieke belangen opzij? Vragen waarover de discussie zonder eindoplossingen werd gevoerd. De beweging wordt sterker, de aandacht groeit en praktische invullingen nemen toe en elke dag kan er meer geleerd worden van weer nieuwe en inspirerende initiatieven.
Voorlopers
En die inspirerende initiatieven werden dan ook besproken. Een greep uit de voorbeelden:
Doe eens wat in het midden
Ferry Koper en Marc Roosenboom brachten Kleidrecht tot leven: een fictieve wijk waar 5 domeinen (wijk, school, werk, zorg en ‘regio’) hun vertrouwde werkterrein verlaten en met elkaar samenwerken aan de gezondheid van haar inwoners. Tijdens deze middag reikten zij het handvest ‘Doe eens wat in het midden’ aan; een publicatie met 15 domeinoverstijgende voorbeelden die samen het veranderende gedrag in beeld brengen.
Download presentatie Ferry & Marc Download handvestPanelleden
Aan de hand van het handvest werden de uitdagingen en kansen van deze domeinoverstijgende initiatieven geschetst door onze panelleden (en de zaal): Joost de Veer (voorzitter burgercoöperatie, vanuit de burgers), Jaap Jongejan (directeur SBI Formaat, vanuit werk), Corné van Asten (directeur Zorggroep Syntein, vanuit zorg & welzijn), Katarina Jerkovíc (lector Hogeschool Utrecht, vanuit onderwijs) en Thomas Gelissen (programmaleider Trendbreuk Zuid-Limburgse gemeenten, vanuitregio/provincie).
We kiezen hier twee voorbeelden uit die aan de orde kwamen. Voorbeelden waarin ontschotting tussen onderwijs, kinderopvang, gemeente, GGD en sportinstanties plaatsvindt:
- Katarina Jerkovic van de Hogeschool Utrecht besprak het succes van de Health Check: studenten in de zorgsector gaan samen op pad naar bibliotheken, buurtcentra en andere plekken in de wijk om health checks uit te voeren. Aan de hand van deze health checks geven studenten laagdrempelig advies over de leefstijl van inwoners. Dit zijn meestal vragen waarmee inwoners niet zo snel naar de zorgprofessional stappen (bv: is een tube zonnebrandcrème na 3 jaar nog goed?). Mensen die langskomen zijn enthousiast en krijgen allerlei adviezen, gratis en voor niets. Op deze manier worden inwoners, en met name kwetsbare groepen, steeds beter bereikt.
- Een tweede initiatief waarbinnen integraal wordt gewerkt is De Gezonde Basisschool van de Toekomst. Onder de filosofie ‘een gezonde leefstijl in het dna van elke school’ werkt een aantal scholen aan de hand van de GBT-aanpak aan thema’s zoals voeding, bewegen en sport. Thomas Gelissen, oud-Wethouder en programmamanager in de Zuid-Limburgse gemeenten, besprak de positieve effecten van deze aanpak op deze Limburgse scholen. Leerlingen eten gezonder, bewegen meer en voelen zich fitter. Onderzocht wordt nu hoe de opschaling naar alle scholen in de regio kan gaan plaatsvinden.
Integrale initiatieven
Dat de samenhang tussen de domeinen toeneemt, laat ook Hanneke Drewes, onderzoeker bij het RIVM, zien. In een vijf jaar durend onderzoek onder regio- en wijkinitiatieven – van integrale signatuur– is een palet aan vernieuwende ontwikkelingen te zien waarin over de domeinen heen wordt gewerkt.
Een aantal geleerde lessen voor de samenwerking: creëer (politiek) draagvlak tussen organisaties (wat goed is voor de wijkbewoner is bijvoorbeeld niet altijd goed voor de organisatie), begrijp en vertrouw elkaar (weet elkaar te vinden en spreek een gemeenschappelijke taal), zorg voor visionair leiderschap (zorg dat er een gedeelde visie en ambitie wordt nagestreefd). En het meest leidende principe: betrek inwoners bij het plannen en implementeren van zorgbeleid, en bij het verbeteren van de gezondheid en leefbaarheid van wijken.
Download presentatie Hanneke
Gemeenschappelijke taal
Visueel verslaggeefster Marieke van der Velden en Henk Steenhuis, journalist, schrijver en redacteur bij Trouw, sloten het symposium af met een bespiegeling. ‘De (hobbelige) weg naar de omkering en het midden is ingeslagen’. De visual van Marieke is hier te zien:
Klik op de visual om de afbeelding te vergroten.
Al eerder vatte Marieke de 15 scenario’s in Kleidrecht samen in een visual. Download de visual hier.
Henk Steenhuis benadrukte de verbindende kracht van taal. “We moeten niet praten over elkaar, maar mét elkaar. Willen we bewegen naar het midden, waarin de wijkbewoner centraal staat, dan moeten we een nieuwe taal ontwikkelen, misschien aanvaarden, die iedereen begrijpt. Alleen dan kunnen we dichterbij die 90 procent van de gezondheid komen dan we nu doen.
Vervolg: Congres Gezonde Wijkbewoner
Wij danken alle deelnemers, panelleden en sprekers voor een energieke middag! Op 7 november tijdens het Congres De Gezonde Wijkbewoner zullen er voorbeelden uit de nieuwe werkelijkheid op het podium komen. Wil je meedoen of meedenken? Neem contact op met Ferry of Marc.
Leestip
Ferry Koper van Alles is Gezondheid zoomt in dit interview in op de wijkbewoner als ‘centre of the universe’.
Sociaal makelaars krijgen ruimte in Gouda
Kun je als gemeente bijdragen aan het terugdringen van gezondheidsachterstanden door het bevorderen van samenredzaamheid? En hoe pak je dat dan aan? Gemeente Gouda zet in op de functie van de sociaal makelaar: een verbinding tussen het sociaal team en burgerinitiatieven in de wijk. TNO is erbij betrokken om de werkwijze van de makelaars inzichtelijk te maken, bij te sturen en te zorgen voor kennis die gedeeld kan worden met andere gemeenten.
Sinds 2015 zijn drie sociaal makelaars actief in Gouda onder begeleiding van sociaal makelaar Berthie Melissen. Melissen: “We ondersteunen de sociaal werkers bij het in kaart brengen van het informeel netwerk, een scala aan eigen oplossingen in de wijk. We weten wie hulp nodig hebben en welke bewoners juist actief zijn in de buurt. Door deze mensen samen te brengen, kan reguliere hulpverlening veelal vermeden worden. Onlangs werd er in een wijk waar veel gezinnen met lage inkomens wonen een initiatief gestart om in de schoolvakanties voor kinderen activiteiten aan te bieden en of schooltraktaties te verzorgen. Een informeel aanbod wat meedoen makkelijker maakt.”
“Door wijkbewoners samen te brengen, kan reguliere hulpverlening veelal vermeden worden.”
Ruimte voor flexibiliteit
De sociaal makelaars kijken wat er leeft en hebben de ruimte om verschillende domeinen aan elkaar te verbinden. Melissen: “We zitten aan tafel met zowel de wethouder als de professionals in de wijk, vrijwilligers en buurtbewoners. We zijn de ambassadeurs van de samenredzaamheid. We denken in oplossingen. Als er veel vraag blijkt op het gebied van financiële hulp, dan kijken we of er bewonersinitiatieven zijn op dit gebied, of dat we met partijen uit de stad kunnen samenwerken aan een collectieve oplossing. We hebben in die situatie als sociaal makelaar een ondersteunende rol. Als er via bewoners en/of professionals geen relevant bestaand aanbod is, dan ontwikkelen we zelf iets nieuws met en voor bewoners uit de wijk. We hebben bijvoorbeeld ‘de Papierwinkel’ opgestart. Daar helpen getrainde vrijwilligers bewoners op een laagdrempelige manier met hun brieven en administratie.”
Optimalisatie werkwijze
Marloes van der Klauw van TNO onderzoekt de functie van de sociaal makelaar. Met subsidie van ZonMw is het onderzoek in oktober 2016 gestart en als project/pledge in 2017 aangesloten bij Alles is Gezondheid. Samen met andere sociaal makelaars, organisaties, vrijwilligers en bewoners uit de wijk en andere gemeenten wordt gereflecteerd op de werkwijze van de sociaal makelaars.
Van der Klauw: “We zien dat er meer mogelijk is dan grijpen naar de professionele zorgoplossingen die er zijn. De makelaars werken preventief en kunnen daarmee vaak de gang naar de zorgverlening voorkomen. In Gouda-West bijvoorbeeld, ligt een straat met een groot aantal eenpersoonshuishoudens die met weinig moeten rondkomen. In die straat was echter ook een aantal actieve bewoners die iets wilden ondernemen: een moestuin. De sociaal makelaar heeft verschillende partijen bij elkaar gebracht om dit te realiseren. De tuin is er gekomen. Er wordt groente verbouwd en het is prachtig om te zien dat de initiatiefnemers zich verantwoordelijk voelen. Ze hebben meer verbondenheid met de buurt, de maatschappij en ze zorgen zelf dat het goed komt.”
“We zien dat er meer mogelijk is dan grijpen naar professionele zorgoplossingen.”
Loslaten
Sociaal makelaar Melissen: “De onderzoekers van TNO hebben afstand en kunnen evalueren hoe we ertoe doen. Het onderzoek zorgt daarnaast voor de nodige structuur in de ontwikkeling van de functie. Dat helpt. Wanneer we ergens tegenaan lopen, zetten de onderzoekers een tool in of organiseren ze een sessie, zodat we gericht aan die hobbel kunnen werken.” Van der Klauw: “We bedenken samen wanneer je als sociaal makelaar een initiatief kunt loslaten. Wanneer is de bewoner of organisatie in de wijk eigenaar? We hebben voor het onderzoek een ganzenbordvariant ontwikkeld, waarmee we met elkaar de stappen kunnen benoemen van de werkwijze van de sociaal makelaar. Zo werd duidelijk hoe de makelaars aan het begin van een initiatief al kunnen toewerken naar dat loslaten in een latere fase.”
Kennisdeling
Na de opstartfase eind 2016 en de onderzoeksfase in 2017 zorgt TNO begin 2018 dat de resultaten en geleerde lessen worden gedeeld. Niet in de vorm van een blauwdruk die klakkeloos kan worden overgenomen door andere gemeenten, maar concrete tips en een set voorwaarden op bestuurlijk, uitvoerend en bewonersniveau. Tips en voorwaarden die je nodig hebt om de sociaal makelaar succesvol in te zetten. Eén van die voorwaarden is dat de gemeente de sociaal makelaars de ruimte geeft om dingen anders te organiseren en aan relaties te bouwen. De wijk is te dynamisch om vaste protocollen en procedures op te kunnen stellen.
Handreiking Sociaal Makelaar
Deze praktische handreiking voor gemeenten en professionals in het sociaal domein maakt inzichtelijk hoe de functie van sociaal makelaar eruit kan zien op gemeentelijk, uitvoerend en wijkniveau.
Video pledgeondertekening
Op 30 mei 2017 ondertekenden Gemeente Gouda en partners de pledge van Alles is Gezondheid. In deze video leggen zij uit hoe sociaal makelaars de verbinding maken tussen zorgaanbod en burgerparticipatie in de wijk.
Preventie ja! Maar hoe dan?
Gezinnen in schulden, jongeren tussen wal en schip, ouderen die eenzaam zijn, kinderen met obesitas: gemeenten staan voor een veelheid aan maatschappelijke opgaven. Een preventieve aanpak kan helpen, is de gedachte. Gemeenten noemen preventie dan ook vaak als doelstelling in akkoorden of beleidsstukken.
Maar hoe komen we voorbij de mooie woorden? Kunnen maatschappelijke (minder uitgaven) en individuele baten (minder probleemlast) inderdaad samengaan? Wat komt er allemaal eigenlijk allemaal bij preventie kijken? Kunnen data helpen? Of bepaalde manieren van inkoop en verantwoording? En hoever mag je als overheid gaan?
Om het gesprek hierover binnen en tussen gemeenten te faciliteren, schreef Rienk Janssens van de VNG het essay ‘Tijdig en doordacht’. In dit artikel gaat hij in op de waarde van preventie en illustratieve voorbeelden daarvan, alsook de prijs en perverse effecten van preventie.
Essay Tijdig en doordacht
Over preventie bij maatschappelijke opgaven en de rol van gemeenten.