Donderdag 25 juni 2020, op de eerste tropische dag van het jaar, organiseerden Alles is Gezondheid, Een tegen eenzaamheid, Rode Kruis, RIVM,  en Klimaatverbond Nederland het webinar ‘Hitte in tijden van corona, hoe beschermen we onze ouderen’.

Het webinar is hier terug te kijken en vrij om te delen.

Hieronder zijn waardevolle links naar websites en documenten die achtergrond geven bij de onderwerpen die zijn besproken tijdens het webinar.

1. Alle RIVM adviezen over hitte, met nieuw ondersteunend informatiemateriaal filmpjes en de vragen en antwoorden over Hitte en COVID-19.

2. De weer en klimaatpluim van het KNMI geeft de weersverwachting voor de komende 14 dagen.

3. Het Rode Kruis geeft korte en bondige tips met infographics, ook over hitte en COVID 19. Er kan beroep worden gedaan op het Rode Kruis als hittehulp nodig is. Het Rode Kruis verzorgt ook voorlichtingsactiviteiten over Hitte, onder andere met de hitte-bingo. Contact: YBreedijk@redcross.nl.

4. De GGD-en van Oost Nederland hebben in augustus vorig jaar onderzoek gedaan naar de hittebeleving van 7000 leden van hun burgerpanel.

5. Het FNV Arbo-adviespunt geeft adviezen over werken in de hitte en heeft een werkklimaat app ontwikkeld.

6. Geïnspireerd door de sport zijn de koelvesten tegen de hitte. In de zorg worden ze steeds meer ingezet. Klimaatverbond Nederland heeft een makkelijk zelf te maken patroon online gezet.

7. Steeds meer gemeenten werken aan een lokaal hitteplan, om nog meer op maat, met betrokkenheid van lokale organisaties, tijdens hitteperiodes in actie te komen.

8. Eenzaamheid vergroot de kwetsbaarheid voor hitte. Ouderen, de grootste voor hitte kwetsbare groep, verwachten deze zomer extra last te hebben van eenzaamheid vanwege de coronacrisis blijkt uit onderzoek van KBO-PCOB.

9. Het VWS programma ‘Een tegen eenzaamheid’ informeert over en verbindt de vele lokale eenzaamheidsinitiatieven.

10. Climate Adaptation Services (CAS), TAUW en Klimaatverbond Nederland hebben een hitte-en-eenzaamheidskaart ontwikkeld waarmee gemeenten kunnen zien waar de voor hitte kwetsbare wijken zijn.

11. Milieucentraal zet de belangrijkste maatregelen op een rijtje om de woning koel te houden.

12. De Groene Huisvesters hebben voor woningcorporaties de brochure corporaties en hittestress geschreven.

13. Alles is gezondheid is de plaats waar zeer veel initiatieven en kennis voor een gezonder Nederland samenkomen. Ook rondom het thema groen, bijvoorbeeld via ons kennisdossier Groen en gezondheid. Kijk bijvoorbeeld eens naar dit wachtkamerfilmpje (zonder geluid) of deze interactieve infographic naar alle bewezen effecten van natuur op onze gezondheid.

14. Vergroening van de tuin en de gevel is een andere manier om hittestress te verminderen. En dient ook andere doelen als het verbeteren van de gezonde leefomgeving en het voorkomen van wateroverlast en droogte. Er zijn heel veel initiatieven. Samen Klimaatbestendig heeft een overzicht gemaakt. Meer dan 125 gemeenten zijn inmiddels aangesloten bij Stichting Steenbreek, waar lokaal veel groeninitiatieven bij betrokken zijn.

15. In de versteende stad kan de hitte nog 7-10 graden oplopen vergeleken met het buitengebied. In het rapport de hittebestendige stad van de Hogeschool van Amsterdam staan aanbevelingen om de hitte in de stad te beperken.

16. Wageningen University & Research komt met voorbeelden uit praktijk en wetenschap en aanbevelingen in document ‘Groen in de stad, temperatuur en klimaat’.

17. Het Nationaal Ouderenfonds heeft sinds het begin van de coronacrisis een speciaal coronapanel ingesteld, waarin 55-plussers regelmatig worden gevraagd hun mening te geven over diverse onderwerpen rondom corona en ouder worden. Uit de enquête over de zomer(eenzaamheid) blijkt dat bijna 30% van de respondenten minder uitkijkt naar de zomer door de warmte.

18. Het KNMI gaat in op de verwachte hitte van 2020 in een opwarmend klimaat.

Hoe kan een kind dat veel binnenzit, een gedreven werknemer die louter gericht is op de carrière of de oudere in een verzorgingstehuis profiteren van de positieve werking van de natuur op hun gezondheid? Tijdens de Expertmeeting Samenwerken aan natuur en gezondheid van 13 februari 2020 heeft een groep  professionals uit alle sociale domeinen zich via vijf persona over de kwestie gebogen.

De visual die Hester Kaars van de Betekenaar tijdens de bijeenkomst maakte toont de eerste oogst van het panelgesprek en de interactieve sessies rond de gestreste young professional, het gamende kind, de oudere in een verzorgingstehuis, de bijstandsmoeder en de wethouder.

Wil je meedoen of -denken, ideeën inbrengen, een praktijkvoorbeeld delen of een vraag stellen? Neem contact op met onze netwerkadviseur groen, Annette Postma.

De expertmeeting is georganiseerd door Arts & Leefstijl, Staatsbosbeheer, Nature for Health en Alles is Gezondheid. Lees meer over deze bijeenkomst.

Dertig minuten per dag bewegen in de natuur en je voelt je beter. Dat is de boodschap van de wachtkamer-animatie die de projectgroep Beter in het Groen van GGD Gooi en Vechtstreek heeft gemaakt over de positieve relatie tussen natuur en onze gezondheid.

Deze video-animatie is ontwikkeld aan de hand van een interviewronde onder huisartsen.

Huisarts Raymond Landgraaf (40) besloot het allemaal anders te gaan doen. Hij gooide het roer drastisch om en verhuisde met vrouwlief en kinderen naar een klein dorpje in de Italiaanse Alpen. Vanaf 2013 organiseert hij, onder de naam Otro Elements, ‘back to basic’-expedities in de natuur. “Voor wie alle stress en hectiek even wil ontvluchten en de helende werking van de natuur wil ervaren.” Sinds kort heeft het stel een heuse eigen berg weten te bemachtigen waar ze hun expedities organiseren. Met twee bevriende artsen organiseert hij, met Otro Elements Care, in de magische Alpen ook bijscholingen voor huisartsen en specialisten. Karen van Ruiten sprak met Raymond.

Om maar direct back-to-basic te gaan: wat zie jij als de werking van natuur op gezondheid?

Raymond: “We leven nu in een gestreste samenleving, een rat-race, waarin we van alles moeten, zowel van onze omgeving als van ons zelf. Dat leidt ertoe dat we de omgeving en de natuur rondom ons, maar ook onszelf vaak vergeten. Bij steeds meer mensen is ook de balans tussen activiteit en vertraging weg: we staan continue ‘aan’. Dat geeft een disbalans in ons systeem. Daardoor kunnen er makkelijk mentale en fysieke klachten ontstaan. Dat zie ik als dokter in Zwitserland of als bergdokter in Italië veel gebeuren. In een natuurlijke omgeving komt het autonome zenuwstelsel weer meer in evenwicht en verminderen stress-gerelateerde klachten. Dat is de kracht van de natuur.”

Je biedt sinds een aantal jaar geaccrediteerde nascholingen over leefstijlgerichte interventies in de natuur voor huisartsen en medisch specialisten. Niet alleen gericht op het welzijn van de patiënt, maar ook op het welzijn van de arts zelf, zo las ik. Waarom is dit zo belangrijk?

“We zien wereldwijd een toename van leefstijlziekten, toename van psychische stoornissen en stressgerelateerde aandoeningen. Ook onder artsen is burn-out een toenemend probleem. Hoe kunnen we nog goede en verantwoorde zorg leveren terwijl we zelf onder hoge druk staan en (over)vermoeid zijn? Zorgverleners zijn hulpvaardige mensen die het lastig vinden om ‘nee’ te zeggen, doorgaans perfectionistisch zijn en onder hoge druk moeten presteren. En voor onszelf en onze dierbaren willen we toch een uitgeruste gepassioneerde dokter die de tijd neemt en goed luistert. Tijdens de nascholingen gaan we zorgvuldig in op het welzijn van van de dokter en gebruiken we de kracht van de natuurlijke omgeving. Herverbinding met onszelf, elkaar en de omgeving kan dan het begin van de oplossing vormen. De weg terug naar balans op alle vlakken. Zowel privé als op professioneel gebied. En dat is precies wat wij trachten te bewerkstelligen tijdens onze nascholingen. Hierdoor hopen we dokters te helpen weer in balans te komen zodat ze weer fluitend en vol passie naar hun werk gaan…”

Wat wordt tijdens deze nascholingen precies gedaan? Hoe wordt natuur hierin meegenomen?

“We gaan in op leefstijlgerichte interventies vanuit wetenschappelijk en praktisch oogpunt. Een voorbeeld van een simpele interventie is dat we als dokter naast recepten met pillen ook een recept voor gezonde voeding, dagelijks een half uur wandelen of ademhalingsoefeningen kunnen uitschrijven. Het geschreven recept van de dokter geeft extra kracht bij het advies. We mogen daarom wel wat lef hebben om dit op recept vaker uit te gaan schrijven.” Daarnaast staan stil bij natuurbeleving en ook bij de vragen voor de dokter zelf: ‘Waarom ben je zelf arts geworden?‘ en ‘Wat zijn je passies’, Ben je zelf in balans?’ En dit alles in een magische natuurlijke omgeving en uiteraard onder het genot van heerlijk Italiaans eten.”

Op al jullie expedities geldt een digitale detox, dus geen tablet en telefoon. Mooi, maar aan de andere kant biedt innovatie en tech ook kansen voor leefstijl of gedragsverandering. Zie jij hierin kansen?

“Ik had het net al over de disconnectie en vervreemding van onze omgeving, onszelf en elkaar. Onze algehele verslaving aan onze telefoon, aan sociale netwerken en digitale portals draagt hier zeker aan bij. We worden hierdoor niet socialer, maar a-socialer. Daarbij opgeteld de sociale druk om 24 uur per dag bereikbaar te zijn en doorgaans binnen het uur te moeten reageren op appjes, mailtjes, tweets etc., zorgt voor nog meer stress. Vandaar de digitale detox.”. Maar uiteraard heeft de techniek ons heel veel gebracht. Het gaat erom dat je als dokter daarin ook de balans weet te vinden en altijd de connectie met de patiënt weet te behouden, ook al leven we in een digitaal tijdperk.

Begin 2018 zijn jij en je vrouw officieel eigenaar geworden van Alpe Selvaccia. Hoe staat het nu met die plek? Kunnen onze netwerkpartners, ikzelf of andere geïnteresseerden hier ook naar toe?

“Het is de ideale plek voor verstilling, vertraging, verdieping en verbinding. De uitgelezen plek voor onze expedities. Naast de mogelijkheid om samen met ons de bergen in te gaan bestaat er ook de unieke mogelijkheid om zelf back-to-basic te gaan. Met wat vrienden, een aantal families, met collega’s of eigen cliënten of patiënten. We zijn stap voor stap een soort “wilderness outdoor school” aan het opzetten. Dus als er een groep is die met elkaar rust, vernieuwing en gezondheid op een bijzondere plek wil combineren: jullie zijn van harte welkom…”

Meer weten over Raymond Landgraaf, zijn werkzaamheden, zijn expedities, nascholingen of ‘Healing Mountain’?

Ga naar www.otro-elements.it of naar www.otroelementscare.nl.

Foto: Caspar Diederik

Grijs, Groen & Gelukkig laat zien dat de natuur als zorginterventie werkt en wil hiermee een revolutie ontketenen binnen de ouderenzorg. IVN kan via dit project, met ondersteuning van de Nationale Postcode Loterij, tienduizend ouderen een gelukkige oude dag bezorgen.

Grijs, groen en gelukkig draagt in drie jaar bij aan het vergroenen van 100 zorgcentra, waarmee 10.000 ouderen in contact komen met de natuur. Op die manier kunnen ze zelf de voordelen van de natuur ervaren en hun welzijn verhogen. Ook medewerkers van de zorgcentra hebben er profijt van. Ze zijn bijvoorbeeld meer tevreden en hebben minder stress.

Met een gevarieerde natuurbelevingsactiviteiten en samenwerking met omwonenden, zorgprofessionals, en mantelzorgers komen mensen weer in contact met de natuur en vergroten daarmee hun welzijn.

Meer weten?

Het programma kent veel voorbeelden, partners en mogelijkheden.

De natuur heeft een goede uitwerking op vele aspecten van onze gezondheid. Natuur helpt bij gezond blijven, ademhalen, concentratie, snel herstel en de natuur vermindert stress. Lees er via deze interactieve pagina meer over.

Bij het concept Positieve Gezondheid ligt de nadruk niet op ziekte, maar op de mensen zelf, op hun veerkracht en op wat hun leven betekenisvol maakt. Onze partner ‘Beter in het Groen’ heeft de zes dimensies van het concept gekoppeld aan groen, waardoor de effecten van buiten zijn en de natuur goed zichtbaar worden.

• Lichaamsfuncties: zoals je gezond voelen, bewegen, fitheid.
• Mentaal welbevinden: zoals vrolijk zijn, concentreren, omgaan met verandering, jezelf accepteren.
• Zingeving: zoals zinvol leven, levenslust, blijven leren.
• Kwaliteit van leven: zoals genieten, lekker in je vel zitten, balans.
• Meedoen: zoals sociale contacten, erbij horen, samen leuke dingen doen.
• Dagelijks functioneren: zoals zorgen voor jezelf, kennis van gezondheid, kunnen werken.

Op de Beterinhetgroen-zoeker vind je begeleid aanbod in een groene leefomgeving dat effect kan hebben op alle zes dimensies van positieve gezondheid.

Natuur verbonden met de stad en natuur als onderdeel van de stad, zodat er een gezonde, klimaatbestendige leefomgeving ontstaat. Dat is de Staatsbosbeheer-visie ‘Groene Metropool’.

Gebiedsontwikkelaar AM brengt dit concept samen met Staatsbosbeheer in praktijk met het ontwerp van een nieuwe woonwijk in Krommenie met circa 235 woningen. In deze wijk verbindt een bijzonder water- en groenplan de voordeur van bewoners met zowel het dorp als een aangrenzend Staatsbosbeheer-natuurgebied.

1+1=3

De bundeling van kennis vanuit de twee sectoren heeft letterlijk en figuurlijk een win-winsituatie op geleverd. De wijk is voor Staatsbosbeheer en voor AM een mooie showcase voor duurzame gebiedsinrichting en de kopers komen te wonen in een ruimere, groenere gezondere leefomgeving.

Groene Metropool

Met de Groene Metropool zet Staatsbosbeheer zich in voor een Nederland waar groen vanzelfsprekend deel uitmaakt van de (stedelijke) leefomgeving. Door natuur als deel van de stad te beschouwen en groene ruimtes te verbinden, kan de stad serieus bijdragen aan meer biodiversiteit en meer weerbaar worden voor de gevolgen van klimaatverandering.

Meer weten?

Bekijk de site van Staatsbosbeheer