Op 18 februari 2021 organiseerde Alles is Gezondheid met Dialoog Gemeenschapskracht een webinar over de bouwstenen van een Sociale Basisinfrastructuur in de wijk. De praktijk staat centraal. Cases uit Utrecht en Deventer laten zien hoe wijkbewoners met professionals constructief samenwerken aan gezonde gemeenschappen. Stap voor stap en met aandacht voor (alternatieve) financiering.

Bekijk hier het webinar terug (aanmelden met e-mail)::

Bekijk de slides

Clipjes

• Digitaal platform Utrecht Oost
• Buurtassistenten Utrecht Oost
• Deventer: Wijk voor Elkaar

Meer informatie

• Wijkdebat ‘Hoe gezond is Utrecht Oost’
• Wijkinformatiepunt Utrecht Oost
• BuurtGeluk in Deventer
• Fieldlab GROZ Deventer 
• Bouwstenen inclusieve samenwerking in de wijk

Programma

Het denken vanuit bewoners en een vraaggerichte aanpak zien zien we terug in de praktijkcases in het webinar:

• Utrecht: met Anja van der Aa (Samen030, GezondNL) kijken we naar de aanpak en ervaringen in Utrecht Oost en Kanaleneiland. Daar werken buurtbewoners met eigen communicatiekanalen (krant, tv en digitaal platform) zelf aan hun leefstijl, zijn wijkinformatiepunten opgezet, wordt burenhulp gecoördineerd en hevelt de gemeente gelden over naar de wijk. Ook gaat Anja in op omgaan met de enorme versnippering van zorg & welzijn en het toewerken naar een collectief. Waar te beginnen? Hoe kun je groeien? Hoe financiering binnenhalen? Wat laat je juist niet aan bewoners over?
• Deventer: met Grace Brok (sociaal ondernemer, Wijk voor Elkaar, SV Helios) ontdekken we als je de behoefte van de bewoner centraal stelt en daarbij de juiste omgeving creëert, dat een positieve leefstijlverandering mogelijk is op eigen kracht. (Lifestyle Change). Vanuit de wijkaanpak in Colmschate vertelt Grace over de eigen kracht van inwoners, buurtbanen en burenhulp, het werken met bewonersbudgetten en de rol van sportverenigingen. Tegelijk is het ook belangrijk om een gelijkwaardig samenspel met (zorg) professionals/organisaties te ontwikkelen. Hoe sluit je aan bij bewoners? Welke ambities mag je hebben? Wat betekent zelfsturing? Hoe kom je tot waar buurtgeluk?

Context

Bewoners willen steeds vaker zelf een bijdrage leveren aan gezondheid in hun buurt, dorp of wijk. In veel wijken zijn bewonersinitiatieven, sociaal ondernemers, professionals, gemeenten en zorgverzekeraars al bezig met het organiseren ‘van onderop’, ieder vanuit zijn eigen perspectief. De vraag is hoe we hiervan een samenwerkend geheel maken.

Het in 2020 verschenen (werk)boekje ‘Sociale basisinfrastructuur: voor vitale en gezonde gemeenschappen’ reikt de essentiële bouwstenen aan voor een inclusieve samenwerking. Het is een handreiking om informele bewoners- en gebiedscollectieven op constructieve wijze te verbinden met het formele zorg- en ondersteuningssysteem.

In de publicatie spreekt de praktijk boekdelen. Diverse voorbeelden laten zien hoe burgers en professionals samenwerken om de gezondheid in de buurt te verbeteren. Duidelijk is alvast dat dé oplossing voor een gezonde wijk niet bestaat. Wel zien we overal de verschuiving van professionele zorg naar zorg voor elkaar. Met het vinden van de juiste balans tussen systeemorganisatie en zelfsturing als gemeenschappelijke uitdaging.

De afgelopen 10 jaar is er vanuit Noordelijke Maasvallei gewerkt vanuit en aan Positieve Gezondheid. Het netwerk wil een beweging op gang brengen waarbij alle betrokken partijen en personen in de regio denken én werken vanuit positieve gezondheid. In 2012 is Chantal Walg bij Syntein in de Noordelijke Maasvallei het allereerste netwerk Positieve Gezondheid gestart samen met Machteld Huber en o.a. Hans Peter Jung.

Chantal stond 4,5 jaar aan het roer en schreef toen ook het boek ‘Gezond centraal Opschudding in de gezondheidszorg’, waarin anders denken, vanuit de mens, wordt beschreven in plaats van vanuit het systeem. En waarin Positieve Gezondheid uitgangspunt is bij gezondheid in plaats van ziekte. Het succes van dit gedachtegoed resulteerde in het bedrijf Anders gezond. In september 2020 ontstond het idee dat als we de andere kijk echt verder willen brengen in onze samenleving, we idealiter al aan onze kinderen uitleggen wat de andere kijk op gezondheid is. Het boek ‘Anders op zoek naar gezondheid’ is het resultaat.

Chantal Walg werkt sinds 2012 volledig aan de transformatie in de gezondheidszorg in de vorm van de beweging van ziekte & zorg naar gezondheid & gedrag en uiteindelijk naar mens & maatschappij. Haar droom is dat niet ziektezorg, maar echte gezondheidszorg wordt gerealiseerd. Chantal draagt sinds jaren zowel in beleid, in de praktijk als in het onderwijs bij met inspiratie-, waarden-, werk- en samenwerksessies. Daarvoor gebruikt ze als verbindende factor waarderend interveniëren, oplossingsgericht werken, creatief denken, deep democracy en storytelling als methoden en tools waaronder workshops, challenges en verschillende communicatiemiddelen.

In verschillende rollen is of was zij betrokken bij de volgende initiatieven:

• Noordelijke Maasvallei (netwerk opzetten, voeden, ontwikkelen workshop, folder, poster, website)
• Proscoop (intern en extern procesbegeleider, spreker, trainer, tourleider)
• GGD Gooi & Vechtstreek (sparringpartner, ontwikkelaar, organisatie koplopersbijeenkomsten)
• Medisch Spectrum Meppel (beleidsdagen bij start centrum)
• Respons/de Driesprong Hengelo (inspiratie- en werksessies, wachtkamerideeën)
• Twente Gezond (routekaart)
• Positief Gezond IJsselland (startsessies)
• Wel-Flevoland (leergang Positieve Gezondheid inspiratiesessies)

Voor wie?

Chantal haar ervaring ligt in het begeleiden en trainen van inwoners, studenten, welzijnswerkers, zorgprofessionals, beleidsmakers, managers en bestuurders in de nulde tot en met de derde lijn.

Kennisvoucher aanvragen

Vraag een kennisvoucher aan als je begeleid wil worden in het proces van anders denken en doen en mee wil doen in de beweging vanuit de andere kijk op gezondheid waarbij de mens centraal staat.

Contact

Meer weten over dit voorbeeld? Neem dan contact op met Chantal Walg via Chantal@andersgezond.nu.

Anders Gezond

De helft van de jonge dokters heeft in hun korte carrière al weleens overwogen het doktersvak te verlaten. Werkdruk, arbeidstijden en onaangename zorgcultuur worden genoemd als belangrijkste redenen. Dit blijkt uit een onderzoek onder jonge dokters in Nederland, uitgevoerd door partner van Alles is Gezondheid stichting De Jonge Dokter en onderzoeksbureau Sardes.

Over het onderzoek

Het onderzoek, gericht op werkplezier en werkstress onder jonge dokters, telde bijna 1000 deelnemers. Het merendeel werkt als arts-assistent (ANIOS), de rest is in opleiding tot specialist (AIOS), promovendus of coassistent. Niet eerder deden zoveel ANIOS mee aan soortgelijk onderzoek.

Werkdruk en arbeidstijden

De bevraagde dokters geven aan dat zij regelmatig snel en onder tijdsdruk moeten werken en dat dit soms ten koste gaat van kwaliteit en veiligheid van de zorg. Incidenteel worden veiligheidsvoorschriften zelfs genegeerd om het werk gedaan te krijgen, met name wanneer er weinig zorgpersoneel beschikbaar is. De jonge dokters werken gemiddeld 9 uur per week over. Slechts 20% van hen ontvangt hiervoor financiële compensatie en slechts 10% wordt gecompenseerd in vrije dagen.

Zorgcultuur

Een derde van de jonge dokters ervaart wel eens machtsmisbruik of (seksuele) intimidatie door een collega, bijna de helft ervaart dit wel eens in het patiëntencontact. Daarnaast geeft een meerderheid aan soms door collega’s gevraagd te worden iets doen waar hij of zij zich niet prettig bij voelt. Zo voert een deel van de jonge dokters wel eens een medische handeling uit waar diegene zichzelf nog niet bekwaam in voelt.

Begeleiding en belasting

Hoewel het een groep jonge, relatief onervaren dokters betreft, heeft eenderde van de bevraagde basisartsen geen vaste begeleider in hun huidige baan. Daarnaast ervaren jonge dokters hun werk regelmatig als uitputtend en emotioneel belastend. Zo zocht zeker 1 op de 7 jonge dokters eens psychologische hulpverlening vanwege het werk en/of werkdruk.

Bevlogenheid

Waarom zijn deze dokters (nog) niet gestopt? Respondenten noemen voornamelijk het plezier in het werk en patiëntencontact. Het merendeel van de jonge dokters vindt het werk inspirerend en is enthousiast over hetgeen ze doen. Deze bevlogenheid lijkt beschermend ten opzichte van uitval en uitstroom. Wel vindt 80% dat verandering van de huidige zorgstructuur noodzakelijk is en legt daarbij nadruk op vermindering van werkdruk, prestatiedruk en hiërarchie. Gelukkig zijn deze factoren niet inherent aan het doktersvak zelf, maar veranderbare onderdelen van de huidige zorgcultuur, zo stelt De Jonge Dokter. De organisatie pleit dan ook voor een transformatie van de werkomstandigheden waarin jonge dokters een start maken in het vak. Bewustwording en het bespreekbaar maken van de huidige situatie onder jonge dokters en hun leidinggevenden zijn hiervoor essentiële eerste stappen.

Bekijk hier het onderzoek en kijk voor meer informatie op www.dejongedokter.nl.

In NRC verscheen het artikel ‘Helft jonge artsen denkt weleens over stoppen‘ n.a.v. het onderzoek.

Tijdens de expertmeeting ‘Jongeren en Mentale gezondheid’ op 3 december 2018 bogen jongeren, ervaringsdeskundigen, praktijkprofessionals en wetenschappers zich over één essentieel vraagstuk: ‘Welke vaardigheden hebben jongeren nodig om mentaal gezond op te groeien?’

Aan zes verdiepingstafels deelden de aanwezigen hun inzichten en ervaringen aan de hand van drie thema’s:

• zelfstandig keuzes maken;
• jaagsysteem en prestatiedruk;
• eenzaamheid en depressie

Visueel verslaggever Marieke van der Velden van de Betekenaar vatte de expertmeeting samen. De drie bovengenoemde thema’s werden uitgediept waarbij de overkoepelende boodschap luidde dat we het over een maatschappelijk probleem hebben en dat we leven in een prestatiemaatschappij. De impact van social media is groot; dat geldt voor jong en oud. Meer verbinding, ook tussen jongeren onderling, is belangrijk. Jongeren gaven aan dat een stevige basis essentieel is.

Wil je meedoen of -denken, ideeën inbrengen, een praktijkvoorbeeld delen of een vraag stellen? Neem contact op met Hans Christiaanse,  onze netwerkadviseur opvoeding, onderwijs en één van de betrokken collega’s bij Missie Mentaal.

Lees meer over deze bijeenkomst.

Hoe kan een kind dat veel binnenzit, een gedreven werknemer die louter gericht is op de carrière of de oudere in een verzorgingstehuis profiteren van de positieve werking van de natuur op hun gezondheid? Tijdens de Expertmeeting Samenwerken aan natuur en gezondheid van 13 februari 2020 heeft een groep  professionals uit alle sociale domeinen zich via vijf persona over de kwestie gebogen.

De visual die Hester Kaars van de Betekenaar tijdens de bijeenkomst maakte toont de eerste oogst van het panelgesprek en de interactieve sessies rond de gestreste young professional, het gamende kind, de oudere in een verzorgingstehuis, de bijstandsmoeder en de wethouder.

Wil je meedoen of -denken, ideeën inbrengen, een praktijkvoorbeeld delen of een vraag stellen? Neem contact op met onze netwerkadviseur groen, Annette Postma.

De expertmeeting is georganiseerd door Arts & Leefstijl, Staatsbosbeheer, Nature for Health en Alles is Gezondheid. Lees meer over deze bijeenkomst.

Grijs, Groen & Gelukkig laat zien dat de natuur als zorginterventie werkt en wil hiermee een revolutie ontketenen binnen de ouderenzorg. IVN kan via dit project, met ondersteuning van de Nationale Postcode Loterij, tienduizend ouderen een gelukkige oude dag bezorgen.

Grijs, groen en gelukkig draagt in drie jaar bij aan het vergroenen van 100 zorgcentra, waarmee 10.000 ouderen in contact komen met de natuur. Op die manier kunnen ze zelf de voordelen van de natuur ervaren en hun welzijn verhogen. Ook medewerkers van de zorgcentra hebben er profijt van. Ze zijn bijvoorbeeld meer tevreden en hebben minder stress.

Met een gevarieerde natuurbelevingsactiviteiten en samenwerking met omwonenden, zorgprofessionals, en mantelzorgers komen mensen weer in contact met de natuur en vergroten daarmee hun welzijn.

Meer weten?

Het programma kent veel voorbeelden, partners en mogelijkheden.

Welzijn op Recept is een alternatief voor het ‘traditionele pilletje’ voor mensen met psychosociale klachten. Huisartsen verwijzen mensen met psychosociale klachten door naar een welzijnscoach of schrijven een recept uit voor activiteiten op het gebied van ontmoeting, sport of cultuur. Doel is dat mensen door deze activiteiten zelf actief hun gezondheid en welzijn verhogen.

Om Welzijn op recept beter te integreren in de huisartsenpraktijk is in beeld gebracht wat een goed welzijnsrecept is. De essentiële bestanddelen van het ‘recept’ zijn gebaseerd op een broodje hamburger. Benieuwd? Bekijk de video

Reportage EenVandaag

EenVandaag liep mee met twee voormalig patiënten, die via welzijnsactiviteiten weer meedoen, huisartsen en de grondlegger van Welzijn op recept. Bekijk het succesverhaal: