Terug

Expertisepunt Basisvaardigheden

28 maart 2022

Mensen die moeite hebben met lezen en schrijven missen de vaardigheden om goed om te gaan met informatie over gezondheid, ziekte en zorg. De negatieve gevolgen hiervan op de gezondheid kunnen groot zijn. Daarom helpt Alles is Gezondheid in en rond het netwerk initiatieven op het gebied van taal, gezondheid en basisvaardigheden.

Het Expertisepunt Basisvaardigheden is er voor iedereen die laaggeletterden helpt bij het verbeteren van basisvaardigheden. Het is dé plek waar je kennis kunt vinden en delen. En waar je inspiratie en samenwerking vindt.

Het Expertisepunt Basisvaardigheden is een partnerschap tussen Movisie en Stichting
Lezen en Schrijven. Zij delen kennis en versterken samenwerking tussen gemeenten, organisaties, professionals en vrijwilligers. Ze laten ook extra onderzoek uitvoeren. Zo kunnen lokale en landelijke organisaties hun werk voor laaggeletterden verder professionaliseren. Want alleen samen kunnen we ervoor zorgen dat iedere laaggeletterde kan meedoen in de samenleving.

Het Expertisepunt Basisvaardigheden wordt mogelijk gemaakt door het programma Tel mee met Taal, een initiatief van Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Taal maakt gezonder

Met Stichting Lezen en Schrijven en vele partners vormen we de werkgroep Taal maakt gezonder onder de vlag van Alliantie Gezondheidsvaardigheden.

Terug

Inspiratiesessie: Hoe dan? Taal en Gezondheid

19 maart 2021

Op 23 februari 2021 organiseerde het Kennisplatform Gelderland Geletterd in samenwerking met Alles is Gezondheid de online inspiratiesessie Hoe dan? Taal en Gezondheid.

De belangstelling voor de Hoe dan? Taal en Gezondheid was groot. Meer dan 300 mensen meldden zich aan vanuit gemeenten, bibliotheken, (digi)taalhuizen, zorg- en welzijnsorganisaties, onderwijs, taalaanbieders, provincie Gelderland, het ministerie van VWS en de wereld van bewegen, sport en vitaliteit.

De Hoe dan?-sessies zijn bedoeld om kennis uit te wisselen en inspiratie op te doen. Op deze pagina vind je de belangrijkste informatie uit de Hoe dan? Taal en Gezondheid:

Presentaties sprekers:

Video’s Gelderse voorbeelden:

Meer weten:

Volgende Hoe dan?

Op 8 juni 2021 organiseert het Kennisplatform Gelderland Geletterd de volgende Hoe dan? inspiratiesessie. Dan rondom het thema Taal en Gezin.

Terug

Gezonde leefstijl leerlingen: gewoon beginnen

8 februari 2021

Op 4 februari 2021 organiseerde Alles is Gezondheid met de Beweging Veerkracht en Onderwijs een webinar over het belang van een gezonde leefstijl voor kinderen en hoe basisscholen in de praktijk kunnen werken aan gezondheidsbevordering.

De belangstelling voor de uitzending was groot. Meer dan 800 mensen meldden zich aan vanuit het (basis)onderwijs, jeugdgezondheid (JGZ), zorg, welzijnswerk, kinderopvang, lokale overheid en de wereld van sport, bewegen en groen. Met een gemiddeld rapportcijfer van een 7,6 was ook de kijkerswaardering hoog. 95% geeft aan dat het webinar bruikbaar is in de praktijk en een ruime meerderheid doet nieuwe inzichten op. Ook krijgen we tientallen ideeën en contacten voor de Beweging Veerkracht en Onderwijs. Net als vragen voor een mogelijk vervolgwebinar. Zoals: hoe benader je partners voor financiering, hoe ziet een ketenaanpak er uit, hoe krijg je onwillenden mee, hoe maak je gezond traktatiebeleid leuk, hoe betrek je de kinderopvang het beste, e.d.

Op deze pagina tref je de belangrijkste informatie uit de uitzending op een rij:

Bekijk de slides

Vertoonde clips

Meer weten

Beweging Veerkracht en Onderwijs

Dit webinar vond plaats in de context van #MissieVeerkracht en de Beweging Veerkracht en Onderwijs, met ondersteuning van Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), Institute for Positive Health (iPH) en Federatie voor Gezondheid.

Beweging Veerkracht en Onderwijs bouwt voort op een opinieartikel in Financiële Dagblad (4-7-2020) dat Missie Veerkracht onderschreef. We willen het niet bij woorden laten. Met kleine stappen bouwen we voort aan het grotere doel: onderwijs méér inzetten als bron van veerkracht en gezondheid.

Sprekers

  • Inleiding: Hans Christiaanse (Netwerkadviseur Onderwijs en Jeugd bij Alles is Gezondheid).
  • Praktijkcase: interview met Mariëlle Siebelt (Directeur Basisschool De Regenboog in Enschede). Over hoe je als school klein kan beginnen, hoe je dat regelt en wat dat zo maar kan opleveren (kinderen bewegen uur per dag m.m.v. vakleerkrachten LO en sportstagiairs).
  • Implementatie: Elise Beket (Jeugdarts bij GGD Flevoland) licht toe hoe je het Gezonde School vignet betekenisvol maakt en welke samenwerkingspartners scholen kunnen opzoeken om de gezondheidsambities waar te maken (wie doet wat).
  • Innovatie in de regio: Maartje Willeboordse (docent en onderzoeker Universiteit Maastricht). Gaat in op de opbrengsten van de Gezonde Basisschool van de Toekomst, hoeveel zin het heeft voor scholen om te investeren in gezondheid en hoe het met de kosten staat.

Onderwerpen

Dit webinar geeft feiten en voorbeelden hoe scholen op een laagdrempelige manier aan gezondheid kunnen werken. Vragen die aan bod komen:

  • Wat betekent het in de praktijk om een school gericht op gezondheid te zijn?
  • Wat zijn voor- en nadelen? Waarom zou je hier als school naar streven?
  • Welke tips zijn er voor leerlingen, leraren en bestuurders om door te pakken?
  • Hoe kan de Kindtool Positieve Gezondheid behulpzaam zijn?
  • Hoe krijg je ouders mee in gezondheidsbevordering?
  • Hoe ziet de overige lokale samenwerking eruit (JGZ, gemeente, opvang)?
  • Hoe verhoudt landelijk beleid zich tot regionale initiatieven?

Context

Gezonde schoollunches, lessen over voeding, schoolfruit, gezonde traktaties, meer bewegen, actief buitenspelen: steeds meer (basis)scholen zien het belang in van een gezonde leefstijl van hun leerlingen en willen samen met kinderen en ouders iets doen aan gezondheidsbevordering.

Aan de schoolpoort zien we deze trend duidelijk terug in het groeiend aantal verklaringen, certificaten en vignetten waarin scholen duidelijk maken dat ze gezondheid belangrijk vinden en op allerlei manieren aandacht besteden aan voeding, beweging en leefstijl.

De Gezonde Basisschool van de Toekomst gaat nog een stap verder en vertaalt de aanpak in aanpassingen in roosters, lesstof en afspraken met kinderopvang en gemeenten. En wat blijkt? Gezonde leerlingen zitten -letterlijk en figuurlijk- lekkerder in hun vel en presteren beter (Universiteit Maastricht).

Toch is de weg naar gezonde en vitale leerlingen niet zonder obstakels: de snackbar zit om de hoek, de tablet lonkt, ongezond gedrag is hardnekkig, ouders werken niet altijd mee, leraren ontbreekt het aan tijd, financiering is lastig en sommige gezinnen hebben andere zaken aan hun hoofd (armoede, ziekte, scheiding, etc.).

Beweging Veerkracht en Onderwijs

BVO wil het niet bij woorden laten. Met kleine stappen bouwen we voort aan het grotere doel: onderwijs méér inzetten als bron van veerkracht en gezondheid.

Terug

FNO-Webinar ‘Laaggeletterdheid en gezondheid’

3 februari 2021
Terug

Gezonde taal in de praktijk: lesbrieven gezonde taal beschikbaar maken voor anderstaligen

2 januari 2020

Interview met: Ellen Visser
Senior projectleider bij Taal Doet Meer

De Utrechtse taalorganisatie Taal Doet Meer zorgt er al dertig jaar voor dat anderstalige bewoners van de Domstad kunnen meedoen aan de samenleving. Ruim vijf jaar geleden ontstond vanuit taalgroepen de behoefte om met gezondheidsthema’s aan de slag te gaan. Taal Doet Meer ontwikkelde daarom de lesbrieven Gezonde Taal. De uitdaging is nu om daar zoveel mogelijk anderstaligen hun voordeel mee te laten doen.

‘Hoe maak je een afspraak bij de huisarts?’, ‘Hoe leg je uit waar je pijn hebt?’ Het zijn gezondheidsvragen die anderstaligen vaak hebben. Ellen Visser: “Daarom zijn we in 2014 gestart met Gezonde Taal. Met dit lesmateriaal helpen we taalcursisten bij het verbeteren van taal- en gezondheidsvaardigheden.”

Landelijke uitrol

Om zoveel mogelijk anderstaligen de kans te geven met de lesbrieven te werken, zorgde Taal Doet Meer in samenwerking met onder andere Het Begint met Taal voor een landelijke uitrol. Het materiaal is voor iedereen te bestellen via Van Dale. Tegelijkertijd wilden Utrechtse organisaties als U Centraal, Inaya Zorg en Steunpunt GGZ zelfstandig met de lesbrieven werken. Ellen: “Onze professionals hebben vrijwilligers van die organisaties getraind, zodat ze Gezonde Taal binnen hun eigen taalgroepen kunnen gebruiken.”

Zelforganisaties

Om het gebruik van de lesbrieven nog verder de te vergroten, ging Taal Doet Meer samen met sleutelfiguren, buurtteams en sociaal makelaars op zoek naar groepen anderstaligen die al binnen zelforganisaties bij elkaar komen. Denk bijvoorbeeld aan een vrouwengroep in een buurthuis in Lunetten of een mannengroep in de bibliotheek. Ellen: “We bieden aan dat onze vrijwilligers tien keer bij zo’n groep langskomen om op een laagdrempelige manier over gezondheid in gesprek te gaan. Dat aanbod slaat bijna niemand af, want over gezondheidsonderwerpen wil iedereen wel praten. Vraag je ze daarentegen of ze naar taalles willen, dan blijkt de drempel vaak te hoog. Deze lesbrieven zijn daarom de ideale ingang om met anderstaligen in gesprek te raken. De stap naar taalles blijkt daarna een stuk makkelijker.”

“Vraag je of ze taalles willen, dan blijkt de drempel vaak te hoog. Maar over gezondheidsonderwerpen wil iedereen wel praten”

Goede voorbereiding

Omdat het taalniveau in deze groepen vaak laag is, is het belangrijk dat de vrijwilligers goed zijn voorbereid. Daar steekt Taal Doet Meer veel tijd in. Ellen: “De vrijwilligers volgen een workshop en de projectmedewerker en taalconsulent doen een uitgebreide intake. We bepalen per deelnemer het taalniveau en ondersteunen de vrijwilligers waar mogelijk. Dat is nodig, want sommigen hebben bijna wekelijks vragen over hoe ze het best met een situatie om kunnen gaan. Daarnaast hebben we in deze groepen niet altijd grip op aanwezigheid en participatie. We maken daarom duidelijke afspraken over verwachtingen, richting de deelnemers en de vrijwilligers.”

“Deelnemers bellen nu zelf naar de apotheek om medicijnen te bestellen”

Resultaten

Het resultaat van alle inzet mag er zijn. In 2018 waren er 146 mensen die via Taal Doet Meer meededen aan Gezonde Taal. Via andere organisaties bereikte ze 110 anderstaligen met de lesbrieven. Deelnemers geven aan dat ze meer zelfvertrouwen hebben, meer bewegen en zelf naar de apotheek bellen om medicijnen te bestellen. Daarnaast zetten in 2019 al 32 mensen die vanuit zelforganisaties met taal in contact kwamen, de stap naar taalcoaching van Taal Doet Meer. Ellen: “Een ontwikkeling waar we alleen maar enorm trots op kunnen zijn.”

Wil je meer informatie over de lesbrieven Gezonde Taal? Ga dan naar https://www.taaldoetmeer.nl/wat-doen-we/activiteiten-volwassenen/taal-gezondheid/. Organisaties buiten Utrecht kunnen terecht bij https://www.hetbegintmettaal.nl/gezonde-taal/.

Gezondheid en Geletterdheid

Samen met het netwerk zetten we volop in op aanpak van laaggeletterdheid

Terug

De aanpak Voel je goed! helpt met taal in Nijmegen

Hoe kunnen we laagopgeleide inwoners van Nijmegen die moeite hebben met taal en het verwerken van informatie, helpen bij het vergroten van hun gezondheidsvaardigheden? Die vraag stelden Lisanne Veraart en José Keetelaar zichzelf, als Taalcoördinator Rijk van Nijmegen bij Gemeente Nijmegen & Projectleider laaggeletterdheid & gezondheidsvaardigheden bij GGD Gelderland-Zuid. De aanpak Voel je goed! bood uitkomst. Samenwerkingen met Werkbedrijf Rijk van Nijmegen en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) maakten van het idee een succesvol initiatief.

Voel je goed! is een aanpak waarmee laaggeletterde volwassenen die willen werken aan gezond gewicht hun gezondheid kunnen verbeteren. Deelnemers gaan naar een diëtist voor eet- en beweegadviezen. Daarnaast volgen ze taalgerichte praktijklessen om informatie beter te leren begrijpen. Omdat Lisanne en José wisten dat veel Nijmegenaren daar baat bij zouden hebben, sloegen ze de handen ineen. Lisanne: “We organiseerden een bijeenkomst met belangrijke spelers uit ons netwerk. Iedereen zag de meerwaarde van Voel je goed! in. Helaas verliep het daarna minder snel dan wij wilden.” Dat kwam voornamelijk omdat ze zelf geen contact hadden met de doelgroep, waardoor ze afhankelijk waren van anderen. José: “Ieders agenda zat zo vol, dat ze geen tijd hadden voor nog een project erbij. Daar kwam bij dat we niet de financiële middelen hadden om hen te ondersteunen.” Gelukkig lieten de dames zich daardoor niet uit het veld slaan.

“Het zelfvertrouwen van deelnemers groeit zichtbaar”

Vrijwilligers en deelnemers werven

Bij de HAN wierven ze twee stagiaires Voeding en Diëtiek die de groep konden begeleiden. Het initiatief werd niet door iedereen goed ontvangen. Lisanne: “We kregen reacties als ‘ze missen levenservaring’ en ‘ze hebben geen idee waar de doelgroep doorheen gaat’. Maar wij hadden er zoveel vertrouwen in, dat we door hebben gezet.” De vrijwilligers waren dus een feit. Nu de deelnemers nog. José: “We hadden verwacht dat we via ons netwerk binnen de kortste keren een groep vol zouden hebben, maar dat viel tegen. Een van de redenen daarvoor was het aantal bijeenkomsten. Veel professionals dachten dat twintig lessen veel te veel was.” Gelukkig zijn er altijd meer wegen die naar Rome leiden. Lisanne: “We namen contact op met Werkbedrijf Rijk van Nijmegen, omdat onze doelgroep zich daar ook bevindt. We werden met open armen ontvangen.”

Maatschappelijke betrokkenheid

Voel je goed! was voor het werkbedrijf een invulling van hun maatschappelijke betrokkenheid. Die kans grepen ze met beide handen aan. José: “Ze stelden een ruimte beschikbaar en lieten werknemers de lessen onder werktijd volgen. Binnen de kortste keren ontstond een wachtlijst van mensen die mee wilden doen.” De reacties van deelnemers op de lessen waren ontzettend positief. Lisanne: “Het zelfvertrouwen groeide zichtbaar. Ook maakten ze gezondere keuzes in de kantine en ontstond er sociale verbinding omdat ze in de pauzes samen buiten gingen wandelen.”

“Niemand wilde na twintig lessen stoppen”

Resultaten

Dat de lessen bij de eerste groep werden gegeven door stagiaires Voeding en Diëtiek bleek geen enkel probleem. Sterker nog: ze hadden inhoudelijk meer kennis dan welke vrijwilliger ook. En binnen twee lessen was de band tussen hen en de groep zo goed dat ze ook buiten de bijeenkomsten om contact hadden. En waren twintig lessen te veel? Lisanne: “Absoluut niet. Deelnemers wilden helemaal niet stoppen.”

Gezondheid en Geletterdheid

Samen met het netwerk zetten we volop in op aanpak van laaggeletterdheid.

Terug

Praktijkvoorbeeld: Samen met de JGZ op weg naar een geletterde generatie

Interview met Astrid Roest, Coördinator logopedie bij GGD Zaanstreek Waterland.

Begin 2018 kreeg de GGD Zaanstreek Waterland de vraag of ze mee wilde werken aan de pilot ‘Op weg naar een geletterde generatie’ van het Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheid, Stichting Lezen en Schrijven en Stichting Lezen. Met een lokale bevolking waarvan zo’n zestien procent laaggeletterd is, wist coördinator logopedie Astrid Roest direct dat ze deze kans moesten grijpen.

Binnen de pilot wordt onderzocht hoe vroegsignalering van laaggeletterdheid bij ouders en de aanpak van laaggeletterdheid bij ouders én kinderen ingebed kan worden in de werkwijze van de Jeugdgezondheid (JGZ). Om daar antwoord op te kunnen geven, stelden Astrid en de projectleider een projectteam samen waarin jeugdartsen, jeugdverpleegkundigen, pedagogen, logopedisten en een adviseur gezondheidsbevordering vertegenwoordigd waren. Astrid: “Om verandering te kunnen realiseren is het belangrijk dat je kennis uit het hele systeem benut en een breed draagvlak hebt.”

Ogen openen

De eerste uitdaging was professionals laten inzien dat ook zij laaggeletterden tegenover zich hebben. Astrid: “We ontdekten dat veel professionals ervan uitgaan dat iemand met een mbo-niveau niet laaggeletterd kan zijn. Of ze vergeten dat iemand die geletterd van school komt laaggeletterd kan worden als hij nauwelijks meer leest of schrijft. Daarom boden we de e-learning van Taal voor het Leven aan. Eerst vrijblijvend en later verplicht. Ook maakten we op intranet een map over laaggeletterdheid aan, zodat de benodigde informatie op één plek vindbaar is voor collega’s.” 

Scholing

Daarnaast was laaggeletterdheid onderdeel van vijf scholingen voor JGZ-professionals. De laatste sessie was een bijeenkomst met taalambassadeurs. Astrid: “Het persoonlijke verhaal van deze mensen maakte enorm veel indruk. Achteraf gezien hadden we hen er veel eerder in het traject bij moeten betrekken. Hun eerlijkheid opende bij iedereen de ogen: hier moeten we wat mee.”

“Veel professionals gaan ervan uit dat iemand met een mbo-niveau niet laaggeletterd kan zijn”

Tools

Door het taboe dat op laaggeletterdheid rust, vonden JGZ-professionals het wel lastig om het onderwerp tijdens gesprekken aan te kaarten. Om hen daarbij te ondersteunen, ontwikkelde het projectteam verschillende tools. Astrid: “We produceerden met input van ABC-taalambassadeurs het filmpje ‘Leer lezen en schrijven voor een mooie toekomst’ dat nu in veel JGZ-wachtkamers wordt vertoond. En we maakten een bureaulegger met aan de ene kant een ‘spiekbrief’ met vragen die de professional kan stellen en aan de andere kant een ‘praatpapier’ om met de ouder in gesprek te gaan.” Om te voorkomen dat laaggeletterde vaders en moeders hun verhaal meerdere keren moeten vertellen, werd een werkinstructie opgesteld waarmee in iemands digitale dossier kan worden vastgelegd of hij laaggeletterd is en op welke wijze hij voorlichting wil ontvangen.

“We hadden de taalambassadeurs veel eerder bij het traject moeten betrekken”

Resultaten

De activiteiten leveren zichtbaar resultaat op. “Door alle aandacht rondom laaggeletterdheid heeft de website van de GGD nu een voorleesfunctie, gaan we al onze schriftelijke communicatie aanpassen aan laaggeletterden en maken we meer gebruik van filmpjes van Stichting Opvoeden.nl, die ook heel geschikt zijn voor ouders die moeite hebben met lezen en schrijven. Ook hebben we afspraken met Taalhuizen gemaakt over hoe we vaders en moeders het beste kunnen doorverwijzen.” Astrid en haar team rest nog één uitdaging: alle ontwikkelingen borgen in de JGZ. “Aan onze passie voor het onderwerp en de doelgroep zal het niet liggen.”

Gezondheid en Geletterdheid

Samen met het netwerk zetten we volop in op aanpak van laaggeletterdheid

Terug

Gezondheidsverschillen verkleinen door samenwerking

23 december 2019

Stichting Lezen & Schrijven had een interview met Keete Voerman, projectleider Tiel aan de Gezonde Zijde.

In de wijken Tiel-West en Tiel-Oost zijn de gezondheidsverschillen tussen de inwoners groot. Dat komt onder andere omdat veel mensen – waaronder laaggeletterden – niet worden bereikt met bestaande (gezondheids)initiatieven. Het project Tiel aan de Gezonde Zijde bracht daar verandering in. De succesformule? Samenwerken met ambassadeurs uit de doelgroep.

In 2016 startten de GGD Gelderland-Zuid, de gemeente Tiel, het ROC Rivor en Mozaïek/Dynamiek het project Tiel aan de Gezonde Zijde. Maar vóórdat je met gezondheid aan de slag kunt, zijn er andere factoren belangrijk. Een daarvan is taal. Keete Voerman: “Als iemand geen Nederlands begrijpt, is het bijna onmogelijk om hem of haar informatie over gezondheid bij te brengen.”

Ambassadeurs uit de doelgroep

De focus van het project lag daarom in eerste instantie op het maken van verbinding tussen (taal)instanties en de doelgroep. Om dat te bewerkstelligen, zocht Tiel aan de Gezonde Zijde de samenwerking met ambassadeurs uit de doelgroep. Door contacten van Mozaïek/Dynamiek hielpen tien Nederlandse en buitenlandse vrouwen Keete vrijwillig bij het bereiken van zoveel mogelijk deelnemers. Keete: “Deze vrouwen hebben een enorm netwerk. Ze kennen iedereen in de wijk en appen voortdurend met elkaar.” Het bleek een gouden zet. “Als ik een taalles organiseerde, zorgden de ambassadeurs ervoor dat er mensen uit de doelgroep aanschoven. De drempel om mee te doen was voor hen zoveel kleiner nu iemand die ze al kenden en vertrouwden hen letterlijk bij de hand nam.”

“Als iemand geen Nederlands begrijpt, is het bijna onmogelijk om hem of haar informatie over gezondheid bij te brengen”

Ingewikkeld onderwerp

De inzet van de ambassadeurs betekende niet dat de professionals niets meer hoefden te doen. “Bij de start van het project hadden we nog de illusie dat ambassadeurs een soort gezondheidsexperts zouden worden. Dat is niet haalbaar, simpelweg omdat gezondheid een veel te ingewikkeld onderwerp is. Daar komt bij dat ambassadeurs aandacht, zorg en begeleiding nodig hebben. Ze kunnen niet zonder een vertrouwenspersoon bij wie ze altijd terechtkunnen met vragen, voor een luisterend oor en met praktische uitdagingen.”

“De ambassadeurs zijn het hart van het project”

Eigen talent

Wat ook niet vergeten mag worden, is dat ambassadeurs vaak veel hebben meegemaakt. Ze hebben zelf gezondheidsproblemen gehad of verkeerden voorheen financieel in zwaar weer. “Het is daarom belangrijk dat je deze prachtvrouwen aanspreekt op hun talent. De ene is een gastvrouw pur sang en laat iedereen zich welkom voelen, de andere heeft veel begrip voor andermans situatie en de derde denkt liever kritisch mee op het niveau van de wijk. Voor het project is het allemaal even waardevol.”

Resultaten

De aanpak van Tiel aan de Gezonde Zijde wierp zijn vruchten af. Tussen 2016 en 2019 volgden negentig deelnemers het traject Gezonde Taal en stroomden dertig ambassadeurs en taalcursisten door naar vervolgprojecten of betaald werk. Een geweldige opbrengst die grotendeels is te danken aan de taalambassadeurs en het met elkaar in contact brengen van formele en informele netwerken. Keete: “Ik noem de ambassadeurs niet voor niets het ‘hart van het project’.”

Taal is niet het enige onderdeel waar Tiel aan de Gezonde Zijde zich op heeft gefocust. Er is ook met kinderen gekookt, er zijn workshops over opvoeden gegeven, er zijn rondkomdagen georganiseerd en er zijn beweeglessen gegeven. Kijk voor meer informatie op https://www.fnozorgvoorkansen.nl/project/tiel-aan-de-ge-zon-de-zijde/

Gezondheid en Geletterdheid

Welke gevolgen heeft het als mensen moeite hebben met lezen en/of schrijven?

Terug

Gezond Gesprek met Jean Christophe Boele- van Hensbroek: samen dromen realiseren

2 oktober 2019

Karen van Ruiten ontmoette Jean Christophe Boele- van Hensbroek, eigenaar van en uitgever bij Lemniscaat. De uitgeverij waarvan de Lemniscaat symbool staat voor de balans tussen verbeelding en realiteit – tussen droom en werkelijkheid. In hun ‘gezonde gesprek’ dat plaatsvond vlak voor de kinderboekenweek (2 t/m 13 oktober) gaat het dan ook over verbeelding, dromen en het realiseren van projecten die de werkelijkheid verrijken.

‘Naast dat jullie bijzondere boeken uitgeven, stimuleren jullie lezen door zoveel mogelijk kinderen aan prachtige boeken te helpen. Waarom is dat lezen zo belangrijk en wat is de relatie ervan met gezondheid?’

Boeken, verhalen, zingen en voorgelezen worden zijn goed voor je ontwikkeling, je zelfvertrouwen. Ze vergroten je kansen in de maatschappij maar er gebeurt veel meer. Lezen prikkelt de fantasie, het leert je jezelf in een ander te verplaatsen en het verbreedt je horizon.
Lezen is in mijn ogen goed voor je gezondheid in de breedste zin van het woord.

‘Je hebt een aantal zeer succesvolle projecten opgezet met partners, vertel daar eens iets over?’

‘Het project Geef een (prenten)boek cadeau, waarbij iedereen een jeugdboek of prentenboek cadeau kan doen voor slechts 2,50, begon als boekhandelsinitiatief. Het wordt inmiddels gesteund door een groot aantal landelijke organisaties, waardoor het zichzelf volledig kan bedruipen en we vol kunnen gaan voor het gemeenschappelijke doel: zorgen dat alle kinderen thuis opgroeien tussen de mooiste boeken die in Nederland zijn uitgegeven. Alle boekhandels doen mee en steeds meer organisaties uit de kinderopvang geven al hun kinderen een boek cadeau. We ontvangen veel positieve reacties, van zowel boekverkopers en van particulieren als uit het onderwijs. We zijn nu bezig met de keuze voor de boeken die we in de nieuwe actie in het voorjaar van 2020 bekend maken.

Begin dit jaar zijn we het project Welkom gestart in samenwerking met onder meer met WIJ Special Media, Ouders van Nu het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ), innovatie- en kenniscentrum voor de jeugdgezondheidszorg en consultatiebureaus. Alle kersverse ouders in Nederland kunnen tot drie maanden na de geboorte van hun kindje gratis Slaap kindje slaap ophalen als welkomstcadeau van hun boekhandel. Een prachtig prentenboek met de bekende kinderliedjes. Het project loopt goed, inmiddels doen meer dan 240 boekhandels mee, maar wij dromen ervan dat ieder kind dat in Nederland geboren wordt zijn leven begint met een mooi boek, waaruit zijn ouders zingen.

‘Wat staat er nog meer op stapel?’

‘Om de uitdaging van meer kanten aan te vliegen, zijn we in samenspraak met een aantal kinderboekwinkels en andere partijen bezig een website te ontwikkelen die ouders informeert over met de mooiste en meest geschikte boeken die er zijn voor hun kinderen. Een platform om iedereen te helpen in de veelheid van boeken de juiste keuze te maken voor hun kind. Ook werken we met in gedachten de leus: It takes a village to raise a child aan het project dat we voorlopig Book parents (boekenouders) hebben genoemd. Voor elkaar zorgen betekent dat niet alleen de school en/of ouders kinderen iets meegeven, maar dat we daar allemaal een rol in hebben. Stel je voor dat je een kind of meerdere kinderen onder je hoede neemt en ervoor gaat zorgen dat dat kind, of die kinderen opgroeien tussen de mooiste boeken die er zijn. Dat ze voorgelezen worden, dat ze een jeugd krijgen vol verhalen en fantasie. Dat kun je doen als oom, tante, grootvader of grootmoeder, maar net zo goed als vriend of vriendin. Daar word je toch helemaal vrolijk van?’

‘Door jullie activiteiten lopen verbinding en samenwerking als rode draad. Wat is hier de toegevoegde waarde van?’

‘Ik geloof dat je alleen door met elkaar samen te werken en ieder zijn deel te doen kunt zorgen dat de hele volgende generatie opgroeit tussen de mooiste boeken. Ik zat al 30 jaar in het boekenvak, maar mede dankzij de inbreng van Hans Christiaanse (van Alles is Gezondheid) heb ik een wereld van enthousiaste mensen leren kennen buiten het boekenvak. Ik realiseerde mij ineens dat wij in de boekenbranche veel meer vrienden hebben dan we denken. We realiseren ons dat gezondheid en geletterdheid samenhangen en dat we kunnen bijdragen aan elkaars projecten. Dat levert onverwachte in initiatieven op. Neem nou de gemeente Rotterdam die de directeuren van organisaties uit de kinderopvang oproept om al hun kinderen eenmaal per jaar een prachtig prentenboek cadeau te doen. Dat is toch geweldig?’

‘Als we het hebben over dromen, waar kunnen wij jullie als Alles is Gezondheid-netwerk mee helpen?’
Om onze missie te halen: alle kinderen in Nederland en Vlaanderen te laten opgroeien tussen de mooiste kinderboeken, zou het fantastisch zijn als alle peuterscholen en eerste groepen basisscholen meedoen aan Geef een prentenboek cadeau. De kosten hiervan zijn 2,50 per kind. We hebben om dat te bereiken samenwerking nodig met bijvoorbeeld de PO-raad, besturen, schooldirecteuren, vakverenigingen, gemeenten. Dus ken je een bestuurslid of iemand anders die ons hierin een stap verder kan helpen? Neem dan contact op met Patty de Block info@geefeenboekcadeau.nl.

Tot slot, wat is momenteel jouw Top 3 aan inspirerende Lemniscaatboeken en waarom?

1. Het geheime dagboek van een ontdekkingsreiziger
Doelgroep: jeugd en ouders
Je kunt samen de fantasie de loop laten. Niets is mooier dan dat. Je verplaatst je met elkaar in andere werelden. Je verwondert je. Stel je voor dat…

2. Spuitende slagaders en overstromende oceanen
In samenwerking met het Rode Kruis is maakte Hesse Goossens deze hilarische handleiding bij grote en kleine rampen voor iedereen van negen jaar en ouder. Met én grappige en griezelige weetjes over alle mogelijke catastrofes en prachtige illustraties van Linde Faas. Gedeelte van de opbrengsten gaan naar het Rode Kruis.

3. Niet roken, maar koken
Tot slot een inspirerende tip voor in de keuken. Het Kookboek Niet roken, maar koken van de longartsen Pauline Dekker en Wanda de Kanter, de vijfde zomergast dit seizoen bij de VPRO. Het is boek vol recepten voor mensen die alles kunnen behalve koken. De opbrengsten hiervan gaan naar de Stichting Rookpreventie Jeugd, die strijdt tegen de tabaksmaffia en voor een rookvrije jeugd. >> Luister de podcast van de uitzending van Zomergasten met Longarts Wanda de Kanter die strijd voor een rookvrije jeugd.

Alliantie Gezondheid en geletterdheid

Samen met het netwerk zetten we volop in op aanpak van laaggeletterdheid


Kennislab

In ons netwerk gebeurt meer op het gebied van taal en gezondheid. Meer weten?

Terug

De Juiste Zorg op de Juiste Plek stelt het dagelijks functioneren van mensen centraal

27 augustus 2019

Zorg voorkomen, verplaatsen en vervangen. Dat is de essentie van het ZonMw-programma ‘Juiste Zorg Op de Juiste Plek’ (JZOJP). Samen de zorg echt veranderen en onnodig dure of overbodige zorg voorkomen of verplaatsen. Naar dichter bij mensen thuis, in hun eigen vertrouwde leefomgeving. Zorg vervangen door nieuwe en andere vormen van zorg, zoals e-health, domotica, of sociaal en maatschappelijk werk.

JZOJP is een onderdeel van het VWS-programma De Juiste Zorg op de Juiste Plek. Dit staat ook (uitgebreider) beschreven in het rapport van de Taskforce De juiste zorg op de juiste plek.

Doelgroep

Het programma richt zich op regionale samenwerkingsverbanden van zorgprofessionals en -organisaties die mensen goed op elkaar afgestemde zorg, ondersteuning en welzijn bieden.

Kijk hier voor de infographic en de brochure. 

De Juiste Zorg op de Juiste Plek

Zorg voorkomen, verplaatsen en vervangen is de essentie van het programma De Juiste Zorg op de Juiste Plek.