Artsen schrijven steeds vaker voeding en leefstijl in plaats van pillen voor aan patiënten met diabetes type 2. Dat staat in de handleiding die de Vereniging Arts en Leefstijl en het Langerhans Instituut hebben opgesteld voor huisartsen om medicatie af te bouwen bij diabetes type-2-patiënten. Met een dieet en goede leefstijl kunnen deze patiënten in veel gevallen stoppen met hun medicijnen.

Het eerste exemplaar van de handleiding is op 24 september 2018 aangeboden aan de Kamerleden Corine Ellemeet (Groen Links) en Arno Rutte (VVD) tijdens een debat over de toekomst van de zorg georganiseerd door zorgverzekeraar VGZ. VGZ start de komende tijd een reeks initiatieven om onnodig medicijngebruik tegen te gaan.

Dit is de eerste handleiding in Europa voor huisartsen en andere zorgaanbieders die er op gericht is om de medicatie van patiënten met diabetes 2 op een verantwoorde wijze af te bouwen. Aan deze handleiding zijn nascholingen gekoppeld, waarbij artsen op basis van de handleiding wordt geleerd om patiënten te begeleiden bij het verantwoord afbouwen van hun medicatie. Arts en Leefstijl informeert huisartsen over de rol van voeding en leefstijl bij gezondheid en ziekte en verzorgt deze scholingen.

Sociaal maakt gezond en andersom. Medici en sociaal werkers weten dat, maar hoe vinden én versterken ze elkaar in hun dagelijkse werk? In de nazomer van 2018 bogen pioniers, wetenschappers en ondernemers uit het medische en sociale domein zich over deze vraag tijdens het Congrestival Sociaal & Gezond. 

Het Congrestival is een kruising tussen een inhoudelijk congres en een vrolijk en verbindend festival, waar de verbinding werd gezocht tussen de gezondheidszorg en het sociaal werk door middel van spraakmakende initiatieven en praktijken. Tijdens mini-colleges, workshops en hacketons werd met elkaar nagedacht over de vraag: Hoe creëren we een sterke basis in onze buurten voor een vitale samenwerking tussen sociaal en gezond?

Touwtje uit de brievenbus

Onder andere kinderboekenschrijver en oud-politicus Jan Terlouw gaf tijdens het Congrestival een mini-college. Hij sprak over de kracht van elk verhaal en deelde wat zijn recente uitspraak over het touwtje uit de brievenbus duidelijk had gemaakt: de problemen waar wij als samenleving voor staan lossen wij niet op als wij elkaar niet meer gaan vertrouwen. Terlouw legde het verband tussen het geven van vertrouwen, en het geven van vrijheid en verantwoordelijkheid. Het dragen van verantwoordelijkheid en het hebben van plichten zorgen ervoor dat iemand erbij hoort, onderdeel is van de gemeenschap. Dit sociale contact maakt weer dat iemand ook gezonder is. ‘Ik ben er van overtuigd dat mensen gezonder zijn, gelukkiger zijn, een beter mens zijn, als je dingen samen doet.’

Hacketons

In de middag waren er twee hacketons, waarin deelnemers zich bogen over ‘de wicked problems’ of te wel over ‘taaie kwesties’. De wil om elkaar te helpen bleek ontzettend hoog. Benieuwd naar het verslag hierover? Maak een profiel aan op www.1sociaaldomein.nl en kijk op de tijdlijn (‘draag bij’). Platform 1Sociaaldomein is er voor iedereen die professioneel betrokken is bij het sociaal domein: uitvoerende professionals, teamleiders, gemeenteambtenaren, adviseurs en onderzoekers. Via dit platform kunnen professionals elkaar vinden en gebruik maken van elkaars expertise.

Verslag Congrestival

Bekijk het volledige verslag en een foto-impressie van het Congrestival op de website van Movisie.

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) adviseert het kabinet om het beleid op het gebied van gezondheid meer toe te spitsen op degenen met de grootste gezondheidsachterstand, zoals mensen met een lage sociaaleconomische status. Ook moet er meer aandacht zijn voor de gezondheid van kinderen.

Met name lageropgeleiden leven minder lang en ongezonder dan mensen die hoger opgeleid zijn en daardoor vaak meer geld hebben. Deze kloof neemt met de jaren toe.

Het rapport van WRR noemt drie belangrijke oorzaken voor ziektes onder deze doelgroep: roken, overgewicht, problematisch alcoholgebruik en een ongezond eet- en beweegpatroon. Ook wordt de verkenning van psychische gezondheid als nieuwe en urgente prioriteit gesteld.

Advies WRR

Het WRR stelt voor om door te gaan met de maatregelen van de afgelopen jaren op het gebied van roken: het aantal rokers moet blijven dalen door de accijnzen te verhogen. Ook adviseert het rapport het prijsmechanisme te onderzoeken voor het ontmoedigen van de consumptie van te veel vet, zout en suiker.

Eén op de tien kinderen in Nederland leeft in armoede, maar 71 procent van de leerkrachten vindt het moeilijk om armoede te signaleren. Ruim de helft schat de omvang van armoede onder kinderen onjuist in, of heeft geen idee. Op de landelijke expertmeeting Kinderarmoede van 24 mei 2018 in Groningen bogen experts en professionals op het gebied van welzijn, onderwijs, kinderopvang zich samen met beleidsmakers en ervaringsdeskundigen over de vraag wat er moet gebeuren om kinderarmoede op de agenda van het onderwijs te krijgen.

Ook Hans Christiaanse, accounthouder Opvoeden en Onderwijs van Alles is gezondheid…, was aanwezig bij de expertmeeting Kinderarmoede. Helma Erkelens van De Schrijfprofs schreef een verslag:

“Het gaat om kinderen én hun ouders”

“Kinderarmoede kan niet los gezien worden van gezondheid”, stelde Hans Christiaanse. Hij schetste in grote lijnen het langdurige effect van kinderarmoede op iemands leven, zoals ervaringsdeskundigen dat zelf aangeven: honger naar liefde en eten, gemiste kansen, een gevoel van minderwaardigheid.

Wie in armoede opgroeit, geeft ‘armoedegevoel’ en ‘armoedegedrag’ door aan de volgende generatie. “Bijvoorbeeld leugentjes bedenken, zoals zeggen dat je geen zin hebt in de sportdag omdat je geen sportkleding hebt.” Veel volwassenen in armoede maken zich zorgen dat ze dezelfde fouten maken als hun ouders. Ze hebben in hun jeugd een gebrek aan liefde ervaren, niet altijd een veilig thuis gehad, in een continue spanning geleefd, en geven dat aan hun kinderen door. “Had ik maar een keer op vakantie gekund, even uit de knellende situatie thuis”, citeerde Christiaanse een ervaringsdeskundige. En: “Wat zou het fijn zijn als je eens kon praten met iemand die het begrijpt, die in zo’n situatie heeft gezeten.”

Een aantal gemeenten stelt aan kinderen in armoede een budget beschikbaar dat ze kunnen besteden bij een gemeentelijke webshop. Zo kunnen ze lid zijn van een sportclub of muziekles, of bijvoorbeeld leermiddelen aanschaffen. “Het is de vraag of ouders daar niet jaloers van worden, dat hun kind driehonderd euro te besteden heeft terwijl zij zelf iedere dag moeten zien hoe zij de eindjes aan elkaar moeten knopen.” Zijn conclusie: als je de kinderen wilt helpen, moet je ook de ouders helpen.”

Klik op de afbeelding om de visual van de expertmeeting Kinderarmoede te vergroten.

Opsteker voor alle buurtinitiatieven, -collectieven, wijk- of dorpscoöperaties en andere vormen van gemeenschapskracht: de noodzaak is er, dat wordt erkend! Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, is blij met deze sterke beweging. ‘Hier moet je wel enthousiast van worden’, zei hij afgelopen donderdag tijdens de 1e NATIONALE DIALOOG Gemeenschapskracht in Stadion Galgenwaard te Utrecht.

De Jonge prees de creativiteit en originaliteit van bewonersinitiatieven. De beweging is niet meer te stoppen en de zorg wordt er beter van door het eigenaarschap dat erbij hoort, aldus de minister. De Jonge wil af van ’top-down’ mechanismen – vanuit de overheid regels opleggen – maar andersom: meer aansluiten op de behoeften, die per wijk verschillend zijn. Kernvraag is of de zorg werkt op de vierkante meter van de wijk. Is er nog sprake van een samenleving in de wijk?

Dankbaar nam de minister het Actieprogramma Zorgzame Gemeenschappen van NL Zorgt Voor Elkaar in ontvangst, waarin een inventarisatie is gemaakt van de behoeften, knelpunten en successen overal in het land: Hoe kan het makkelijker? Ongeacht de diensten die het bewonersinitiatief aanbiedt, ervaart 50% tot 60% van de bewonersinitiatieven minimaal één groot tot zeer groot knelpunt ten aanzien van wet- en regelgeving, financiën, samenwerking met de gemeente of met aanbieders van zorg en ondersteuning. De grootste uitdaging: zie de waarde van burgerinitiatieven en beschouw deze nieuwe organisaties als volwaardige partners. De minister heeft toegezegd met het actieprogramma aan de slag te gaan, samen met bewonersinitiatieven en gemeenten.

De 1e NATIONALE DIALOOG Gemeenschapskracht was een initiatief van NL Zorgt Voor Elkaar (NLZVE), GezondNL, Omzien naar elkaar, EBU, SamenBeter, Bettery Institute en veel andere partners.  De dialoog wordt in 2019 herhaald om de beweging nog zichtbaarder te maken.