Theme: Beweging
Gezondere leefstijl deelnemers Voel je Goed!
Vergeleken met hoogopgeleiden leven laagopgeleiden ruim zes jaar korter en bijna negentien jaar in minder goed ervaren gezondheid. Bepalend voor deze verschillen zijn gezondheidsvaardigheden: het kunnen vinden, begrijpen, beoordelen en toepassen van informatie bij het nemen van beslissingen die met je gezondheid te maken hebben.
Gecombineerde aanpak
Voel je goed! is een doelgerichte aanpak van 20 weken om de gezondheid en leefstijl van laaggeletterde volwassenen met overgewicht te verbeteren door eet- en beweegadviezen te combineren met groepslessen gezondheidsvaardigheden.
Deelnemers aan het woord
Alles is Gezondheid sprak drie deelnemers die met Voel je goed! aan de slag zijn gegaan. Mala, Harry en Christel vertellen hoe ze ‘anders leven’ om gezonder te worden en blijven.
Mala: “Als je je goed voelt en minder weegt heb je meer zin om van alles te doen.”
Goede resultaten
De aanpak heeft inmiddels de eerste successen geboekt. De belangrijkste onderzoeksresultaten zijn dat de deelnemers:
- gemiddeld 2,8 kg zijn afgevallen;
- in Body Mass Index (gemiddeld verschil 1,1 kg/m2) zijn gedaald;
- een smallere tailleomvang (gemiddeld -3,6 cm) hebben;
- een verbeterde algemene gezondheid ervaren;
- meer fruit eten;
- verbeterde gezondheidsvaardigheden ervaren;
- ervaren dat ze beter kunnen opschrijven wat ze bedoelen.
Actief herstel voor, tijdens en na een knieoperatie
Door integrale samenwerking in Ede, tussen het ziekenhuis, eerstelijns hulpverleners en een netwerk van professionals in de wijk, kunnen mensen die een orthopedische ondergaan in Ziekenhuis de Gelderse Vallei sneller herstellen.
We volgende Jan Klein, die voor zijn operatie zijn conditie verbeterde en spieren versterkte met een fysiotherapeut uit zijn buurt, na de operatie snel weer op de been was en weer thuis verder kon trainen met zijn fysiotherapeut. Het resultaat een minder lange ziekenhuisopname en beter en sneller herstel.
Betrokken bij de aanloop naar Actief Herstel zijn naast Ziekenhuis de Gelderse Vallei onder meer de Alliantie Voeding, Gemeente Ede, Wageningen Universiteit & Research en vanuit Alles is Gezondheid Ferry Koper.
Over Actief Herstel
Orthopeden van Ziekenhuis Gelderse Vallei ontwikkelden samen met fysiotherapeuten ‘Actief Herstel’.
Praktijkvoorbeeld: aandacht voor voeding en beweging in ziekenhuis
De medisch specialisten in Ziekenhuis Gelderse Vallei onderschrijven het belang van meer aandacht voor voeding en bewegen voor een optimaal behandelresultaat. Al tien jaar werkt het ziekenhuis met Wageningen University & Research aan onderzoek en toepassing van voedingskennis in de transmurale zorg. In de nieuwe projecten is naast voeding en bewegen ook meer aandacht voor de rol van de familie en de naaste omgeving.
Hoe goed en snel iemand herstelt van een operatie, is afhankelijk van factoren die per persoon variëren. Om te zorgen dat patiënten in een optimale conditie de operatie ingaan en na de ingreep zo snel en goed mogelijk in hun eigen omgeving weer kunnen functioneren, houdt onze partner Ziekenhuis Gelderse Vallei rekening met factoren als voeding, beweging en sociale omgeving.
Menrike Menkveld-Beukers: “Er is grote belangstelling voor voeding in de medische zorg.”
Invloed omgeving
Menrike Menkveld-Beukers, manager Alliantie Voeding in de Zorg: “Het gaat echt om zorg op maat. Per patiënt stimuleren we de juiste fysieke activiteiten en goede voedingskeuzes. Mensen die risico lopen op vertraagd herstel geven we voor de operatie een training die aansluit op hun wensen en mogelijkheden. Maar ook ná de operatie zorgen we voor een intensievere samenwerking met organisaties in de wijk, zoals de thuiszorg en fysiotherapeuten en diëtisten. Vooral voor kwetsbare ouderen is dit van belang.”
At Your Request
Een voorbeeld van zorg op maat is de maaltijdservice At Your Request in Ziekenhuis Gelderse Vallei. Patiënten bepalen zelf hoeveel ze eten, wat ze eten, met wie en op welk moment van de dag ze dat doen. De service stimuleert patiënten om gevarieerder, gezonder en lekkerder te eten. De effecten van de maaltijdservice zijn door Wageningen University & Research onderzocht. Patiënten blijken zich met de nieuwe maaltijdservice tevredener te voelen dan voorheen, hun voedingsinname blijft op peil én biedt mogelijkheden voor persoonlijke ondersteuning. Met de introductie van de maaltijdservice is ook de hoeveelheid afval fors verminderd.
Actieve samenwerking
De vernieuwende, persoonlijke aanpak vereist wel intensieve samenwerking en een lange adem. “Tien jaar geleden werd het onderwerp kritisch gevolgd, nu is er grote belangstelling voor voeding in de medische zorg. De keuzes van het ziekenhuis hebben effect in de hele regio,” vertelt Menkveld-Beukers.
Een actieve samenwerking tussen het ziekenhuis, gemeenten en andere maatschappelijke organisaties is nodig om gezondheidswinst te behalen. De Alliantie Voeding in de Zorg zorgt voor verbinding met en kennisdeling tussen de betrokken partijen. Samen met de alliantie en Alles is Gezondheid wordt in de regio FoodValley gewerkt aan het verbeteren van de gezondheid van inwoners door goede voeding en beweging.
Ellen Oosting: “Mensen die vroeger voor een operatie vijf dagen in het ziekenhuis lagen, kunnen nu na twee dagen alweer naar huis.”
Positief resultaat
Inmiddels blijkt ook echt dat de gezondheid van patiënten is verbeterd door de focus op voeding en beweging in de zorg. Ellen Oosting, fysiotherapeut Gelderse Vallei: “We zien dat mensen die vroeger voor een bepaalde operatie vijf dagen in het ziekenhuis lagen nu gemiddeld na twee dagen alweer naar huis kunnen. Dus voor deelnemers aan Actief herstel geldt: Better in better out.”
Het zorgpad Actief Herstel wordt doorontwikkeld met de Gemeente Ede, eerstelijnsorganisaties en de patiënt, zodat ook na terugkeer van een operatie in de thuissituatie een nog betere samenwerking ontstaat tussen het ziekenhuis, de thuiszorg en eerstelijns zorgprofessionals en er meer aandacht komt voor voeding in het Actief Herstel-traject.
Meer weten
Bekijk de website van Alliantie Voeding in de Zorg of neem contact op met info@alliantievoeding.nl.
Alliantie Voeding in de Zorg
Lees meer op de website van Alliantie Voeding in de Zorg
Infographic
De flyer For better health geeft in overzichtelijke infographics weer met wie Alliantie Voeding in de Zorg samenwerkt, wat zij doen en waaróm zij streven naar optimale voedingszorg.
Tips voor na de operatie
Patiënten genezen sneller door gezond eten en voldoende beweging. Daarom heeft Ziekenhuis Gelderse Vallei praktische tips opgesteld over voeding en bewegen voor en na een operatie.
Best practice
Het visiedocument van de Gelderse Vallei is een best practice voor de Federatie Medisch Specialisten. Het ziekenhuis heeft 7 actielijnen met ambities voor 2020 opgesteld.
De vitaliserende kracht van werk, groen en bewegen in de praktijk
‘Ik merk dat ik nu ook in mijn vrije tijd bewust om me heen kijk. Ik sta zelfs stil. Mijn hoofd staat nooit stil. Als je bewust op je omgeving let stopt je hoofd ook even. En dat is goed.’ Zo klonk een van de positieve reacties op de Vitaal in het Groen-activiteit, waar een groep werknemers van de Gemeente Hollands Kroon dit jaar aan deelnam. De combinatie van beweging en groen heeft een positief effect op de vitaliteit en duurzame inzetbaarheid van werknemers. Vitaal in het Groen zet hierop in.
Bij Gemeente Hollands Kroon wordt veel aandacht besteed aan de vitaliteit en gezondheid van de circa 350 werknemers. Via de Hollands Kroon Academie kunnen alle werknemers trainingen volgen gericht op het verbeteren van hun persoonlijke ontwikkeling en fysieke en mentale gezondheid. Er ligt er altijd vers fruit, er is gestart met een Gezondheidsweek en de werknemers konden dit jaar voor het eerst deelnemen aan de wandelactiviteit van Vitaal in het Groen.
Eigen verantwoordelijkheid
Freek Bekker, mobiliteit en re-integratie: ‘We werken met zelfsturende teams. Dat betekent dat de verantwoordelijkheid op gebied van werktijden en werkdruk ligt bij de teams zelf en de werknemer als individu. De pilot Vitaal in het Groen paste goed in ons leeraanbod op gebied van vitaliteit en viel samen met onze eerste gezondheidsweek. We hadden 20 aanmeldingen en gingen steeds met een groep van circa acht mensen naar buiten met een wandelcoach. De reacties van de deelnemers waren zeer positief. Zelf heb ik ook meegedaan. Wow, wat was dat een cadeautje.’
Sociaal aspect
Joke van der Plas, griffier/raadsadviseur en deelnemer aan de activiteit: ’We zijn gecoacht om de natuur en de groene omgeving positief te gebruiken. Denk aan ademhalen, bewust stilstaan en om je heen kijken. Ook gingen we in tweetallen in gesprek, waardoor we elkaar en onszelf beter leerden kennen. Omdat wij flexibel werken was voor mij met name het sociale aspect van de activiteit belangrijk. Ik trof een collega die ik helemaal niet kende. Je geeft elkaar een hand en door de coaching-vragen raak je snel vertrouwd met elkaar. Het buitenzijn zorgde daarbij voor meer rust en vrijheid om te praten.’
Waardevol in context
Bekker: ‘Door de opdrachten sta je stil bij je werk en je omgeving. Hoe sta je in werk? Wat zou je willen veranderen? Onderwerpen waar je ook in een zaaltje mee aan de slag kunt. Maar door dit buiten te doen heb ik heb geleerd dat ik vaker een stukje rust in moet bouwen. Even stilstaan in de maalstroom van iedere dag. Deze wandelactiviteiten hebben ons absoluut wat opgeleverd. Zeker in combinatie met onze gezondheidsweek. Ik denk dat je als bedrijf meer uit dergelijke activiteiten haalt als er aandacht is voor vitaliteit en gezondheid.’
Activiteiten op maat
Iris Gravemaker van van Altena & de Jongh bedrijfsartsen: ‘Het mooie is dat bedrijven zelf kunnen bepalen waar de nadruk op ligt. Waar bij de ene organisatie het sociale aspect zwaar weegt omdat er geen vaste werktijden zijn, is voor de andere organisatie het wandelen en bewegen belangrijker. Naast het positieve effect dat bewegen in het groen heeft op het vlak van duurzame inzetbaarheid en vitaliteit van de werknemers, stijgt ook hun kennis van en waardering voor de natuur. Een positieve impact waar wij meer bedrijven en werknemers van willen laten profiteren. Als mensen ook buiten hun werk vaker bewust genieten van natuur in hun omgeving, vergroten we de impact op hun gezondheid.’
Vitaal in het Groen
Vitaal in het Groen is in het voorjaar 2018 uitgevoerd door van Altena & de Jongh bedrijfsartsen in samenwerking met Landschap Noord-Holland bij drie organisaties, met ondersteuning van de Provincie Noord-Holland via het platform Groen Kapitaal. De basis wordt gevormd door de groene wandelactiviteit die deel uit maakt van een uitgebreider pakket rondom ontspanning, voeding, werkplek en creativiteit.
Wil je meer weten?
Neem contact op met Iris Gravemaker via iris@vitaalinhetgroen.nl of +31(0)6 4564 5995.
Pledge Vitaal in het Groen
Van Altena & De Jongh bv. en Landschap Noord Holland tekenden om de fitheid en vitaliteit van zo veel mogelijk werknemers in Noord-Holland te bevorderen
Platform Groen Kapitaal
Innovatieve oplossingen, die natuur combineren met economie, landbouw, infrastructuur en leefomgeving.
Bied en vind activiteiten in het groen
Buiten zijn in de natuur is gezond! Met Beter in het Groen vind heel Nederland eenvoudig gezond aanbod in de natuur. Activiteiten die helpen gezond te blijven of gezonder te worden. Je kunt eenvoudig jouw gezonde activiteit in het groen aanmelden.
In Beter in het Groen gaat het vooral om begeleid aanbod op het snijvlak van natuur en gezondheid, dat ook voor bijvoorbeeld doorverwijzers van nut is. Het betreft terugkerende activiteiten of een programma-aanbod op maat.
Wat al het aanbod in Beter in het Groen verbindt, is dat het plaatsvindt in een natuurlijke omgeving. Dit kan in een natuurgebied zijn, maar ook bijvoorbeeld in een stadspark of zorg(moes)tuin dichtbij huis. Het gaat erom dat mensen verleid worden te ervaren wat bewegen of ontspannen in het groen met hun gezondheid en welzijn doet.
Voel je Goed! in de praktijk
Voel je goed! is een programma gericht op het duurzaam verbeteren van de gezondheid van laaggeletterde mensen met overgewicht. Stichting Lezen & Schijven heeft deze integrale aanpak met een groot aantal partners opgezet.
Voel je goed! is vernieuwend in de combinatie van eet- en beweegadviezen van een diëtist met praktijkgerichte groepslessen van vrijwilligers. Deelnemers leren informatie beter begrijpen en toepassen in hun dagelijks leven. Marieke Wiebing, projectleider Stichting Lezen & Schrijven en initiatiefnemer Voel je goed!: “Cruciaal, want mensen die moeite hebben met het begrijpen van informatie, lopen een groter risico op een slechtere gezondheid. Ze hebben een grotere kans eerder dan gemiddeld te sterven.”
Deelnemer Erma Finies: “Ik hoef dank- zij Voel je goed! niet aan de medicijnen voor diabetes.”
Integrale opzet
De pilot loopt van januari 2016 tot 1 juli 2019 in Hengelo, Den Haag, Zoetermeer en Rotterdam, Emmen en Hoogeveen. Bij het programma zijn veel partijen betrokken. De lesmaterialen zijn ontwikkeld met onderwijskundigen, het Voedingscentrum, Kenniscentrum Sport, de Nederlandse Vereniging van Diëtisten, diëtisten en met laaggeletterden die ervaring hebben met afvallen. Ook financieel wordt samengewerkt. Naast subsidie van FNO, dragen verzekeraar Achmea, supermarktketen Lidl, Fonds Taal maakt gezonder, Ipskamp Printing en Stichting Lezen & Schrijven zelf bij aan de kosten van Voel je goed!.
Resultaten
Via wetenschappelijk onderzoek kijken we naar verschillen in gewicht, ervaren gezondheid, gezondheidsvaardigheden, eet- en beweeggedrag en determinanten van deze gedragingen bij de deelnemers. Tot slot zetten we de kosten en baten van Voel je goed! op een rij en al tijdens het traject werven we nieuwe partners. Bekijk de resultaten.
Obstakels overwinnen
Laaggeletterden met overgewicht zijn dubbel kwetsbaar en moeilijk bereikbaar. Daarom heeft Stichting Lezen & Schrijven behalve via de diëtisten ook via welzijnswerkers en klantmanagers binnen welzijn, werk en onderwijs geworven. Wiebing: “Als het nodig is gaan we naar de doelgroep toe. We zorgen bijvoorbeeld voor voorlichting en een vrijblijvende opstap-les in een buurthuis. We zien dat de animo er wel degelijk is. Het lijkt omslachtig, maar het gaat om mensen die problemen kunnen hebben om naar de diëtist te gaan of telefonisch onderzoeksvragen te beantwoorden.”
Contact
Meer weten? Neem contact op met Marieke Wiebing van Stichting lezen & Schrijven via marieke@lezenenschrijven.nl of 070 3022660