Dit is de simpele oplossing voor stress en burn-outs
Maandag 25 november vond voor het eerst de Dag van de Imperfectie plaats in de Rode Hoed in Amsterdam. De avond werd mede mogelijk gemaakt door Alles is Gezondheid. De vraag ‘Wat kunnen we doen aan de vele psychosomatische klachten?’ stond centraal.
Het lijkt tegenwoordig alsof iedereen lijdt aan burn-outs, stress of een depressie. Hoe komt dat? En wat kunnen we eraan doen? Op De dag van de imperfectie op 25 november bespreken Daan Roovers en Dirk De Wachter deze vragen. “Tegenwoordig is een diagnose nodig voordat mensen met elkaar gaan praten.”
“Ken je die ene mop,” vraagt actrice Eva van der Post op het podium van de Rode Hoed, aan het eind van haar monoloog. “Er komen twee mensen bij elkaar. Zegt de één tegen de ander: ‘Ik ben gelukkig’.”
Een stilte valt in de zaal na de ietwat wrange mop. Het moge duidelijk zijn: het avondprogramma van de Dag van de imperfectie in de Rode Hoed in Amsterdam is begonnen. Deze dag, georganiseerd door de stichting Vitamine Z in samenwerking met vier andere organisaties, is bedoeld om aandacht te vragen voor het toenemende aantal mensen dat kampt met burn-outs, stress, depressies, faalangst en prestatiedruk. Klapstuk van deze avond is het gesprek over de kracht van imperfectie tussen Denker des Vaderlands Daan Roovers en psychiater Dirk De Wachter.
Dirk de Wachter en Daan Roovers
De gewoonheid omarmen
Het liefst zou De Wachter deze avond thuis zijn gebleven, een boek lezen, glaasje wijn erbij, zegt hij als hij plaatsneemt op het podium. “Maar als de Denker des Vaderlands je vraagt voor zo’n avond…”
– “Tsja, dat is natuurlijk onweerstaanbaar,” antwoordt Roovers.
Ze zitten naast elkaar op het podium voor een uitverkochte zaal. Het publiek is een mix tussen jong en oud. Blijkbaar is het belang van imperfectie een thema dat bij mensen van alle leeftijden speelt.
En eigenlijk is de boodschap van De Wachter, zoals hij zelf zegt, simpel: we moeten de gewoonheid meer omarmen. “Alles moet tegenwoordig leuk en fantastisch zijn. Maar de wonderen van de wereld bestaan niet uit reizen naar de Kaaimaneilanden, waar je in een bubbelbad zit tot je vel helemaal gerimpeld is,” zegt De Wachter.
“De ongelofelijke wonderlijkheid zit in de doodgewone dingen. Dat je thuis komt na een rotte werkdag en je geliefde aan je vraagt hoe het gaat en een kopje koffie voor je maakt. Ik pleit voor de wonderlijkheid van het leven, maar die zit veel dichterbij dan we denken.”
Strompelen door het moeras
Om die wonderlijkheid van het gewone tastbaar te maken, bedacht De Wachter een geschenkbon. Niet voor een overnachting in een driesterrenhotel of een luxueuze lunch, maar gewoon om thuis in de tuin te zitten. “Heel belachelijk eigenlijk. Maar dat idee is getwitterd over half Vlaanderen.”
“Maar,” vraagt Roovers, “als het allemaal zo makkelijk is, waarom komen er dan zoveel mensen op deze avond af?”
“Dat zei mijn vrouw ook,” zegt De Wachter. “Voor ik van huis ging, vroeg ze me: ‘Maar waar komen die mensen nou voor? Wat je vertelt, dat is toch zo eenvoudig, dat weet toch iedereen?'”
De Wachter kan niet anders dan zijn vrouw gelijk geven. “Mensen herkennen wat ik zeg van wat ze zelf al dachten. Dat dan iemand die wat gestudeerd heeft datzelfde zegt, stelt mensen gerust. Het is een soort goedkeuring voor mensen om soms gewoon een avond thuis te blijven, in plaats van naar het meest fantastische feest te gaan.”
Goden op aarde
Een hoest van Roovers, die via de versterking hard in de oren van het publiek weerklinkt, onderbreekt het verhaal van De Wachter en hij stelt voor dat ze een glaasje water gaat drinken. “Ik praat wel even door,” voegt hij er met een knipoog aan toe.
“Bij het normale leven hoort ook dat dingen soms tegenvallen. Het kan niet allemaal perfect zijn. Er zijn geen goden op aarde, alleen mensen die allemaal vooruit proberen te strompelen door een moeras. Ouders overlijden, je stoot je knie, je kinderen doen niet precies wat je van ze had verwacht. Dat is het leven.”
“Het is alleen belangrijk dat je je verbindt met de ander. Als we ons ongeluk beter durven te voelen en het gaan delen met een ander, krijgt het geen kans om als vergif in ons lijf te gaan zitten.”
Fisherman Friends
De werking van verbinding ziet De Wachter terug in de groepssessies van zijn patiënten. “De gesprekken die zij hebben met elkaar, werken vaak beter dan gesprekken met een psychiater. Alleen tegenwoordig is er blijkbaar een DSM-nummer nodig voordat we met elkaar gaan praten.
“Maar je kan het ook zónder diagnose hebben over leed waarmee je te maken hebt. Juist als je ook in de ongelukkige momenten met anderen kan zijn, ontstaat een verbintenis die de schoonheid van het leven maakt.”
Roovers kan een luide hoestbui niet onderdrukken en brengt het advies van De Wachter om over je problemen te praten gelijk in praktijk. “Heeft iemand in de zaal misschien een Fisherman Friends?”
Binnen een paar tellen heeft ze een snoepje om haar kriebelhoest te verlichten. “Kijk, je moet het gewoon zeggen als je het moeilijk hebt,” zegt ze lachend.
Ikkige studio’s
Sabbelend op haar keelsnoepje vraagt Roovers of we in deze tijden van stress en drukte meer te lijden hebben dan vroeger. “Nee,” zegt De Wachter. “Lijden is van alle tijden en vroeger was dat erger dan nu. Ik wil dus ook zeker niet zeggen dat we terug moeten naar vroeger.
“Maar in de grootstedelijke milieus van nu zie ik dat de mensen naast elkaar leven zonder elkaar te kennen. In hun ikkige studio’s, achter hun laptop met een diepvriespizza. Op den duur is het focussen op de ‘ik’ en de persoonlijke successen zeer leeg, denk ik.
“Het is juist de ontmoeting met de ander en zijn of haar problemen die de zelfgenoegzaamheid verstoort. Proberen om zorgzaam te zijn voor die ander levert een veel fundamenteler geluk op dan het achterna lopen van de laatste hype.
“Zorg dragen voor elkaar geeft je het gevoel van betekenis te zijn en geeft zin aan het leven. En juist de zin van het leven dat is iets waar veel mensen nu naar op zoek zijn.”
Dag perfectie!
Een perfect einde aan dit artikel zou nu een terugkoppeling zijn naar het begin van dit verhaal en dat daarin dan duidelijk de boodschap van het artikel naar voren komt. Het zou misschien moeten gaan over de mop van Van der Post en over dat de één nu tegen de ander zou zeggen dat hij ongelukkig was, in plaats van gelukkig.
Maar aangezien dit een artikel is over de dag van de imperfectie, hoeft zo’n perfect einde aan dit stuk niet. En stopt het gewoon hier.
Auteur: Josse Wiering, Human
Mentale balans
Je mentale balans heeft invloed op je (psychische en fysieke) gezondheid. Het aantal mensen met een psychische aandoening neemt toe.