Studenten ROC Midden Nederland presenteren adviezen over sport en bewegen aan gemeente Amersfoort

Onlangs kwamen jongeren, beleidsmakers en maatschappelijke organisaties samen in Amersfoort voor een bijzondere bijeenkomst van Speaking Minds, het jongerenparticipatieprogramma van Save the Children. Tijdens de slotbijeenkomst presenteerden studenten van het Sportcollege van ROC Midden Nederland hun visie op hoe jongeren gestimuleerd kunnen worden om meer te bewegen en gezonder hun vrije tijd te besteden. Wat kwam daaruit naar voren?

De jongeren gaven hun adviezen rechtstreeks aan wethouder Ben van Koningsveld, verantwoordelijk voor Jeugd en Sport in de gemeente Amersfoort, en aan Bregje de Vlieger, relatiemanager Jeugdfonds Sport & Cultuur.

De bijeenkomst was een krachtig voorbeeld van jongerenparticipatie in de praktijk: jongeren dachten actief mee over lokaal beleid, presenteerden hun adviezen en ontvangen binnen drie maanden na de slotbijeenkomst een terugkoppeling van de gemeente over wat er met hun input is gedaan. Dit sluit aan bij artikel 12 van het VN-Kinderrechtenverdrag, waarin staat dat kinderen het recht hebben hun mening te geven over zaken die hen aangaan.
De studenten kwamen met frisse, doordachte voorstellen. Gebaseerd op hun eigen ervaringen, gesprekken met leeftijdsgenoten en eigen onderzoek.

Waarom dit project?

Het Speaking Minds-traject in Amersfoort is opgezet om twee redenen:

1. De urgentie: jongeren bewegen steeds minder

Uit onderzoek blijkt dat een groeiend aantal jongeren onvoldoende beweegt. Vooral naarmate ze ouder worden, daalt het percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging of structureel aan sport doet. Financiële drempels, sociale onzekerheid, beperkte keuzemogelijkheden en drukke schoolroosters maken het moeilijk om actief te blijven.
Tegelijkertijd is bekend dat regelmatig sporten niet alleen bijdraagt aan fysieke gezondheid, maar ook aan mentale weerbaarheid, sociale verbondenheid en schoolprestaties. Het belang van beweging, zeker in de context van de toegenomen mentale druk op jongeren, is groter dan ooit.

2. De ambitie: jongeren zélf laten meedenken over oplossingen

Met Speaking Minds wordt bewust gekozen voor een bottom-up aanpak: praktisch opgeleide jongeren leveren advies aan instanties die normaal gesproken óver hen praten, in plaats van mét hen. Speaking Minds kwam in Amersfoort tot stand in samenwerking met ROC Midden Nederland, de gemeente Amersfoort, het Jeugdfonds Sport & Cultuur en Alles is Gezondheid. Deze brede coalitie laat zien dat co-creatie tussen jongeren, onderwijs, overheid en maatschappelijke organisaties waardevol is.

Voor de gemeente Amersfoort en het Jeugdfonds Sport & Cultuur bood dit traject de kans om niet alleen informatie op te halen, maar jongeren ook eigenaarschap te geven over oplossingen die werken in hún leefwereld. Alles is Gezondheid speelde een verbindende rol in de totstandkoming van het traject en leverde inhoudelijke ondersteuning om jongerenparticipatie stevig te verankeren in het beleid rond sport en gezondheid.

Wat willen de jongeren bereiken?

De jongeren die deelnamen aan Speaking Minds Amersfoort willen:

• Sport toegankelijk maken voor álle jongeren, ongeacht financiële situatie, geslacht of achtergrond.
• Meer keuzevrijheid en invloed op het sportaanbod op scholen en in de vrije tijd.
• Gezonde gewoontes stimuleren die jongeren meenemen naar hun volwassen leven.
• Een stem geven aan leeftijdsgenoten die zich vaak niet gehoord voelen in beleid.
• Sociale veiligheid bevorderen in sportomgevingen, met name voor meisjes en vrouwen.
• Gemeentes en organisaties inspireren om jongeren structureel te betrekken bij beleid.

De adviezen van de studenten: wat leeft er onder jongeren?

Om hun doelen concreet te maken, werkten de studenten van ROC Nederland in groepen aan praktische voorstellen. Op basis van gesprekken met leeftijdsgenoten, eigen ervaringen, interviews en gezamenlijke brainstorms formuleerden zij gerichte adviezen voor de gemeente Amersfoort en het Jeugdfonds Sport & Cultuur. Elk voorstel werd gepresenteerd door een studententeam, met aanbevelingen:

1. Sportvereniging
Laat jongeren kennismaken met verschillende sporten door open dagen waar meerdere sportaanbieders aanwezig zijn. Zorg voor clinics, flyers en promotie via buurtsportcoaches. Doel: nieuwsgierigheid wekken en het sportplezier vergroten.

2. Weer of geen weer
Investeer in overdekte sportplekken; overkappingen op pannaveldjes, tafeltennistafels of calisthenicsplekken met beschutting. Zo blijft buitensporten mogelijk bij regen, wind of felle zon. Doel: met flexibele oplossingen wordt bewegen het hele jaar door toegankelijk.

3. Jeugdfonds Sport & Cultuur
Organiseer infodagen voor vertrouwenspersonen en mentoren zodat zij leerlingen kunnen doorverwijzen naar het Jeugdfonds Sport & Cultuur. Doel: financiële drempels vroeg signaleren en wegnemen door betere samenwerking.

4. Sporten zonder drempels
Creëer breder sportaanbod op school, een basisbeurs voor sport (vergelijkbaar met studiefinanciering) voor lage inkomens, en schoolroosters die rekening houden met trainingstijden. Doel: betere aansluiting van school- en sportleven.

5. Meiden en vrouwen in beweging
Er moeten meer ladies only sportscholen komen om meisjes en vrouwen een veilige en comfortabele sportomgeving te bieden. Door samenwerking met gemeenten en steun van henzelf kan dit initiatief uitgroeien tot landelijke verandering. Doel: meer meiden krijgen zo de kans om fysiek én mentaal sterker te worden.

6. Bewegen op school
Organiseer maandelijks clinics op scholen vanuit gemeente en sportinstanties met sporten die leerlingen zelf kiezen, leuk vinden. Maak sportruimtes buiten schooltijd toegankelijk. Doel: motivatie voor sporten op school en plezier in bewegen verhogen.

7. Openbare ruimte
Plaats op meer plekken sportboxen met vrij toegankelijke sportmaterialen. Als inspiratie zijn er duurzame, op solar energie werkende, sportboxen toegankelijk door middel van een app. Daarmee opent een de box en kan gebruik worden gemaakt van de sportmaterialen. Doel: zo kan iedereen drempelvrij sporten in de openbare ruimte.

8. Social media
QR-codes op sportplekken die linken naar sportvideo’s van (bekende) sporters maken buitensport interactiever en leuker. Doel: zo blijven jongeren langer actief, leren ze nieuwe trucs en versterken ze de sociale samenhang.

9. De derde helft
De gemeente moet een centrale planning opzetten voor cluboverstijgende activiteiten zoals quizzen, e-sports en barbecues. Zo wordt sport niet alleen fysiek, maar ook sociaal verbindend. Een flexibel budgetmodel maakt het initiatief schaalbaar voor elke sportvereniging.

De rol van de gemeente Amersfoort

De gemeente Amersfoort laat met dit project zien hoe waardevol het is om jongeren serieus te nemen als partners in beleid. Wethouder Ben van Koningsveld sprak tijdens de bijeenkomst zijn waardering uit voor het werk en de betrokkenheid van de studenten: “Jullie weten als geen ander wat er speelt in jullie leefwereld. Jullie adviezen zijn waardevol én uitvoerbaar. We gaan ermee aan de slag.

Nog voor de zomervakantie koppelen de gemeente en Jeugdfonds Sport & Cultuur terug aan de jongeren hoe er gehoor is gegeven aan hun adviezen. Hierbij wordt nadrukkelijk gekeken naar haalbaarheid, impact en samenwerking met bestaande sport- en welzijnsnetwerken.

Vervolgstappen

• Analyse en prioritering: de gemeente Amersfoort en partners analyseren de voorstellen.
• Presentatie vervolgplan: volgt snel. Deze terugkoppeling is een hele belangrijke stap voor betekenisvolle jongerenparticipatie.
• Lokale navolging: de inzichten worden gedeeld met andere gemeenten, met als doel om jongerenparticipatie ook op andere plekken structureel te versterken.

Duurzame jongerenparticipatie als nieuwe standaard

Speaking Minds laat zien hoe waardevol het is als jongeren écht zeggenschap krijgen in beleid dat hen direct raakt. Dit project bewijst dat burgerparticipatie niet alleen een beleidswoord is, maar een manier om jongeren serieus te betrekken bij thema’s die hun leven raken. Tijdens de bijeenkomst ontvingen alle deelnemende jongeren een certificaat uit handen van wethouder Ben van Koningsveld en Bregje de Vlieger. Als erkenning voor hun inzet, ideeën en betrokkenheid.

Het is nog te vroeg om te spreken van concrete resultaten. Met een terugkoppelingsbijeenkomst later dit jaar wordt verkend hoe de adviezen van de jongeren worden omgezet in acties. Daarmee wordt een belangrijke vervolgstap gezet richting duurzame jongerenparticipatie binnen het gemeentelijke beleid.

Over Speaking Minds

Speaking Minds is een methodiek van Save the Children die jongeren op het vmbo, mbo of praktijkonderwijs actief betrekt bij gemeentelijk en provinciaal beleid. In een traject werken jongeren in zes tot tien bijeenkomsten toe naar concrete adviezen rond een beleidsvraag die voor hen relevant is. Door in gesprek te gaan met leeftijdsgenoten, professionals en beleidsmakers, ontdekken ze hoe beleid werkt én hoe zij daar invloed op kunnen uitoefenen.