Terug

Nieuw: Handleiding Natuur & Gezondheid met praktische handvatten voor zorgprofessionals

2 juni 2025

Hoe draagt natuur bij aan onze gezondheid? Wat is er wetenschappelijk bekend, en hoe kan deze kennis worden toegepast in de zorgpraktijk? De nieuwste editie van de Handleiding Natuur en Gezondheid biedt antwoorden. De update is tot stand gekomen door een samenwerking tussen Vereniging Arts en Leefstijl, Annette Postma (adviseur Gezond & Groen) en dr. Jolanda Maas (universitair hoofddocent klinische psychologie, Vrije Universiteit Amsterdam).

Deze derde versie van de handleiding bundelt de nieuwste inzichten uit systematische reviews én meta-analyses over de effecten van natuur op gezondheid – met speciale aandacht voor mensen met gezondheidsproblemen. Daarmee gaat het niet alleen meer over preventie, maar ook over herstel en behandeling.

‘We weten inmiddels: natuur werkt. Tijd voor actie in de zorgpraktijk.’

Jolanda Maas doet al bijna 20 jaar onderzoek naar de relatie tussen natuur en gezondheid. Wat begon met een fascinatie voor het effect van groen in de woonomgeving, groeide uit tot een breed onderzoeksveld met inmiddels honderden wetenschappelijke studies als onderbouwing. ‘In 2000 waren er amper studies over natuur en gezondheid. Nu zijn er meer dan honderd kwalitatief goede onderzoeken, en ze wijzen allemaal dezelfde kant op: hoe groener de leefomgeving, hoe beter het voor de gezondheid is.’

De nieuwste versie van de handleiding gaat verder dan eerdere edities. Zo is er nu ook aandacht voor hoe natuur helpend kan zijn bij ziekte of herstel, bijvoorbeeld voor mensen met mentale gezondheidsproblemen of chronische aandoeningen. ‘We zien dat zorgprofessionals vaak intuïtief wel geloven in het positieve effect van natuur, maar dat ze op zoek zijn naar wetenschappelijke onderbouwing en concrete handelingsperspectieven. Precies dat biedt deze handleiding.’

Wat is er nieuw in de handleiding?

Maas benadrukt dat vergroening alleen niet genoeg is. ‘Het gaat erom dat mensen de natuur ook daadwerkelijk gaan gebruiken – in de wijk, op het werk of in de zorg. Dat betekent dat we ook naar implementatie moeten kijken. Hoe kunnen zorgverleners zelf meer naar buiten? Kunnen zij hun patiënten verwijzen naar activiteiten in het groen?’

Nieuw in de handleiding:

  • Toevoeging van meta-analyses – sterker wetenschappelijk bewijs;
  • Nieuwe paragraaf over natuur bij gezondheidsproblemen (niet alleen preventief);
  • Meer praktische adviezen en verwijzingen naar tools zoals de Toolkit Natuur voor Gezondheid (deze verschijnt op 1 juli);
  • Duidelijke beschrijving van de vier belangrijkste werkingsmechanismen:
    1. Leefstijl: stimulans voor bewegen en buiten zijn
    2. Psychologie: stressreductie, mentaal welzijn
    3. Biologie: versterking van het immuunsysteem
    4. Omgevingsfactoren: minder geluid, hitte en luchtvervuiling

De handleiding is bedoeld voor zorgprofessionals die natuur willen inzetten in hun werk. Denk aan artsen, POH’s, verpleegkundigen, fysiotherapeuten, psychologen en professionals in het sociaal domein.

Scholing op 30 juni – Meld je aan!

Wil je weten hoe je deze kennis kunt toepassen in jouw praktijk? Op 30 juni organiseert Vereniging Arts en Leefstijl een scholing over natuur en gezondheid, waarin ook de nieuwe handleiding wordt besproken. Je krijgt niet alleen uitleg van de auteurs, maar gaat ook aan de slag met praktische voorbeelden en handvatten. Hier meld je je aan voor de scholing.

Download de handleiding

De Handleiding Natuur en Gezondheid van Vereniging Arts en Leefstijl is tot stand gekomen in samenwerking met Alles is Gezondheid, op initiatief van Annette Postma van Groen & Gezond.

De totstandkoming is mede mogelijk gemaakt dankzij de betrokkenheid en ondersteuning van: KAMG, Groene Zorg Alliantie, De Groene Huisarts, De Duurzame Verpleegkundige, De Buitenpsychologen en de Vrije Universiteit Amsterdam.

Download de handleiding

Scholing op 30 juni

Op 30 juni organiseert Vereniging Arts en Leefstijl een scholing over natuur en gezondheid, waarin ook de nieuwe handleiding wordt besproken.

Vernieuwde Top 10 Natuurinclusief bouwen

Dit inspirerende hulpmiddel biedt concrete handvatten voor een gezonde en natuurinclusieve leefomgeving.


Netwerkadviseur groen