Niet achter de geraniums, maar achter de kruiwagen

Terwijl we binnen tussen vier muren vaak nog worstelen met het verleggen van de focus op klachten en ziekte naar de mensen zelf en hun veerkracht, gaat dit buiten in een natuurlijke omgeving vanzelf.

Kinderen met autisme komen helemaal tot rust in een natuurlijke omgeving. Met de juiste begeleiding verleggen ze in de natuur hun grenzen zonder dat ze het door hebben. Mensen met burn-out die in de natuur gecoacht worden, herstellen zonder dat ze het gevoel hebben in therapie te zijn. Ouderen met beginnende dementie vind je bij DemenTalent niet achter de geraniums, maar zij trekken op de hei jonge boompjes uit. In de groene leefomgeving worden mensen begeleid volgens het gedachtegoed van positieve gezondheid avant la lettre.

‘Forest bathing’

Niet voor niets vormt in Japan ‘forest bathing’ (in het Japans Shinrin-yoku) sinds de jaren 80 de hoeksteen van preventieve gezondheidszorg en genezing. Relaxed wandelen in het bos, een zogenaamd bosbad, verlaagt de hartslag, bloeddruk en stress, het verbetert ons immuunsysteem en we worden er opgewekter van. We weten dit intuïtief, maar er is ook een indrukwekkende hoeveelheid wetenschappelijk bewijs voor. Uit onderzoek blijkt ook dat mensen een sportieve activiteit in een natuurlijke omgeving over het algemeen positiever ervaren dan dezelfde activiteit binnen in een sportschool. Ook geven ze na afloop vaker aan de activiteit nog eens te willen doen. Dit verbaast me niet, want een natuurlijke omgeving fascineert,  leidt af van lichamelijke klachten en geeft energie. En natuur is leuk! Hutten bouwen en verstoppertje spelen tussen de bomen; goed voor de beweging en creativiteit, zo weten ze onder andere bij Natuursprong een beweegprogramma voor kinderen. Een natuurlijke omgeving is bij uitstek geschikt om bewust en onbewust ‘te werken’ aan gezondheid.

‘Out of the box’

Japan kent inmiddels meer dan 50 ‘therapeutische bossen’ waar je kunt deelnemen aan speciale programma’s die je gezondheid verbeteren. In Nederland hebben we (nog?) geen officieel erkende therapeutische bossen. Mocht het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zich wagen aan een stevig staaltje ‘out of the box’ denken en de Wet Toelating Zorginstellingen (WTZ) verruimen met therapeutische bossen, dan komen in mijn woon- /werkomgeving de bossen van landgoed Amelisweerd en  de ’s-Gravenlandse landgoederen ongetwijfeld op het lijstje. Tientallen coaches en therapeuten benutten deze bossen als werkruimte.

Groen doet goed!

Verruiming van de WTZ of niet, de zorg vergroent in Nederland. Het aantal zorginstellingen met buurt- pluk- en moestuinen neemt toe. En steeds meer erkende zorgboerderijen, zorgorganisaties en scholen zetten, vaak in samenwerking met natuurorganisaties, natuurwerkzaamheden in als zinvolle dagbesteding of leerwerk-ervaring. De focus ligt op mogelijkheden in plaats van ziekte, beperking of problematiek.
‘Groen doet goed!’ is een slogan die geldt voor jong én oud. Zo bleek onlangs nog uit een onderzoek van de Universiteit Maastricht dat mensen met dementie op een zorgboerderij actiever zijn, vaker deelnemen aan zinvolle activiteiten, meer sociale interacties hebben en een hogere kwaliteit van leven ervaren in vergelijking met traditionele vormen van zorg.

Laat je inspireren

Elke dag opnieuw blijkt in de praktijk hoe begeleid aanbod in een groene omgeving bijdraagt aan minstens één, vaak aan meerdere of zelfs alle zes dimensies van positieve gezondheid. Worstel jij als professional nog hoe je het concept ‘Positieve gezondheid’ concreet kunt toepassen in de praktijk? Laat je dan ook eens  inspireren door succesvolle initiatieven op het snijvlak van gezondheid en natuur. Download de pdf met ervaringen uit de praktijk én links naar filmpjes. En kijk eens op www.beterinhetgroen.nl voor aanbod in de buurt.

Augie Vissers is initiatiefnemer van Beter in het Groen en projectleider bij MediQuest.