Materialen

Samenvattingskaart Natuur en Gezondheid, 
wetenschappelijk onderbouwde praktijkadviezen 

Wetenschappelijke handleiding: Natuur en Gezonde leefstijl 
Verwijskaart
(met de patiënt of cliënt in te vullen)
Aan de slag met Positieve Gezondheid
Geef kinderen de natuur terug, factsheet over wat natuur voor de ontwikkeling en gezondheid van kinderen doet, Natuurmonumenten  
Factsheet van WUR over de heilzame werking van groen in de zorgomgeving: Groen en zorg

• Filmpjes
Wachtkamerfilmpje (zonder geluid) van GGD Gooi en Vechtstreek. Ter inspiratie en kan gebruikt worden
Hoe gebruik je het Leefstijlroer en het Spinnenweb voor een gesprek over gezondheid en leefstijl?
• Informatie filmpje Buitenpsychologen: deel 1deel 2
Animatie met ondertiteling documentaire Project Wild Thing van The Wild Network, ook bruikbaar in de wachtkamer

• Folders
‘Natuur en gezondheid’ van Arts en Leefstijl en Alles is Gezondheid
‘Natuur laat je leven’ van Natuurmonumenten

• Infographics
Ruimschoots bewezen: natuur is gezond! Een klikbare infographic voor het algemene publiek over de waarde van natuur voor gezondheid
Groen voor gezond beleid, een klikbare infographic voor iedereen betrokken bij beleid voor groen en/of gezondheid. Geeft inzicht in de gezondheidswaarde van groen en hoe dit om te zetten in beleid op basis van wetenschap en praktijk.
Spelen in de natuur is gezond. Infographic van IVN en Jantje Beton over buitenspelen in de natuur.

• Webinars
Natuur: leuk, gezond en gratis van Dokter Tamara in samenwerking met Alles is Gezondheid. Gratis webinar voor consumenten. Duur 60 minuten over de waarde van natuur voor gezonde leefstijl, met veel praktische tips
Webinar Natuur op recept – Samen op pad naar een gezonde groene leefstijl
Hier zijn diverse andere links naar informatie te vinden en het webinar is terug te kijken.

• Oefeningen  (om mee te geven) van Ingrid Kop (diëtist) en Gerrit Ruiter (welzijn counselor, runningtherapeut)

• Ontspanningsoefening bij een plant of boom (10-15 minuten) – Ingrid Kop, buitendiëtist  

Zoek een plant of boom die jou aanspreekt. Dat kan ook in je tuin zijn of in de straat. Het fijnste is het als je een rustige plek vindt waar niet zoveel mensen voorbij komen. 

Ga naast de plant/boom zitten en bekijk hem tot in detail. Wat zie je allemaal? Hoe zien de bladeren/bast/steel/bloem etc. er uit? Vergeet niet om hoog te kijken. 

Kijk nu wat meer direct om je boom/plant heen. Wat zie je? Wat hoor je? Wat ruik je? Kijk ook goed op de grond, misschien lopen er wel beestjes. Wat beweegt er allemaal? 

Ga nu 2 of 3 meter van je plant/boom vandaan zitten en kijk wat er nog meer te zien is in de directe omgeving van je plant/boom. Bedenk ook eens wat je plant/boom al heeft meegemaakt en wat er nog zal gebeuren.  

Je kan deze oefening uitbreiden door rustig nog een kwartiertje te blijven zitten, naar je buik te ademen en kijken wat zich allemaal aandient. Letterlijk en figuurlijk. 

Mocht deze oefening je erg aanspreken, keer dan 1 maal per week terug naar deze plek en zie hoe het gedurende het jaar veranderd. 

De aandacht wandeling  –  Gerrit Ruiter, welzijn counsellor en runningtherapeut 

• De aandacht wandeling 1:
Bij de aandacht wandeling gaat het erom opmerkzaam te zijn op je gevoel dat door de natuur wordt opgeroepen en tijd te nemen om deze gevoelens te bevestigen, waardoor ze worden versterkt. Begin je wandeling rustig en wees je bewust van de natuur om je heen (bomen, planten, wolken, stromend water, dieren etc.). En merk op welk gevoel deze bij je opwekken. Neem voldoende de tijd om de natuur op je in te laten werken. Wanneer je iets tegenkomt in de natuur dat een sterke emotie bij je oproept, dat iets met je doet, neem daar dan een foto van.
Je kunt een paar foto’s per wandeling maken en als je thuis bent gekomen plaats je zo mogelijk de foto’s op een PC en voorziet deze van een korte tekst wat je aantrok in de natuur om deze foto te maken en hoe je je daarbij voelde in een paar woorden of zinnetjes. Maak je daarbij niet druk om de kwaliteit van de foto’s of je tekst. Door deze gevoelens nog eens extra te bevestigen versterk je deze. 

• De aandacht wandeling 2:
In ons dagelijks leven vallen ons de plezierige en positieve dingen minder op doordat we misschien te gehaast zijn of afgeleid door andere gedachten en gevoelens. Bij deze aandacht wandeling gaat het erom de goede en positieve dingen in onze omgeving op te merken en er speciaal aandacht aan te geven. Het gaat hier om een basis om te starten met het genieten van je directe omgeving, niet door naar een of ander exotisch oord te gaan maar door gewoon meer aandacht te geven aan wat je waarneemt in de natuur waar we doorgaans zo makkelijk aan voorbij gaan.
Besteed ongeveer 20 minuten van je rustige wandeling aan zo veel mogelijk positieve dingen die je tegen komt. Dit kunnen dingen zijn die je ziet, hoort, ruikt of een andere sensatie. Je kunt bijvoorbeeld extra aandacht geven aan de geweldige hoogte van een boom die je eerder nog niet was opgevallen, een mooie zonsopgang, de geur van pas gemaaid gras of de geur van prachtige bloemen of de vriendelijke ogen van iemand die je tegenkomt. Als je een van deze positieve dingen opmerkt, bevestig deze dan in je geest, laat ze niet zo maar voorbij gaan. Pauzeer even en zorg ervoor dat het goed tot je doordringt.
Let daarbij nog eens extra op bijvoorbeeld het gezang van een vogel, volg het gedrag van een vlinder. Probeer er achter te komen wat het is dat deze ervaring voor jou zo plezierig maakt. En beantwoord die vriendelijke ogen van de mensen die je tegenkomt met een vriendelijke groet. Voor de oefening is het aan te bevelen om regelmatig een andere route te lopen om de kans te vergroten je te laten verrassen. 

• Oefeningen om zelf buiten te behandelen/begeleiden 
Concrete begeleidingsoefeningen van Han Baeten (runningtherapeut) en Ingrid Kop (diëtist):

Han Baeten, runningtherapeut 

  • 4 gratis werkvormen voor buitencoaching
  • Oefening:  ‘Welke boom spreekt jou aan’. Deze vraag stel je, waarbij je iemand laat omschrijven waarom een bepaalde boom het meeste aanspreekt. Deze oefening haalt facetten naar voren die onbewust zijn. Mensen reageren hierop dan ook onbewust. Op deze manier ontdekt de persoon meer over zichzelf.   
  • Oefening: ‘Hoe hoog leg jij de lat’. Met deze oefening geef je iemand een tak, waarbij je vraagt deze boven het hoofd te houden, zo hoog als iemand wil. Na verloop van tijd voelen ze vanzelf hoe zwaar dit is. Dit staat mooi symbool voor de hoge eisen die iemand aan zichzelf stelt.    

• Ingrid Kop, diëtist: 

  • Oefening ‘pad kiezen’. Bij deze oefening laat je de persoon het pad kiezen, waarbij je de vraag stelt waarom dit pad. Ook hier komt dan het onbewuste naar voren en je stelt iemand in de gelegenheid om de regie te nemen.  
  • Oefening ‘van de paden af’. Bij deze oefening ga je samen van de paden af met als doel eens anders te doen dan altijd, controle loslaten en daarna bespreken wat iemand in zijn leven anders zou willen doen dan het gebaande pad volgen. Dit is een geschikte oefening voor mensen die het lastig vinden om los te laten/controle te verliezen.  
  • Oefening ’tijd in bomen’. Bij deze oefening gebruik je een aantal bomen als metafoor. De eerste staat voor je huidige situatie. De boom die je een eind verderop kiest voor het te bereiken doel. Er tussenin kies je enkele bomen die staan voor tussenstappen om het doel te bereiken.